1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre tarafların diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.

2-Yanlar arasındaki uyuşmazlık 1.7.1991 günlü "Çayırhan Acıbaşı Kireçtaşı Sahası İşletme İhalesi" sözleşmesinden kaynaklanmıştır. Bu

sözleşme 15 yıl sürelidir. Sözleşmenin 2. maddesi uyarınca, "Bölüm II" başlıklı Genel şartname sözleşme ekidir. Genel şartnamenin "İşin, Konusu" başlıklı 2. maddesinde ise ".. kireçtaşının çıkartılması, kırılması, gerektiğinde harmanlanması, tesis teslim noktasına kadar taşınması ve usulüne uygun olarak boşaltılması işi ile bu amaç için kullanılacak yolun ve tartım istasyonunun yapımıdır." Hükmüne yer verilmiştir. Yüklenici eseri kuracağı sabit tesisler ve temin edeceği her türlü makina ve ekipmanla imal edecektir. Genel Şartnamenin 4.2. maddesinde ise "... yol şartnamesinde belirtilen yolun yapımı ve trafiğe açık tutulacak şekilde bakımı da işleticiye ait olacaktır" hükmü bulunmaktadır. Genel Şartnamenin 30. maddesi uyarınca da, işletici, işletme faaliyetlerinin bir kısmı için taşeron çalıştırmak istediği takdirde taşeronun değerlendirilmesine ışık tutacak her türlü bilgiyi ve düşündüğü sözleşmeyi TEK. ' in tetkik ve onayına sunacak ancak TEK. ' in yazılı iznini almasını müteakip taşeronla sözleşme yapabilecektir. Buna göre, yüklenicinin bir kısım iş için de olsa taşeron çalıştırması TEK.' in yazılı onayına bağlı tutulmuştur. Başka bir deyişle sözleşme konusu işin bir başka yükleniciye yaptırılması olanaksızdır. Gerçekten, BK. 356. maddesi hükmünce, yüklenici eserin ortaya çıkartılmasında bir başkasıyla sözleşme yapabilirse de bunun aksi taraflarca kararlaştırılabilir. Genel Şartnamenin, sözleşmenin feshini düzenlediği 31.1. maddesinde işleticinin taahhüdünü sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi, kısmen veya tamamen aykırı davranması halinde TEK tarafından işleticiye 30 günlük süre verileceği bu süre içerisinde ihtar olunan konulara uyulmaması halinde TEK.'in sözleşmeyi feshe yetkili olduğu yazılıdır.

Dosyada yer alan 10.8.2000 günlü tutanağa dayanılarak davalı Park Termik Elektrik Madencilik San.A.Ş.nin davacıya 11.8.2000 günlü ihtarnameyi göndererek işlerin tümü ile taşerona devredilip yürütüldüğünün saptandığını, bu durum sözleşmeye aykırılık teşkil ettiğinden giderilmesini talep ettiği görülmektedir. Buna karşı davacı L... Ltd.Şti. tespit yaptırmış, işyerinde bazı kamyon, kepçe ve greyderin mevcudiyet i saptanmış ise de, özellikle, taşeron A... Koll.Şti.de forman olarak çalışan Latif K...'nun düzenleme şekildeki ifade beyanı ve davacının davalılara keşide ettiği 13.9.2000 günlü ihtarname içeriğinden işin, sözleşmesi uyarınca TEK.'den değil, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğünden alınan izinle taşeron A... Koll. Şirketince yürütüldüğü anlaşıldığından tespit raporu inandırıcı bulunmamıştır. Kaldı ki, Enerj i ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından alınan izin, devre TEK.' in izin verdiği anlamına gelmez. Bütün bunlardan, Genel Şartnamenin 30. maddesindeki açık hükme rağmen davacının sözleşmeyle üstlendiği işi davalı TEK.' den onayalmadan (bir kısmı için olsa bile) dava dışı Aslanoğlu Koll.Şti.ne devrettiği, böylece davalı Park A.Ş.nin sözleşme hükmünü ihlal eden davacı ile mevcut akdi 8.11.2000 tarihinde fesihte haklı olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Davalı iş sahibi fesihte haklı olduğundan davacı kar yoksunluğu zararını isteyemez.

Öte yandan, yine Genel Şartnamenin 31.2.4. maddesindeki "feshin işleticiye bildirimi tarihinde üretilmiş olsa dahi TEK.'e teslim edilmemiş kireçtaşının tamamı bedelsiz olarak TEK.'e kalır" şeklindeki ceza hükmü uyarınca davalılardan Park A. Ş., mahkemece bedeli hüküm altına alınan 72.145.478 ton kireçtaşını sözleşmeye dayanarak bedelsiz talep edebilirse de, davalının bu konuda davası bulunmadığından, mahkemece, davacının üretilen kireçtaşı bedeli olarak hüküm altına aldığı 273.412.387.359 TL. ile ilgili isternin reddi yerine hüküm altına alınması doğru olmamıştır.

3-Davacının diğer temyiz itirazlarına gelince;

Yanlar arasındaki sözleşme davalı tarafından haklı nedenlerle feshedildiğinden, davacı müsbet zararlarını isteyemez ise, de, sözleşmenin ifası sırasında kullandığı ve halen davalının mal varlığında kalan ve onun yararlandığı değerler bedelini haksız iktisaba dayanarak isteyebilir. Bu bakımdan, bilirkişi raporunda yer alan yol yapım gideri, kırma tesisi, tartım tesisi, şantiye binası inşaat bedeli olarak neyin ifade edildiği ve bunlardan her biri için ne istendiği davacıya açıklattırılmalı, şayet bunlar davalı mal varlığında kalmış ve mal varlığının zenginleşmesine neden olmuşsa, değerlerine ilişkin taraf delilleri istenip toplanmalı, yerinde keşif de yaptırılarak ve lüzumunda ticari defter ve kayıtlar da incelenerek bedelleri işi yapılan ve yapılmaya oranlarına göre bilirkişilere hesaplattırılmalı, kanıtlanacak olursa ancak bu değerlerin hüküm altına alınması ile yetinilmelidir. Mahkemece bu yönün gözetilmemesi doğru olmamıştır.

Öte yandan, davada sözleşme nedeniyle davalılardan TEAŞ'a verilen teminat mektuplarının iadesi de istendiğinden ve bu mektupların muhatabı davalılardan TEAŞ olduğundan hasım sıfatı varken bu davalı hakkındaki davanın husumet noktasından reddi yanlış olduğu gibi, HUMK. 72. maddesi hilafına dava olduğu halde teminat mektuplarının iadesi talebi için olumlu ya da olumsuz bir hüküm kurulmaması da yanlıştır.

SONUÇ: Yukarıdaki (1.) bent gereğince temyiz eden tarafların diğer temyiz itirazlarının reddine, hükmün (2.) bentte açıklanan sebeplerle davalı Park Termik Elektrik San. ve Tic.A.Ş. yararına, (3.) be nt uyarınca da, davacı L... İnşaat San. ve Tic.A.Ş. lehine BOZULMASINA, 275.000.000 TL. duruşma vekillik ücretinin davacı ile davalı Park A.Ş.den karşılıklı alınarak yekdiğerine verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harcının istekleri. halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, 6.3.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972