 |
T.C.
YARGITAY
16. Hukuk Dairesi
E : 1999/132
K : 1999/498
T : 23.2.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Taraflar arasında kadastro tesbitinden doğan, dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca duruşmalı olarak incelenmesi istenilmekle; duruşma için belli edilen gün ve saatte temyiz edenler A.O.Ç. Genel Müdürlüğü vekili Avukat E.Aysel O... ve Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğü vekili Avukat Zeynep K... ile aleyhine temyiz istenilenler Hasan oğlu Ömer mirasçıları vekili Avukat Hikmet K... geldiler. Gelenlerin yüzlerine karşı duruşmaya başlandı. Tarafların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmanın bittiği bildirildi, süresi içinde inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu. GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
1946 yılında yapılan kadastro sırasında dava konusu taşınmazın tesbiti T.Evvel 1320 tarih 74 nolu tapu kaydına istinaden Hasan oğlu Ömer adına yapılmış, Devlet Ziraat işletmeleri Kurumunun 5.2.1940 tarih 6 nolu tapu kaydına dayanan itirazı üzerine, komisyonca aynı kuvvette belgelerin ibraz edilmiş olması nedeniyle tarafların 15 gün içinde Kadastro Mahkemesine müracaatları icab edeceğinden netice-i hükme kadar tescilin tehirine karar verilmiş, kararın tebliğine rağmen taraflarca dava açılmaması ve sicil oluşmaması üzerine 22.11.1990 tarihinde taşınmaz hakkında yeniden yapılan kadastro sırasında 5.2.1940 tarih 6 nolu tapu kaydı, 5659 sayılı Kanunun geçici 1.maddesi ve T.Evvel 320 tarih 74 nolu tapu kaydının bu parsele ait olmaması ve kayıt sahiplerinin de bu yerde bir tasarruflarının bulunmaması, taşınmazın Atatürk Orman Çiftliğinin idaresinde olup 987 ve sonraki yıllarda Büyükşehir Belediyesince üzerine sera ve sair binalar yapılması ve fidan dikilmesi nedeniyle Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü adına tarla olarak tesbit edilmiştir. Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğü, Devlet Ziraat işletmeleri Kurumunun yasal halefi olduğu, Hasan oğlu Ömer mirasçıları ise T.Evvel 1320 tarih 74 nolu tapu kaydının taşınmazı kapsadığı iddiasıyla ayrı ayrı dava açmışlardır, Mahkemece davalar birleştirilmiş, 15.9.1997 tarihli bilirkişi kurulu raporuna ve eki krokiye göre taşınmazın (A)= 32.175 metrekarelik bölümü Şubat 940 tarih 6 nolu tapu kaydı kapsamında kabul edilerek ilk tesbit tarihi itibariyle Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğü, geri kalan 89505 metrekarelik bölümü de T.Evvel 1320 tarih 74 nolu tapu kaydı kapsamında kabul edilerek Hasan oğlu Ömer varisleri adına tesciline karar verilmiş; hüküm, Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü ile Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından temyiz edilmiştir.
1- 24.3.1950 tarih 5659 sayılı Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü Kuruluş Kanunu'nun geçici 1.maddesi uyarınca "Gazi Orman Çiftliği" nin Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü'ne devredilmesi öngörülmüştür. Davaya konu olan taşınmaz Gazi Orman Çiftliği kapsamında olan bir arazi olması nedeniyle bu arazinin de yeni kurulan Çiftlik Müdürlüğü'ne devredildiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle davacı Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğü'nün yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının REDDİNE,
2- Davalı Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü'nün temyiz itirazlarına gelince:
Kadastro, taşınmaz malların geometrik ve hukuki durumunun saptanması işlemidir. 23.8.1946 tarihli kadastro tesbiti ile taşınmazın maliki Hasan oğlu ölü Ömer olarak belirlenmiş ise de, Devlet Ziraat işletmeleri Kurumu'nun 23.8.1946 tarihli itirazı üzerine kadastro komisyonu tarafından tesbitin iptaline ... neticei hükme kadar tescilin tehirine karar verilmiştir. Taraflara tebligat yapılmasına rağmen taraflarca yasal süresinde yargıya başvurulmaması nedeniyle malikhanesi açık kalmış ve usulen kadastro oluşmamıştır. 2613 sayılı Kanun uyarınca yasal şartları taşıyan bir kadastro işlemi bulunmadığından 22.11.1990 tarihinde yapılan işlem ikinci ve mükerrer kadastro niteliğinde değildir. Taşınmazın hukuki durumunun 22.11.1990 tarihine göre tartışılması ve değerlendirilmesi zorunludur.
