 |
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
Esas no: 2000/3809
Karar no: 2000/5517
Tarih: 14.12.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- ESER SÖZLEŞMESİ
- YÜKLENİCİNİN TEMERRÜDÜ
- İLERİYE DÖNÜK FESİH
Karar Özeti: Yargıtay içtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 25.1.1984 tarih 1/3 sayılı Kararı uyarınca eser sözleşmesinin bir türü olan inşaat sözleşmelerinde, yüklenicinin kendi kusuru ile temerrüde düşmesi nedeniyle sözleşmenin iş sahibi tarafından feshi halinde, uyuşmazlığın kural olarak BK.nun 106-108. maddeleri uyarınca çözümlenmesi gerekeceği, ancak olayın niteliği ve özelliği haklı gösterdiği durumlarda MK.nun 2. maddesi hükmü gözetilerek sözleşmenin feshinin ileriye etkili sonuç doğuracağı kabul edilmiş olduğundan, iş sahibi ve yüklenicinin paylarının buna göre hesaplanması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekir.
(743 s. MK. m. 2)
(818 s. BK. m. 106,107, 108)
Mahalli mahkemesinden verilen hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş olmakla temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle, davalının edimini yerine getirmesi için sözleşmede kararlaştırılan süre ve daha sonra verilen ek süre sona ermiş, açılan davalarla davalıdan kaynaklanan nedenlerle gecikmenin varlığı saptanıp kararlaştırılan cezai şart hüküm altına alınmış olmasına rağmen sözleşmeden dava tarihine kadar geçen 11 yıllık sürede eser bitirilip teslim edilmemiş olmakla davalının mütemerrit duruma düştüğünün açık bulunmasına göre aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Mahkemece davalının mütemerrit duruma düştüğü kabul edilerek sözleşmenin "ileriye dönük" şekilde feshine karar verilmiştir. Ancak davalı adına intikal eden 1/2 payın tamamının iptaline denilmek suretiyle "ileriye dönük" fesih yerine "geriye dönük", diğer anlatımla doğrudan fesih sonucuna göre iptal kararı verilmek suretiyle çelişki yaratılmıştır.
Yargıtay İçf. Bir. B. G. K. nun 25.1.1984 T. 1/3 sayılı Kararı uyarınca istisna sözleşmesinin bir türü olan inşaat Sözleşmelerinde müteahhidin kendi kusuru ile işi muayyen zamanda bitirmeyerek temerrüte düşmesi nedeniyle sözleşmenin iş sahibi tarafından feshi halinde uyuşmazlığın kural olarak BK'nun 106-108 maddeleri uyarınca çözümlenmesi gerekeceği, ancak olayın niteliği ve özelliği haklı gösterdiği durumlarda MK.'nun 2. maddesi hükmü gözetilerek sözleşmenin feshinin ileriye etkili sonuç doğuracağı (Bak. Yargıtay Kar. Dergisi c. 10. s. 4 Nisan 1984) kabul edilmiştir. Buna göre Dairemizin süregelen uygulamasında olayda olduğu gibi %70, 8-%74, 7 oranlarda tamamlanmış işlerde ileriye dönük fesih olanaklı değil ise de, bu yönde tesis edilen hükme karşı davacı yan temyiz isteminde bulunmamış olmakla ileriye dönük fesihle bağdaşmayan ve temyiz eden aleyhine olan 1/2 payın iptaline yönelik temyiz itirazının kabulü zorunludur. Yapılacak iş, ileriye dönük feshin sonucu olarak bilirkişiler Tansel ve Görsel tarafından düzenlenen 11.1.1999 havale tarihiyle dosyaya giren raporun netice ve kanaat bölümünün son paragrafında yer alan 2. seçeneğe göre hükmün icrasını sağlayacak şekilde (7 villa + 1.271.580.000 TL) arsa sahibine; (5 villa müteahhide) tapudaki payın hesaplattırılması ve iptale dair hükmün buna göre tesisinden ibaretken payın tamamını iptal doğru olmamıştır.
Sonuç: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davalı yararına (BOZULMASINA), 30.000.000 TL duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 14.12.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.