 |
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
Esas no : 1995/7055
Karar no : 1996/1663
Tarih : 26.03.1996
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalılar A.S.P. Tekstil San. ve Tic. A.Ş. vekilleri tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili avukat A.L.U. ile davalı A.S. geldiler. Davalı P.A.Ş. vekili ile davalı S. Örgü ve Dokuma San. A.Ş. gelmediler. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davacı vekili ile davalı A.S. vekilleri dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kerre dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Dava, üç bölümde sıralanan tasarrufların İİK'nun 277 ve ardından gelen maddelerince iptali istemiyle açılmıştır. Davalı olarak borçlu şirket yanında, onunla akdi ilişkide bulunan alıcı şirket ve bu şirketin kurucu ortağı gerçek kişi gösterilmiştir. İptali istenen tasarruflar (a) Şişli 2. Bölge Cendere Mevkii'nde 3/1 pafta 432 parsel sayılı taşınmazın satışı, (b) İstanbul 9. İcra Müdürlüğü'nün 1991/9924, 6. İcra Müdürlüğü'nün 1991/13561 esas sayılı takip dosyalarından ötürü Şişli 2. İcra Müdürlüğü'nün 1992/299 talimat sayılı dosyasında menkul satışı, (c) borçlu ile P. Tekstil San. ve Tic. A.Ş. arasında haricen menkul satışlarıdır.
Mahkemece genel bir ifade kullanılarak Ayazağa Mahallesi Cendere Mevkii'nde 361 paftada 432 parsel de 5317 metrekarelik kargir fabrika ile arsası ve makineleri yönünden tasarrufların iptaline karar verilmiş, bu karar alacaklı şirket ve ortağı diğer davalı vekilince temyiz edilmiştir. 1- İİK'nun 277 ve ardından gelen maddelerince iptal davalı aynı yasanın 282. maddesi hükmünce borçlu ve borçlu ile hukuki muamelede bulunan mirasçıları aleyhine açılır. Sayılanlar dışında davaya konu malları -yeni bir tasarrufta taraf olması sonucu- malvarlığına katan kimseler de kötü niyetli iseler davalı gösterilebilirler. Davada borçlu ile tasarrufta bulunan davalı P. Tekstil San. ve Tic. A.Ş.'dir. Diğer davalı A.Ş. bu şirketin kurucu ortağıdır. Hukuken ayrı ayrı şahsiyete sahip oldukları açıktır. Tasarrufa konu mallar anılan A.Ş.'nin malvarlığına geçmiştir. A.S. hakkında infazı kabil bir hükmün varlığından söz edilemez. Bu nedenlerle davalı A.Ş. hakkında davanın husumet yönünden reddine karar verilmesi yerine, yazılı biçimde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olmuştur. Bu husus bozma nedenidir.
Diğer davalı P. Tekstil San ve Tic. A.Ş.'nin temyizine gelince;
2- Davalı A.S. avukattır. Borçlu şirketin vekilidir. Davayı konu kargir fabrika vasfında tapulu taşınmazı satın alan şirketin ise kurucu ortağıdır. Borçlu şirketin mali durumunu, hakkında başlatılan takipleri ve borçlarını bilen kişidir. Hakkında açılan ceza davası sonunda "... bilgi ve tecrübelerini, avukatlık görevini üstlendiği S. Örme ve Dokuma Sanayii Tic. A.Ş. aleyhine ve tamamen kendi şahsi çıkarı lehine kullandığı ve bununla ilgili tüm işlemleri de... yaptığı...." kabul edilerek İstanbul 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 16.6.1994 gün, 1993/226 esas, 1994/137 karar sayılı ilamıyla hükümlendirilmiş, bu hüküm kanun yollarından geçerek kesinleşmiştir. Kesinleşen bu hüküm hukuk hakimi için bağlayıcı olup, anılan kişinin kurucusu ve ortağı olduğu P. Tekstil San. ve Tic. A.Ş.'nun iyi niyet iddiası dinlenemez. Alacaklı şirketçe açılan dava esnasında borcun bir kısmını karşılayan teminat mektubu verilmiş olması, kalan borcun varlığı devam ettii sürece İİK'nun 280. maddesince yapılan tasarrufların iptaline engel değildir. Davalı şirket, basiretli bir tacirden beklenmeyecek tasarruflarla mevcudunu eksilten borçlu şirketten, durumunu bilerek taşınmazı satın almıştır. Bu nedenlere ve toplanan kanıtlara, mahkemece dayanılan gerekçeye göre aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan ve özellikle kargir fabrika vasfında olan tapulu taşınmazın satışına ait tasarrufun iptaline dair hükme yöneltilen temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3- Dava dilekçesinin sonuç bölümünde (b) bendi altında sayılan tasarruflar icra müdürlüğü marifetiyle cebri icra yoluyla yapılan satışlardır. Davacı alacaklı şirket ya da sair ilgililer İİK'nun 133 ve ardından gelen maddelerince başvurup ihalenin feshini istemedikleri sürece, aynı yasanın 277 ve devam eden maddelerince açılan davalarda ihalenin feshine karar verilmesi yasaya aykırıdır. Takibe konu alacağın doğumuna esas tasarrufların iptali istenmiş değildir. İcra marifetiyle satılan menkullere dair istemin reddi yerine kabulü anlatılan nedenlerle bozmayı gerektirir. 4- Dava dilekçesinin sonuç bölümünde (c) bendi altında gösterilen tasarruf haricen menkul satışıdır. Böyle bir tasarrufun varlığı ve konusuna giren menkullerin ne olduğu hususunda davacı yana açıklama yaptırılıp, bunları ispat olanağı tanınması, malların halen kimin mamelekinde olduğunun saptanması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, belirsiz ve infazda duraksamaya neden olacak biçimde karar verilmiş olması da isabetli bulunmamıştır.
SONUÇ : Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün davalı A.S., 3 ve 4. bentlerde yazılı nedenlerle diğer davalı P. Tekstil San. ve Tic. A.Ş. yararına BOZULMASINA, 2. bentte yazılı nedenlerle davalı P. Tekstil San ve Tic. A.Ş.'nin sair temyiz itirazlarının reddine, davalılar duruşmada vekille temsil edilmediğinden vekalet ücretine yer olmadığına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine, 26.3.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.