* SÖZLEŞME DIŞI İŞ BEDELİNİN TAHSİLİ

* ESER SÖZLEŞMESİ

Karar Özeti: İş artışının bedeline sözleşme hükümlerince hak kazanılması için zorunlu değişiklikleri gösterir keşfin yapılması, merciden onay alınması, artan işe göre teminat yatırılması ve işin ondan sonra yapılması gerekir. Aksi halde yapılan iş "sözleşme dışı iş" sayılır.

Mahalli mahkemesinden verilen hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı karşı davacı vekili tarafından istenmiş olmakla temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan sonra gereği konuşulup düşünüldü:

1- Dava, eser sözleşmesine dayalı iş bedelinin tahsili istemine ilişkindir.

Davacının üstlendiği işin teslim tarihi, verilen ek sürelerle birlikte 21.12.1997'dir. Davacı yüklenici, yüzde otuzluk iş artışına ilişkin olarak hazırladığı mukayeseli keşif özetini 25.11.1997 tarih ve 4522 sayılı yazısıyla idareye sunmuş, bu konudaki Bakanlık Oluru ise 9.2.1998 tarihinde verilmiştir.

Mahkemece benimsenen bilirkişi raporlarında işin yüzde 30 artışına karşılık 189 günlük süre uzatımı verilmesinin zorunlu olduğu görüşüne yer verilmiş, bu görüşten hareketle işin sözleşme hükümlerince yapıldığı belirtilmiş ve 1998 yılı fiyatlarının uygulanması suretiyle hüküm altına alınan alacak miktarı hesaplanmıştır.

Ancak tüm dosya kapsamına göre, özetlenen bu halin kabulü mümkün değildir. Şöyle ki; öncelikle İçel Valiliğinin 11.6.1997 gün, 1611 sayılı yazılarında işin yazı tarihi itibariyle %95 tamamlandığı belirtilmiştir. İdare elemanlarınca hazırlanan 16.3.1998 günlü rapor ise, 25.2.1998 ila 1.3.1998 tarihleri arasında yapılan inceleme sonucuna göre düzenlenmiş olup, fazla diye nitelendirilen işler alçı panel asma tavan, salonlarda kaplamalar, fasarit boya, mermer granit . kaplaması... gibi imalattan ibaret ve incelemeye başlandığı tarihte yapılmış durumdadır. O halde olur tarihi olan 9.2.1998'den önce bu işlerin büyük oranda yapıldığını kabul etmek gerekir. Özetle fazla işlerin olur alındıktan sonra buna dayanılarak yapıldığı kabul edilemez.

Devlet harcamalarında disiplinin sağlanması için belli usuller getirilmiştir, konulan bu kurallara görevliler kadar Devletle sözleşme yapan kimseler de uymakla yükümlüdür. Bu cümleden olarak yüklenici proje dışı kendiliğinden hiçbir iş ve projede değişiklik yapamaz. (BİGŞ md. 21) Oysa davacı ilgili Bakanın sözlü talimatı üzerine bedelini istediği değişiklikleri yaptığını, daha sonra Bakanın yazılı "olur" unu aldığını beyan etmektedir. %30 İş artışının bedeline sözleşme hükümlerince hak kazanılması için, zorunlu değişiklikleri gösterir keşfin yapılması, asıl sözleşmeyi onaylayan merciden olur alınması, artan işe göre teminatın yatırılması ve işin bundan sonra yapılması şarttır (Sayıştay 2. D. 28.2.1961 tarih 3670 s. k.). Olayda Bakan oluru, işe başlanılmasından sonra ve bitimine çok az bir süre kala 9.2.1998 tarihinde verilmiş olmakla biçimine uygun bir olurun varlığından söz edilemez. O halde yapılan iş "sözleşme dışı iş" sayılır.

Bu durumda mahkemece, yüklenici tarafından 25.11.1997 de başlanıp, en fazla- 25.2.1998 tarihinde bitirilen bu işlerin, dosyada mevcut kültür Bakanlığı'nca İçel Defterdarlığı Muhakemat Müdürlüğü'ne gönderilen 16.2.2000 tarih 568 sayılı yazı ekinde yer alan 6 maddelik rapor ve davalı Bakanlık Makamına sunulan 16.3.1998 tarihli Kurum Kontrol Teşkilatı raporundaki hususlar üzerinde durulmak, bu iddialar hakkında davalı kanıtları toplanmak, gerektiğinde bilirkişiler marifetiyle mahallinde inceleme yapılmak suretiyle 25.11.1997 ila 25.2.1998 tarihleri arasında ki mahalli rayiç fiyatlarla fazla iş bedelinin saptanması BK.nun 413. maddesi ve işin yapılmasından sonra verilen Bakanlık Oluru icazet kabul edilerek aynı Yasanın 415. maddesi hükümleri doğrultusunda çekişmenin giderilmesinden ibaretken, özellikle iş bedelinden mahsubu gerektirir ayıp ve noksanlıklar, inandırıcı olmadığı ileri sürülen fatura ve sair belgelerin varlığına dair iddialar araştırma dışı bırakılarak, bilirkişilerin yetersiz raporlarına dayanılıp yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.

2- Kabulü göre de, davacı tarafından, davalıya gönderilen Mersin 6. Noterliği'nin 28.1.1999 tarih ve 2902 sayılı ihtarnamesinden önce, BK.nun 101. maddesine uygun biçimde davalıyı temerrüde düşüren bir ihtar bulunmadığı ve anılan ihtarname ile dava tarihinin örtüştüğü nazara alınmadan, dava tarihi olan 28.1.1999 yerine, BK.nun 101. maddesine aykırı olarak her iki dava için 9.3.1998 tarihinden itibaren temerrüt faizine hükmedilmesi hatalı olup, kararın bu yönüyle de bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Temyiz olunan hükmün yukarıda (1.) ve (2.) bentlerde açıklanan nedenlerle, temyiz eden davalı İdare yararına (BOZULMASINA), 30.000.000.-TL. duruşma vekillik ücretinin, davacıdan alınarak, kendisini Yargıtay duruşmasında vekille temsil ettiren davalıya ödenmesine, 18.1.2001 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972