 |
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
E:1999/383
K:1999/1209
T:25.3.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
TAZMİNAT DAVASI
ZORUNLU HİZMET SÜRESİ İÇİNDE
YABANCI KADINLA EVLENEN SUBAY
ÖĞRENİM GİDERLERİNİN GERÇEK TUTARI
ÖZET : Zorunlu hizmet süresi bitmeden yabancı kadınla evlenen davalı subayın, askeri okulda öğrenim gördüğü süre içinde yapılan giderlerin gerçek tutarı belirlenmeli, güncelleştirme bir yana bırakılıp, çalışılan süre de dikkate alınarak, yasadan doğan misli ceza uygulanmak suretiyle sonucuna göre bir karar verilmelidir.
(926 s. TSKPK. m. 112)
Mahalli mahkemesinden verilen hükmün temyizen tetkiki taraflar vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili, davalının subay olarak görev yapmakta iken yabancı uyruklu kadınla evlenmesinden dolayı görevinden istifa etmiş sayıldığını ileri sürerek kendisine yapılan masraflardan ifa ettiği hizmet karşılığı miktar düşüldükten sonra bakiye 627.599.000 TL.nın görevden ayrılma tarihi olan 14.5.1995 tarihinden itibaren yasal faizi ile tahsilini istemiş, mahkemece alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile 399.081.674 TL.nın ilişiğinin kesildiği tarihten itibaren yasal faizi ile tahsiline dair verilen karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Davanın dayanağı 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nun 112. maddesidir. Anılan madde gereğince subay ve astsubaylardan yabancı uyruklu kişilerle evlenen eri istifa etmiş sayılacaklardır. Bu kişiler yükümlülük sürelerinin eksik kısmı ile orantılı olarak kendilerine yapılmış olan öğrenim masraflarının dört katını tazminat olarak ödeyeceklerdir. Sözü edilen madde de yapılan öğrenim masraflarının günün ekonomik koşullarına göre, enflasyonda göz önünde bulundurularak güncelleştirileceğine dair bir hüküm yer almamış, ayrılış nedenlerine göre iki ya da dört katı cezai şart öngörülmüştür. Oysa davacı yanın dayandığı belgelerin ilkinde güncelleştirme yapılarak 1994 - 1995 Eğitim - Öğretim yılında Hava Harp Okuluna alınacak öğrenciler için yüklenme senetlerine esas tazminat miktarı 892.264.000 TL. olarak bildirilmiş, davacı idare bu miktarı esas almak ve davalının kalan zorunlu hizmet süresine oranlamak suretiyle 626.784.902 TL.nın ödetilmesini istemiştir. Bilirkişi raporuna dayanak alınan ikinci belgede ise davalının 1986 yılında başladığı 4 yıllık Hava Harp Okulu masrafları tutarı olarak da aynı rakam (626.784.902 TL.) gösterilmiştir. Bu belgeler arasında çelişki mevcut olup, her ikisinin de güncelleştirme yolu ile hazırlandığı ortadadır. Bu belgelere dayanılarak hazırlanan bilirkişi raporu hüküm tesisine elverişli görülmemiştir.
Mahkemece yapılacak iş; yukarda değinilen çelişkinin nedenlerinin ve yapılan hesap şeklinin davacı yana açıklattırılması, davalıya Hava Harp Okulunda öğrenime başladığı 1986 yılından mezun olduğu 1990 yılına kadar geçen 4 yıl için yapılan masrafların gerçek tutarının belirlenmesi, işinin ehli bilirkişi marifetiyle özellikle güncelleştirme bir yana bırakılıp, çalışılan hizmet süresi dikkate alınarak, yasadan doğan misli ceza da uygulanmak suretiyle gerçek borç miktarının saptanması alınacak rapor denetlenerek sonucuna göre bir karar verilmesinden ibarettir. Tüm bu yönler gözetilmeden yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın (2.) bendde açıklanan nedenlerle temyiz eden davalı yararına (BOZULMASINA), (1.) bend uyarınca davacının tüm, davalının sair temyiz itirazlarının reddine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 25.3.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.