DAVA : Davacı-k. davalı H. Ş.-feri müdahiller 1- D. T., 2- M. Ş. 3- N. Ö. ile davalı-k. davacı SS G. Konut Yapı Koop. arasında çıkan davadan dolayı Seferihisar Asliye Hukuk Hakimliği'nce verilen 24.4.1997 tarih ve 1991/230,1997/92 sayılı hükmü bozan dairemizin 12.12.1997 tarih ve 1997/3723-5352 sayılı ilamı aleyhinde davacı-k. davalı H. Ş. vekili ile müdahil D. T. taraflarınca karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı yüklenici vekili; davalı arsa sahibinin sözleşmeyi haksız feshetmesi nedeniyle sözleşme gereğince müvekkiline verilmesi gereken bağımsız bölümlerin tapu kayıtlarının iptaliyle müvekkili adına tescilini, ayrıca bedel olarak ödenmesi gereken 338.594.600 liranın da davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı arsa sahibi cevabında; süresi geçen ve eksik bırakılan inşaatın başkalarına yaptırıldığını savunarak davanın reddini istemiş, karşı davasında ise davacıya fazladan ödenen miktar ile gecikme cezasının tahsilini istemiştir.

Müdahiller N., M. ve S. ise yükleniciden satış vaadi yoluyla aldıkları yerlerin adlarına tescilini talep etmişlerdir.

Mahkemece, tapuların iptaliyle davacı adına tesciline, diğer parsellere vaki el atmanın önlenmesine ve 338.594.600 TL'nin davalıdan tahsiline, karşı dava ile müdahillerin davalarının reddine karar verilmiş, bu karar davalı ile müdahil N.nin temyizi üzerine dairemizce davalı arsa sahibi yararına bozulmuş, müdahil N.nin temyiz itirazları ise reddedilmiştir.

Daire kararına karşı, davacı yüklenici vekili ile, müdahil D. T. tarafından düzeltme talebinde bulunulmuştur.

1- Müdahil D. T. mahkemece verilen davanın reddine ilişkin kararı temyiz etmediğinden tashihi karar taleplerinin bu nedenle reddi gerekir.

2- Davacı yüklenicinin karar düzeltme isteklerine gelince;

Bu davada 28.6.1988 tarihli arsa karşılığı inşaat ve satış vaadi sözleşmesi uyarınca 40 dublex dairenin inşaatının yapımı karşılığında davacıya verilmesi gereken arsa tapularının iptal ve tescili ile ayrıca tapu dışında kararlaştırılan bedelden ödenmeyen miktarın tahsili istenmiştir.

Mahkemece akdin feshinde davalı kooperatifın kusurlu bulunduğu kabul edilerek dava sonuçlandırılmıştır. dairece de yapılan bozmada da davalının kusurlu bulunduğu vurgulanmış, davalı karar düzeltme yoluna da gitmediğinden akdin bozulmasında davalının tamamen kusurlu bulunduğu hususu kesinlik kazanmıştır.

Dava esasta; BK 369. maddeye göre akdin feshedilmesi iddiasıyla açılmış, buna göre verilecek tazminatın da ayın olarak yani ( tapu iptali ) biçiminde değerlendirilmesi istenmiştir.

Davadaki taleplerin içerisinde, davacının inşaatı belli bir seviyeye getirmesi nedeniyle kendisine bedel yerine verilmesi gereken arka tapularının iptali de yer almaktadır. Bu nedenle konunun iki ayrı esasta incelenmesinde yarar bulunmaktadır.

Mahkemece verilen kararın temyizi üzerine dairemizin çoğunluğunu oluşturan üyelerince; akdin feshi haksız olsa bile davacının "iş bedeli olarak" tapu isteyemeyeceği, akdin feshi geriye etkili tesir icra edeceğinden, bedelin para olarak verilebileceği kabul edilmiştir. Azınlık oyunda bulunanlar ise, olayın özelliğine ve davalının kusuruyla akdin bozulması sebebiyle inşaatın seviyesine uygun tapu verilmesi gerektiğini belirtmişlerdir.

Biçimine uygun, geçerli bir sözleşmeyle arsa karşılığı inşaat yapan ve edimini tamamen yerine getiren yüklenicinin bedel olarak tapuya hak kazanacağında uyuşmazlık yoktur.

