İçtihat Özeti: Sözleşme ilekararlaştırılmış olduğundan yüklenici davalı, yaptığı ödemenin Alman Markı karşılığını aynen, yahut vade veya fiili ödeme günündeki,Merkez Bankasınca belirlenen efektif satış kuru üzerinden Türk Lirası tutarım isteyebilik Buna göre mahkemece, yüklenicinin arsa sahiplerinden isteyebileceği Türk Lirasının bononun keşide tarihi itibariyle, Alman Markı efektif satış kuru karşılığının sorulup tesbitiyle, bu miktarın kur karşılığına bölünmesiyle bulunacak markın sabit paritesi ile çarpılıp EURO tutarının belirlenmesinden sonra, BK .nun 83. maddesi uygulanarak hüküm altınaalınması gerekir..

Mahalli mahkemesinden verilen hükmün temyizen tetkiki davalı k.davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereğikonuşulup düşünüldü:

1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı karşı davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2- Yanlar arasındaki uyuşmazlık, Borçlar Yasasının 355. maddesinde tanımlanan ve karşılıklı haklar ve borçlar içeren iki taraflı sözleşmelerden sayılan "eser" sözleşmesinin bir türü olan ve Beyoğlu 3. Noterliğince zorunlu şekil koşuluna uygun olarak düzenlenen 29.4.1999 tarihli ve 13106 yevmjye numaralı "Kat Karşılığıınşaat Sözleşmesi"nden kaynaklanmaktadır.

Davacılar arsa-iş sahipleri, davalı ise yüklenicidir. .

Yanlar arasındaki 29.4.1999 tarihli bu sözleşmenin 7. maddesi hükmü gereğince; davacılar, yüklenici davalının arsa için belediyelere ödediği (10.600) Alman Markını, inşaatın ikinci tabla betonunun atılmasına kadar ona geri ödemeyi kabul etmişlerdir. Belirtilen sözleşmenin bu hükmü gereği olarak da, davacılardan Yasemin ve Canan tarafından imzalanıp keşide olunan ve (10.600) Alman Markı tutarlı; 7.1.2000 vade ve 29.4.1999 keşide tarihli olan ve Türk Ticaret Kanununun 688. maddesinde öngörülen zorunlu unsurları içerdiğinden hukuksal niteliğince "kambiyo senedi" sayılan "bono" davalı yükleniciye lehtarı sıfatıyla verilmiştir. Ayrıca, açıklanan bu düzenleme, sebebi bononun arkasına da yazılarak, altı keşideciler tarafından imzalanmıştır.

Türk Ticaret Kanununun 559. maddesinde kambiyo senetlerinin ilke olarak "sebepten yoksun" olduğu kabul edilmekte ise de; 12.4.1933 gün ve 30/6 sayılı YIB. kararı uyarınca, kambiyo, senedi keşidecisi, senedin belli bir sebeple düzenlenmiş olduğunu ve daha sonra da sebebin gerçekleşmemesi sonucu tamamen yahut kısmen bedelsiz kaldığını kesin ve yazılı yasal delillerle kanıtlayabilir. Somut olayda da, bono keşidecileri davacılar, bononun

arkasındaki yazı kapsamı ve yanlar arasındaki sözleşmenin 7. maddesi hükmü ile bononun "sebepli" olarak keşide olunduğunu kanıtlamışlardır. Davacılara ait tapu tahsis belgeli arsanın tapuya dönüştürülebilmesi bedelinin yüklenici tarafından ödenmesinin yükleniimiş olmasının "teminatı" olarak ve bu sebeple bono düzenlenip keşide olunmuştur. Yüklenici ve bono lehtarı Mehmet Ali'nin ise, inşaat yapılacak arsanın ilgili belediyelere ödenmesi gereken bedelinin sadece (1.558.052.000) TL. tutarındaki kısmını ödemiş olduğu mahkemece tesbit olunmuştur. Yüklenici tarafından yüklenilen bu ödemelerin Alman Markı karşılığı olduğu ve arsa sahiplerinin de geri ödemeleri bu yabancı para üzerinden yapacakları, hem yanlar arasındaki sözleşmenin 7. maddesinde kararlaştırılmış ve hem de bono Alman Markı olarak düzenlenmiş olmakla borçlu keşidecilerce de kabul edilmiştir. O halde, yanlar arasında sözleşme ile kararlaştırılmış olduğundan 14.11.1990 tarih ve 3678 sayılı Yasanın 29. maddesi ile değişik Borçlar Yasasının 83. maddesi gereğince yüklenici davalı, yaptığı ödemenin Alman Markı karşılığını aynen yahut vade veya fiili ödeme günündeki Merkez Bankasınca belirlenen efektif satış kuru üzerinden Türk Lirası tutarını isteyebilir. Buna göre, mahkemece yapılacak işin; yukarda açıklanan hukuksal durum gözetilerek, yüklenici tarafından arsa sahiplerinden geri istenebilecek (1.558.052.000) Türk Lirasın,ın bononun keşide tarihi ,olan 29.4.1999 tarihi itibariyle Alman Markı efektif satışkuru karşılığının sorulup tesbitiyle bu miktarın belirlenecek. kur karşılığına bölünmesiylebulunacak Alman Markının sabit paritesi ile çarpılıp "EURO" tutarının belirlenip, Borçlar Yasasının 83. maddesi uygulanarak hüküm altına

alınmasından ibaret olması gerekirken; yazılı şekilde (1.558.052.000) TL.nin aynen dayacılardan alınıp yüklenici davalıya verilmesine karar verilmesi doğru olmadığınçfan hükn;ıün bu hukuksal ne,denle bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Yukarıda (1.) bentte belirtilen nedenlerle davalı karşı davacı Mehmet Ali'nin sair temyiz itirazlarının reddine, (2.) bentte açıklanan sebeplerlede temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün bu davalı karşı davacı yararına (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalı k.davacıya geri verilmesine, 10.11.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972