 |
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
E: 2005/1147
K: 2005/6494
T: 01.12.2005
ESER SÖZLEŞMESİ
HAKSIZ FESİH
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
İçtihat Özeti: Davaya konu olayda, taraflar arasındaki akit davalı yanca feshedildiğine göre, bu durumda iş bedelinin yapılan işin miktarı mahallinde ölçülmek suretiyle belirlenip, 2001 yılında yapılanlar için 2001 yılı fiyatlarıyla, 2002 yılına sarkan imalatların ise 2002 yılı birim fiyatlarıyla hesabı yapılmalıdır. 2001 yılında ödemesi yapılıp da imal olunmayan ve 2002 yılına sarkan imalatların bedeli de yine 2001 yılı fiyatları ile belirlenmelidir. Bulunacak bedelden, sözleşme uyarınca tenzili gereken miktarlar, ayıplı imalatlar ile evvelki yüklenici tarafından yapılmayıp, davacının bedelsiz olarak yapması gereken imalatların bedeli de düşülmelidir.
Yüklenici sözleşme hükümlerine uymak, davalıda ödemeleri geciktirmeden yapmakla yükümlüdür. Yanlar arasında ödeme miktarı da ihtilaflıdır. Ödemeleri ispat davalı iş sahibine aittir.
Mahkemece dosya kapsamına uygun, hüküm tesisine yeterli yeniden inceleme ve değerlendirme yapılarak karar verilmesi gerekir.
(818 s. BK m. 325, 355, 360)
Mahalli mahkemesinden verilen hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş olmakla temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık 10 04.2001 tarihli asıl ve 14.04.2001 tarihli ek sözleşmelerden kaynaklanmıştır. Davacı yüklenici, davalının akdi haksız feshettiğini ileri sürerek ödenmeyen imalat bedelinin ve haksız fesih nedeniyle oluşan kar kaybı alacağının davalıdan tahsilini istemiş, mahkemece alınan bilirkişiler kurulu raporuna dayanılarak davanın kabulüne dair verilen karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Asıl sözleşmede işin bedeli 850 milyar lira muhammen bedel olarak gösterilmiş olup, ara hakedişlerin sözleşme eki pursantai cetvellerine göre hesaplanacağı kabul edilmiştir. Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesinin sözleşmenin eki olduğu da yazılı bulunmaktadır. Sözleşmede belirlenen fiyatların ertesi yıla sarkan işler bakımından eşkale edileceği de sözleşme hükmüdür. Akit davalı yanca fesih edildiğine göre bu durumda iş bedelinin, yapılan işin miktarı mahallinde ölçülmek suretiyle belirlenip 2001 yılında yapılanlar için
- yılı fiyatlarıyla, 2002 yılına sarkan imalatların ise 2002 yılı birim fiyatlarıyla hesabı yapılmalı, 2001 yılına ödemesi yapılıp da imal olunmayan ve 2002 yılına sarkan imalatların bedeli de yine 2001 yılı fiyatlarıyla saptanmalıdır. Bulunacak bedelden sözleşme uyarınca tenzili gereken miktarlar, ayıplı imalatlar ile evvelki yüklenici tarafından yapılmayıp davacının bedelsiz olarak yapması gereken imalatların bedeli de düşülmelidir. Davacının dış cephede akrilik boya yerine toz boya kullandığı davalı yanca iddia edilmiştir. Hükme esas alınan raporda bu konuda bir açıklık bulunmamaktadır. Yüklenici bu tür konularda sözleşme hükümlerine uymak, davalı da ödemeleri geciktirmeden yapmakla yükümlüdürler. 2001 yılında eksik ödeme yapıldığına dair yüklenicinin bir ihtarı bulunmamakta, 18.01.2002 tarihli ihtarda ödeme yapılması istenmektedir. Öte yandan davacının defter kayıtlarına göre yaptığı başka işlerden zarar ettiği kabul edilerek mahrum kaldığı kardan indirim yapılmamıştır. Yanlar arasındaki ödeme miktarı da ihtilaflıdır, ödemeleri ispat davalı iş sahibine aittir. Bu konuda da yeterli inceleme yapılmamıştır. Bu durumda mahkemece yapılan inceleme hüküm tesisine yeterli bulunmamaktadır. O halde yapılacak iş; yeniden oluşturulan bilirkişiler kurulundan mahallinde keşif yapılmak suretiyle yapılan imalat ölçülmek suretiyle davacının hak ettiği ve ödenmesi gereken imalat bedelinin saptanması, sözleşmeye aykırı ve ayıplı imalat ile imalat sırasının değiştirilmesi yüzünden oluştuğu ileri sürülen zararlar ve geç ödeme ihtarları da dikkate alınarak fesihte hangi tarafın kusurlu olduğunun veya ortak kusurun tespiti, fesih haklı bulunmadığı takdirde BK.nun 325. maddesi uyarınca normal şartlarda davacının kalan işler nedeniyle başka işlerden elde etmesi muhtemel karın ve işin kalan kısminin yapılmaması sebebiyle yapacağı tasarrufun miktarının düşülmesi, böylece alacak miktarının saptanması, davadan önce çekilen 12.12.2002 tarihli ihtarla davalının 20.12.2002'de temerrüde düştüğü anlaşılmakla bakiye imalat alacağına bu tarihten, kar kaybı için ise dava tarihinden itibaren faiz yürütülmesinden ibarettir. Bu hususlar üzerinde durulmadan yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan sebeplerle hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 01.12.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.
