 |
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
Esas no: 2000/4432
Karar no: 2000/5340
Tarih: 4.12.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Karar Özeti: Ana edimin yerine getirilmesi, davaya konu giderlere neden olan yan edimlerin de yerine getirilmesine bağlı olmakla, sözleşmeye göre, sadece çıkarılıp teslim edilecek kömürün ton başına teklif fiyatından bedelini ödemekle yükümlü davalı iş sahibi hakkında açılan davanın reddi gerekir.
(818 s. BK. m. 355, 356, 364)
Mahalli mahkemesinden verilen hüküm taraflar vekillerince temyiz edilmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan sonra eksik nedeniyle mahalline iade edilen dosya tekrar gelmekle incelendi gereği konuşulup düşünüldü:
1- Dosyadaki yazılara, yanlar arasındaki sözleşmede yer alan hükümlerde tarafların yükümlülüğünün duraksamaya yer vermeyecek biçimde belirlenmiş bulunmasına, özellikle 31.12.1997 gün 2000/ 941 sayılı davacı yazılarıyla da davacının dava konusu edilen giderlerden o an için gerekli olan miktarının kendi adına hakedişinden ödenmesini koşulsuz kabul etmiş olmasına göre davacı yanın tüm temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- İlişkiye esas sözleşmenin 2. maddesinde, "sözleşme konusu" başlığı altında yanların yükümlülük ve sorumlulukları saptanmıştır. Bu hükme göre davacı yüklenicinin borcu gösterilen saha içerisinde kömür üretmek ve bu kömürü gösterilen yerde TEAŞ'a teslim etmekten ibarettir. Ana edim budur. Davalı iş sahibinin borcu ise, teklif birim fiyatı üzerinden bedelin ödenmesidir. Davacı yüklenici işi yaparken bütün masraf ve her türlü sorumluluğun kendisine ait olacağını kabul etmiş, üretim yapılacak sahanın hal ve şartlarını görüp bilerek sözleşmeyi serbest iradesiyle kurmuştur. Sözleşme tarihinde saha üzerinde bulunan direklerin işi ne derece engelleyeceğini, bu engellerin giderilmesi için neler yapılması gerektiğini bilmektedir. Teklif birim fiyatını bu hususları dikkate alarak hesaplamıştır. Kaldı ki direklerin nakledilmemesin-den doğacak her türlü sorumluluk kendisine ait olacağına göre böyle bir sorumluluktan kurtulmak için alınacak önlemlerin giderlerine katlanması işin doğasında vardır. Ana ediminin yerine getirilmesi, davaya konu giderlerin neden olduğu yan edimlerin de yerine getirilmesine bağlı olmakla sadece çıkarılıp teslim edilecek kömürün ton başına teklif fiyatından bedelini ödemekle yükümlü davalı iş sahibi hakkında açılan bu davanın reddi gerekirken yazılı biçimde hüküm tesisi kararın bozulmasını gerektirir.
Sonuç: Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle davacının temyiz itirazlarının reddine, 2. bent gereği hükmün temyiz eden davalı yararına (BOZULMASINA), 30.000.000.- TL. duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine, fazla alınan temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya ödediği temyiz peşin harcınında istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 4.12.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.