30.6.1946 tarihli kadastro tesbiti sırasında dava konusu
taşınmazda Devlet Ziraat işleri Kurumu tarafından ziraat yapılmakta olduğu vurgulanmıştır 22.11.990 tarinli kadastro tutanağının edinme sebebi sütununda çekişmeli parsele 1987 yılına kadar Atatürk Orman Çiftliği ve sonraki yıllarda Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin zilyet olduğu ve tesisler yapıldığı belirtilmiştir. Taşınmazın Devlet Ziraat işleri Kurumu ile O'nun halefi durumunda bulunan davalı Atatürk Orman Çiftliği tarafından, çiftliğin kuruluş amacına uygun şekilde tarım işletmesi olarak kullanıldığı dosya içeriği ile sabittir.
5.1.1961 gün 221 sayılı Kanun'un 1.maddesi (6830 sayılı istimlak Kanunu'nun yürürlüğe girdiği tarihe kadar kamulaştırma işlerine dayanmaksızın kamulaştırma kanunlarının gözönünde tuttuğu maksatlara fiilen tahsis edilmiş gayrimenkuller ilgili amme hükmi şahsı veya müessesesi adına tahsis tarihinde kamulaştırılmış sayılır) hükmünü taşımaktadır. Dava konusu taşınmaza idare tarafından istimlak Kanunu'nun yürürlüğe girdiği tarihten önce elkonulduğu anlaşılmaktadır. 221 sayılı Kanun uyarınca dava konusu taşınmazın davalı Atatürk Orman Çiftliği adına tescili zorunlu bulunmaktadır. Kaldıki, tesbit tarihi itibariyle 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 38.maddesinde öngörülen şartların da davalı idare lehine gerçekleştiği açıktır.
24.3.1950 tarih ve 5609 sayılı Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü Kuruluş Kanunu'nun geçici 1.maddesi ile Gazi Orman Çiftliği arazisi Atatürk Orman Çiftliği'ne devredilmiştir. Davaya konu olan taşınmazın Gazi Orman Çiftliği kapsamına dahil olduğu dosya içeriğinden anlaşılmaktadır. Bu nedenle Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğünün taşınmazla ilgili bir hakkı söz konusu değildir.
Hal böyle olunca, açıklanan nedenlerle davanın reddi ile dava konusu taşınmazın tamamının Atatürk Orman çiftliği adına tesciline karar verilmesi gerekirken, krokisi olmayan eski tapu kayıtları usule aykırı olarak teknik bilirkişiler aracılığı ile uygulanarak teknik bilirkişilerin tutan aklardaki bildirim ve beyanlara aykırı düşen soyut sözlerine değer verilerek hüküm kurulması isabetsizdir. Davalı Atatürk Orman Çiftliği'nin temyiz itirazlarının bu nedenlerle kabulü ile hükmün BOZULMASINA, Yargıtay duruşması için belirlenen 20.000.000 TL. vekalet ücretinin Hasan oğlu Ömer mirasçılarından müteselsilen alınarak, duruşmada kendisini vekille temsil ettiren Atatürk Orman Çiftliği Genel Müdürlüğüne'ne verilmesine, 23.2.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.