Hukuki.NET

T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
Esas No : 1998/1739
Karar No : 1998/2384
Tarih : 4.6.1998

Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


 
ALACAK DAVASI
İSTİSNA (ESER) SÖZLEŞMESİ
FESİH (DÖNME)
CEZAİ ŞART
 
KARAR ÖZETİ: Sözleşmeden dönme (fesih) bozucu, yenilik doğuran tek taraflı bir irade beyanı olup, karşı tarafa vasıl olmakla hükmünü icra eder. Sözleşmeden dönen taraf müspet zarar kapsamında kalan ve ileriye dönük bir nitelik taşıyan eksik işler bedelini isteyemez.
Sözleşmede kararlaştırılan dönme cezasına hükmedebilmek için, dönmede davacının haklı olduğunun tespiti gerekir.
(818 s. BK. m. 158, 159, 355, 356)
 
 
Mahalli mahkemesinden verilen hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
 
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan fesih ve eksik işler bedeli ile cezai şartın tahsili istemlerine ilişkindir.
 
Davacı, 4.11.1992 tarihli ihtarname ile sözleşmeden döndüğünü karşı tarafa bildirmiştir. Dönme, bozucu yenilik doğuran tek taraflı bir irade beyanı olup, karşı tarafa vasıl olmakla hükmünü icra eder.
 
Sözleşmeden dönen taraf, müspet zarar kapsamında kalan ve ileriye dönük bir nitelik taşıyan "eksik işler" bedelini talep edemez. Zira, döndüğü sözleşmeye tekrar dayanarak, o sözleşmeye göre eksik bırakılan işler bedelinin istenmesi mümkün değildir.
 
Davacı, iş bedelinin tamamını ödediğini ileri sürerek, birtakım ödeme belgeleri ibraz etmiştir. Mahkemece, bu konuda bir inceleme yapılmamıştır. Davacı, gerçekten, iş bedelini ödemiş ise ve yapılan işe nazaran da fazla bir ödeme varsa, bu fazla ödemenin iadesi gerekeceğinden ve eksik işler bedelinin tahsili isteminin içerisinde fazla ödemenin iadesi talebi de bulunduğundan, dava ekonomisi yönünden, eksik işler bedeli istemini, fazla ödemelerin iadesi istemi şeklinde kabul etmek gerekir.
 
Davalı da, fazla yaptığı sözleşme dışı işler bedeli için dava açma hakkını saklı tuttuğu için, fazla işler bedelinin, bu davada, iadesi gereken fazla ödeme varsa, bu ödemeden mahsubu doğru değildir.
 
Sözleşmede kararlaştırılan dönme cezasına hükmedebilmek için döneme de davacının haklı olduğunun tespiti gerekir. Bu konuda, kusurun kimde olduğuna ilişkin herhangi bir inceleme ve araştırma yapılmamıştır. Ancak, ceza miktarını bulmak için zorunlu olan eksik işlerin parasal değeri, 1.6.1995 tarihli keşifte saptanmış olup, yeni bir keşfe gerek yoktur.
 
Bu durumda, mahkemece yapılması gereken husus, sözleşmeden dönülmesinde hangi tarafın haksız olduğunun araştırılması, yüklenicinin kusurlu bulunması halinde, dönmenin haklılığının tespitine, keşifte belirlenmiş olan eksik işler bedelinin yarısının cezai şart olarak davalıdan tahsiline, fazla ödeme varsa bu ödemenin iadesine, fazla ödeme yoksa eksik işler bedeli talebinin reddine; iş sahibinin kusurlu bulunması halinde ise, dönmenin haksızlığının tespitine, fazla ödeme varsa bu ödemenin iadesine ve cezai şart isteminin reddine, fazla ödeme yoksa eksik işler bedeli ile birlikte cezai şart talebinin de reddine karar vermekten ibarettir.
 
Mahkemece açıklanan ilke ve esaslara aykırı biçimde ve yazılı gerekçeyle verilen karar, bu nedenle bozulmalıdır.
 
SONUÇ : Temyiz olunan kararın, yukarıda açıklanan nedenlerle davalı yararına (BOZULMASINA), istek halinde ödediği temyiz peşin harcının temyiz eden davalıya geri verilmesine, 4.6.1998 gününde oybirliğiyle karar verildi.
 
 
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • [Sorumluluk hukuku] Dijital Sağlık ve Yasal Düzenlemeler: Bitkisel Ürünlerin Online Satışı 
  • 01.05.2025 13:12
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini