FİZİKİ ORANA GÖRE BEDEL

 

 

 

             (818 s. BK. m. 74, 101, 108, 355, 356, 358)

 

Mahalli mahkemesinden verilen hükmün temyizen tetkiki taraflar vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

 

1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle kararlaştırılan iş süresinin bitimine 2 ay 7 gün kaldığı halde, işin halen fiziki oranının % 15.71'e ancak ulaşabildiği, ihtara rağmen işe başlanıp çalışılmadığı saptanmış olmasına göre, davalı ve karşı davacıların faiz başlangıcına ilişkin temyiz itirazlarının dışında kalan fesih ve sair yönlere dair cümle temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

 

2- Yanlar arasındaki ilişki, eser sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Davalı ve karşı davacılar, 49.500 DM. karşılığı davacı ve karşı davalılara anahtar teslimi bina yapım ve teslimini üstlenmişlerdir. İş, % 15.71 fiziki oranına vardığında yüklenicinin kusurlu tutumu sonucu sözleşme feshedilmiştir. Yüklenicilerin fesih sonucu hakettikleri bedel, kararlaştırılan bedelin -49.500 DM.- tamamı üzerinden, % 15.71'dir. Yani, 7.776.45 DM.'dir. Ödeme, çekişmesiz olarak 20.000 DM. olduğuna göre, fesih tarihindeki kur üzerinden, fazla ödeme olan 20.000 - 7.776.45 = 1 2.223.55 DM.'nin dava dilekçesindeki istemle bağlı kalınarak iadesine karar verilmesi gerekir. Hükme dayanak yapılan bilirkişi raporunda, iş bedelinin birim fiyata göre ödeneceği kuralından hareketle sonuca varıldığından, karar doğru olmamıştır.

 

3- Davacı karşı davalılar, "munzam zarar" diye tavsif ederek fesihten doğan zarardan, fazlasını saklı tutarak 1.000 TL. istemişlerdir. Yargılama aşamasınca yer yer yekdiğeriyle çelişen açıklamaları ve tavsifleri, mahkemeyi bağlamaz. BK.nun 108. maddesi uyarınca istenen, "munzam zarar" değil, "menfi zarar"dır. Buradaki menfi zarar, öğretide ve. süregelen Yargıtay uygulamasında (Yargıtay HGK., T. 17.1.1990, E. 1989/392, K. 1990/1) kararlılık kazandığı gibi, iş sahibinin yüklenici tarafından üstlenilen işin yerine getirileceği inancıyla onunla sözleşme yaptığı tarihte bir başkasıyla - yükleniciye göre 2. derecede - müsait sözleşme yapma imkanı varken, bu imkanı kaçırması ve bu kez de yüklenicinin işi yapmamasından dolayı işin bir başka kimseye yaptırılması nedeniyle aradaki farktan doğan zarardır (Rakamla örneklemek gerekirse, davalı 49.500 DM.'ye yaparken, bir başkası o tarihte işi 52.000 DM.'ye yapacak idiyse, bu kez iş 70.000 DM.'ye yapılıyorsa, 70.000 - 52.000 = 18.000 DM. davacının menfi zararıdır. Elbette yapılan kısma isabet eden zarar bundan mahsup edilecektir). Açıklanan zarar ve hesap şekliyle uzak-yakın ilişkisi görülmeyen ve ehil elden çıkmadığı anlaşılan raporlara dayanılarak bu konudaki istem için de tesis edilen hüküm usul ve yasaya~ aykırı bulunmuş, bozmayı gerektirmiştir.

 

4- Fesihle birlikte davacı taraf, fazla ödediğini isteme hakkına kavuşmuştur. Diğer anlatımla, alacağı muaccel olmuştur. Ancak, muaccel alacağın borçlusunun mütemerrit olması için alacaklısının uyarıda bulunması şarttır (BK, md, 101). Davadan önce böyle bir uyarının varlığı kanıtlanmadığına göre, istenilen geçmiş günler faizinin dava tarihinden başlatılması yerine, temerrüdle muacceliyet farkı ayırdedilmeksizin faizin 26.10.1992 tarihinden başlatılması da yanlıştır.

 

SONUÇ : Temyiz olunan kararın (2.) ve (3.) bendlerde açıklanan nedenlerle davacı ve karşı davalılar, (4.) benddeki nedenle davalı ve karşı davacılar yararına (BOZULMASINA), (1.) bend gereğince davalı ve karşı davacıların diğer temyiz itirazlarının reddine, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istekleri halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, 1.2.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972