 |
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
Esas no: 2000/4609
Karar no: 2000/4897
Tarih: 8.11.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- BURSLU OKUTULAN ÖĞRENCİLER
- KADROLU VE SÖZLEŞMELİ PERSONEL
- ZORUNLU HİZMET
Karar Özeti: Kurumun burs vererek okuttuğu ve kadrolu veya sözleşmeli olarak bünyesinde görevlendirdiği ve henüz zorunlu hizmet süresini tamamlamamış kişilerin, 4061 sayılı 1995 Mali Yılı Bütçe Kanununun 50/c maddesi ile düzenlenen, zorunlu hizmetlerinin kalkmış sayılacağı hükmünden yararlanmaları olanağı yoktur. Söz konusu madde, kamu kurum ve kuruluşlarının kadrolu ve sözleşmeli personeli olmayan öğrencileri için uygulanabilir.
(4061 s. 1995 Mali Yılı Bütçe K. m. 50/c)
Mahalli mahkemesinden verilen hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı kurumda sözleşmeli personel statüsünde mühendis olarak çalışan davalı Muharrem ile birleştirilen davanın davalısı Timur'un ODTÜ'de yüksek lisans programına katıldıkları, imzalanan taahhütnameler gereği öğrenim sürelerinin bir katı mecburi hizmet yükümlülüklerinin bulunduğu, adı geçen kişilerin yükümlülüklerini yerine getirmeden verdikleri dilekçelerle görevlerinden çekilmiş sayılmalarının kabulünü istedikleri, kendilerine yapılan ücret, ikramiye ve diğer istihkakların taahhütnameler gereği geri ödenmesinin gönderilen yazılarla istendiği, ödeme yapılmaması ve herhangi bir başvurunun olmaması üzerine, kurum alacaklarının yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsili için davalar açılmış, davalılar vekili yerinde olmayan davaların reddini savunmuştur.
Mahkemece, 4061 sayılı 1995 Mali Yılı Bütçe Kanununun 50/c maddesi ile kurumlarınca eleman yetiştirmek için 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile diğer özel kanunlara göre açılan okul ve kurslar ile burs vermek suretiyle okutulan öğrencilerin zorunlu hizmetlerinin kalkmış sayılacağı öngörülüp, 6.5.1995 gün ve 22279 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Maliye Bakanlığı Bütçe Uygulama Talimatı Tebliğinin 6. maddesi gereğince, mecburi hizmet yükümlülüğünün kaldırıldığı gerekçesi ile davalar reddedilmiş, karar davacı tarafça temyiz edilmiştir.
Mecburi hizmet yükümlülüğünün, kamu kurum ve kuruluşları üzerindeki istihdam baskısını azaltmak ve kurumların değişen hizmet ihtiyaçlarına göre personel temin etmelerini sağlamak maksadıyla, 4061 sayılı 1995 Mali Yılı Bütçe Kanununun 50. maddesinin c bendi ile bir düzenleme yapılmış, söz konusu madde de; kurumlarınca eleman yetiştirmek amacıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile diğer özel kanunlarda yer alan hükümlere göre açılan okul ve kurslar ile burs vermek suretiyle okutulan öğrencilerden, halen mevcut öğrencilerin hakları saklı kalmak kaydıyla (yurt dışında okutulanlar ile subay, astsubaylar hariç) mecburi hizmet yükümlülüğü devam edenler ve 1995 yılında öğrenimlerini bitirecek olanların bu yükümlülüklerinin, krediye dönüştürme ve borçlandırma işlemi yapılmaksızın kalkmış sayılacağı, bu fıkranın uygulanmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemeye, ortaya çıkacak tereddütleri gidermeye Maliye Bakanlığı'nın yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
Bu düzenleme, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun mecburi hizmet ile ilgili hükümleri birlikte değerlendirilerek, konuyla ilgili uygulama esas ve usulleri Maliye Bakanlığınca tespit edilmiş ve 6.5.1995 tarih 22279 sayılı Resmi Gazetede tebliğ yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Mahkemece her ne kadar 1995 Mali Yılı Bütçe Kanununun 50/c maddesi ve Maliye Bakanlığınca yürürlüğe konulan tebliğin e. maddesi hükmü dayanak gösterilmek suretiyle dava reddedilmişse de, söz konusu tebliğ bazı kurum ve kuruluşların yürüttükleri hizmetlerin gerektirdiği nitelik ve nicelikteki personel ihtiyaçlarını karşılamak üzere 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun veya özel kanunlarında yer alan hükümler uyarınca, mecburi hizmet karşılığı ihtiyaç duyulan dallarda öğretim yapan orta dereceli mesleki okullarda ve yüksek öğretim kurumlarında hizmet karşılığı burs verilerek okutulan ve kamu kurum ve kuruluşlarının kadrolu ve sözleşmeli personeli olmayan öğrencileri kapsamaktadır. Kamu kurum ve kuruluşlarının kadrolu ve sözleşmeli personeli bu kapsam dışındadır.
Somut olayda davalılar Muharrem ve Timur'un davacı kurumun sözleşmeli personeli iken ODTÜ'nün yüksek lisans programına katıldıkları belirlendiğinden, yapılan düzenleme nedeniyle mecburi hizmet yükümlülüklerinin kaldırılmış olduğunun kabulü doğru görülmemiştir. Mahkemece işin esası hakkında, tarafların iddia ve savunmaları, taahhütnameler, kefaletnameler gözetilmek suretiyle, oluşacak uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmek üzere, hükmün bozulması gerekli görülmüştür.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davacı yararına (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 8.11.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.