 |
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
E:1997/6371
K:1997/1239
T:07.03.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
* HAKEM KURULU RAPORU
KARAR ÖZETİ:YİBK.28.01.1994 gün 1994/4 E. 1994/1 K. sayılı kararında taraflar tahkim sözleşmesi veya şartıyla hakemlerin uyuşmazlığı maddi hukuk kurallarına göre giderilmesini öngördükleri taktirde buna aykırı karar verilmesinin bir temyiz nedeni oluşturacağı kabul edilmiştir.
Avans ödemesi, sözleşme ile kararlaştırılan miktarı geçemez. Aksi takdirde müteahhidin alacağından verilmesi gerekir.
KARAR
Yargıtay İçtihadı Birleştirme Hukuk Genel Kurulunun 28.01.1994 gün ve 1993/4-E. 1994/1 K. sayılı kararında, taraflar tahkim sözleşmesi veya şartıyla, hakemlerin uyuşmazlığı maddi hukuk kurallarına göre giderilmesini öngördükleri takdirde buna aykırı karar verilmesinin bir temyiz nedeni oluşturacağı kabul edilmiştir. Yanlar, aralarındaki sözleşmenin 67.1. maddesinde, uyuşmazlığın sözleşme hükümleri doğrultusunda çözüleceğini kabul ettiği için hakem kararının esastan incelenmesi gerekmiştir.
1-Yükleniciye ne şekilde avans verileceği taraflar arasındaki 19.03.1987 günlü sözleşmenin 60.9. maddesinde belirlenmiştir. buna göre, işe ait ön program onandıktan sonra, yüklenicinin yazılı isteği üzerine, ve avans teminat mektubu ibrazı koşuluyla kredi anlaşmasındaki şartlara ve para birikimlerine göre ihale bedelinin %20 si oranında avans verilecektir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık bu oran dışında ve yükleniciye yapıldığı ihtilafsız %6.25 oranının bulan ödemenin, %20 oranından fazla avans verilemeyeceğini, işe başlamadan yüklenici adına yapılan ödemenin de avans olarak kabul edilmesi icap ettiğini, %20 oranındaki bu miktar paranın avans olmadığını, dolayısıyla iş sahibince ödenen finans masraflarında da kendisinin sorumlu bulunmadığını, yapılan yersiz kesintinin iadesini istemektedir. Oysa, idarede davacı yana yapılan bu ödemenin zamanına ve daha sonra mahsup biçimine göre avans niteliğini taşıdığı açıktır.
Kaldı ki, yapılan kredi anlaşmasında da bu ödemelerin avans niteliğinde olduğu vurgulanmıştır. Bu nedenle davacıya ihale bedelinin %20 si oranında yapılması kararlaştırıldığı halde, bunun dışında yapıldığı sabit olan %6.25 oranındaki avans ödemesi için idarenin finans masraflarının yüklenici hakedişinden kesmekte haklı olduğunun ve bu davranışın sözleşmeye aykırılık teşkil etmeyeceğinin kabulü zorunludur.
Ne var ki; davacı dava dilekçesinde 68 numaralı hakedişten yapılan kesintinin hangi kıstaslara dayandırıldığının belli olmadığın ileri sürerek kesinti toplamına itiraz ettiğinden kesintinin yapıldığı tarihe kadar kullandırılan yersiz avans sebebiyle davacının yükleniciden ne miktar finans masrafı talebine haklı bulunduğu gerektiğinde Uluslararası Bankacılık ve Kredi Konusunda uzman bilirkişiden Yargıtay denetimine olanak sağlar rapor alınarak saptanmalı böylece sonucuna uygun bir hükme varılmalıdır. Hakem heyetince, bütün bu hususlar üzerinde durulmadan maddi olay yanılgılı değerlendirilerek ve fazla ödemelerin sözleşme hükümlerine açıkça aykırı yapıldığı olgusu göz ardı edilerek; bu istek kaleminin yazılı şekilde kabulü doğru olmamış bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Yukarıda yazılı nedenlerle hakem kurulu kararının davalı K...Genel Müdürlüğü ve müdahil T.C. B.H... Müsteşarlığı yararına BOZULMASINA, 6.000.000. TL. Yargıtay duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak temyiz edenlere verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalı K...'na geri verilmesine, 07.03.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.