Ne var ki, herhangi bir nedenle inşaatın yarım bırakılması, tamamlanamaması durumunda, yüklenicinin sadece bedel olarak para talep edebileceği şeklinde uzun süre devam eden uygulama, inşaatlarda 3. kişilerin bağımsız bölüm alıp tapu alamamaları, yüklenicilerin ise hiçbir ücret almadan inşaatı belirli bir seviyeye getirmelerine rağmen bitirememeleri durumunda alacakları paranın üst seviyede değer kaybetmesi yüzünden haksızlıklara yol açması nedeniyle, uygulamada çıkan farklı kararların birleştirilmesi için ( içtihadı birleştirme ) yoluna gidilmiş ve YBGK'nin 25.1.1994 tarih ve 3-1 sayılı İBK ile, kusurlarıyla akdin feshine neden olan yüklenicilerin, olayın özelliği ve inşaatın seviyesine göre haklı kılıyorsa, yaptığı inşaat oranında tapu alabilmelerine imkan tanınmıştır.

Olayda; akit, yüklenicinin değil, bizzat arsa sahibi olan kooperatifın kusuruyla bozulmuş ve kusur durumu kesinleşmiştir. Anılan içtihadı birleştirme kararıyla yüklenicilere tanınan imkan, kusuru bulunmayan yüklenicilerin akdinin bozulması durumunda da her halükarda kabul edilmelidir. İçtihadı birleştirme kararının konuyla tamamen mutabakatı yok ise de kararın gerekçesindeki düşünce ve içtihadı birleştirmenin maksat ve esprisi göz önünde tutulduğunda arsa sahibinin kusuruyla akdin feshi halinde yüklenicilerin yaptıkları iş oranında tapuya hak kazanabileceklerinin kabulü her olayın özelliğine göre değerlendirilmelidir.

Dava konusu işte ise inşaat belirli bir seviyeye getirilmiş ve o ana kadar davacıya tapu intikali yapılmamıştır. Yüklenici davacıya iş karşılığı verilecek arsalar üzerinde inşaatlar, alt yapılar oluşturulmuş ve üçüncü kişilere de satılmıştır. Bu aşamada ve özellikle kusursuz bulunması nedeniyle bu olayda davacının inşaatın seviyesi oranında tapu almaya hak kazandığının benimsenmesi hak, adalet ve nefaset kurallarına ve içtihadı birleştirmenin esprisine uygun düşecektir.

Bu nedenle mahkemece, belirtilen ilkeler doğrultusunda, inşaatta mevcut eksiklikler ile, işteki kusur ve nefasetlerin seviyeye etkisi de nazara alınarak davacının tapuya hak kazanacağı fıziki orana isabet edecek miktardan tapunun iptaliyle davacı adına tesciline karar verilmelidir.

İncelenmesi gereken ikinci esasa gelince; yukarıda da belirtildiği gibi akdin BK 369'a göre feshedildiği iddiasıyla tapu iptali istenmiş ise de sözleşmede akdin feshi halinde yüklenicinin yapamadığı işi karşılığında tazminat olarak tapu verileceğine dair bir hüküm bulunmadığından, davacı akdin haksız feshi nedeniyle tapuya değil, tazminata "mahrum kaldığı kara" hak kazanacaktır. Bu talep ise akdin davacının kusuruna dayanılarak feshedilmesi nedeniyle BK'nin 369. maddesine göre değil, aynı yasanın 325. maddesinde belirtilen esaslar dikkate alınarak değerlendirilmesi gerekeceğinden mahkemece çoğun içinde azında bulunduğu düşüncesinden hareketle haksız fesih nedeniyle uğranılan kar kaybı bilirkişilerden alınacak bir raporla saptanıp bulunacak miktara hükmedilmelidir.

Mahkeme kararının belirtilen noktalarda bozulması gerekirken, yazılı şekilde dairece bozulması belirtilen nedenlerle doğru görülmemiş, kararın değişik bu gerekçeyle bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenle müdahil D. T.nin tashihi karar isteminin reddine, 2. bent gereğince davacı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulüyle, dairemizin 1997/3723-5352 sayılı kararının 2. bendinin tamamen kaldırılarak hükmün belirtilen nedenlerle davalı kooperatif yararına değişik bu gerekçeyle BOZULMASINA, ödediği tashihi karar peşin harcının istek halinde tashihi karar talebinde bulunan davacı-k. davalı H. Ş.ye verilmesine ve usûlün 442. maddesi hükmünce 1.250.000 lira para cezasının karar düzeltme isteyen müdahil D. T.ye yületilmesine, l. bentte oybirliği ile, 2, bentte oyçokluğu ile, 25.6.1998 tarihinde karar verildi.

Dairemizin 12.12.1997 tarih ve 3723-5352 sayılı bozma kararında açıklanan çoğunluk görüşündeki gerekçeyle, davacı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulüne ilişkin 2, bentteki bozmaya katılmıyoruz.

 

Başkan Üye Yücel Akman Y Engin Selimoğlu

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972