 |
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
E. 1995/5396
K. 1995/5519
T. 13.10.1995
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
BAYINDIRLIK İŞLERİ GENEL ŞARTNAMESİ
GEÇİCİ HAKEDİŞLER
İHTİRAZİ KAYIT
YAZILI DELİL SÖZLEŞMESİ
ÖZET Yükleniciler; İdarelerle, Bayındırlık İşleri Genel Şart namesi esas alınarak yaptıkları sözleşme sonrasında, geçici hakedişleri kabul etmiyorlarsa, hakediş raporuna ekleyecekleri dilekçelerde itirazlarını ve dayandıkları gerekçeleri bildirmek zorundadırlar.
Düzeltme yapılarak ödenen hakediş, ongün içinde itiraz edilmemişse, kabul edilmiş sayılır.
Ü (1086 s. HUMK. m. 287)
Mahalli mahkemesinden verilen hükmün, temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
Dava, kırmataş, fiyat farkı istemine ilişkindir. Taraflar arasındaki 2.12.1987 tarihli sözleşmenin eki olan BİGŞ.'nin 6. maddesinin 3. fıkrasında, sözleşme veya eklerinde başka hükümler bulunmadığı takdirde ruhsata bağlı sahipli ocaklardan İdarenin zorunlu gördüğü ve uygun bulduğu hallerde malzeme alınması gerektiği takdirde ocak sahiplerine malzemenin birim miktarı için ödenecek bedel ile aynı şartlar çerçevesinde hesaplanmış, malzeme birim fiyatı arasındaki farkın İdareye ait olacağı belirtilmiştir.
Taraflar arasında, kırmataşın BİGŞ.'nin yukarda açıklanan 6/3. maddesi gereğince sahipli ocaktan alındığında uyuşmazlık yoktur. Dosyaya giren yazılarda, kamuya ait ocak bulunmadığı belirtilmiştir. Davalı İdare savunmasında, yüklenicinin ara ve kesin hakedişlere BİGŞ'nin 39 ve 40. maddelerinde açıklandığı şekilde usulüne uygun olarak itiraz etmediğini ve ayrıca talep edilen fiyat farkının da Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü'nün 30.12.1985 tarihli Genelgesine uygun olmadığını bildirmiştir.
BİGŞ.'nin 39. maddesinde; müteahhidin geçici hakedişlere itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçelerini İdareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklayacağı ve hakediş raporunun (İdareye verilen tarihli dilekçesindeki ihtirazi kayıtla) cümlesini yazarak imzalaması gerektiği, eğer hakediş raporunun imzalanmasından sonra tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar hakediş raporunda yapılacak düzeltmelere itirazı olduğu takdirde hakedişe itirazın kendisine ödeme yapıldıktan itibaren en çok 10 gün içinde İdareye bildirilmek zorunda olduğu, eğer müteahhit hakedişe bu şekilde itiraz etmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılacağı hükme bağlanmıştır. Sözleşmenin eki olan BİGŞ.'nin HUMK.nun 287. maddesi gereğince yazılı delil sözleşmesi niteliğinde olup, hakedişlere itirazın başka türlü ispatı mümkün değildir. Yine aynı şekilde, anılan Şartnamenin 40. maddesinde de kesin hakedişe ne şekilde itiraz edileceği açıklanmıştır.
Taraflar arasında 14 adet geçici ve 1 adet kesin hakediş düzenlenmiştir. Bu hakedişlerin bir kısmının sonradan düzeltildiği görülmektedir. Sadece dosya içerisinde 10 nolu hakediş mevcut değildir. Bu durumda davacının her bir hakedişe 39 ve 40. maddelerde belirtilen şekle uygun olarak ayrı ayrı itiraz edip etmediği ve düzeltmelerin davaya konu alacakla ilgili olup olmadığının bilirkişilerce incelenerek, Yargıtay denetimine elverişli şekilde açıklanması gerekirken, bilirkişilerce sadece kesin hakedişe 10 günlük süre içinde itiraz edildiğinden bahisle fiyat farkının hesap edilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Öte yandan, davalı İdare yukarıda anılan genelgeye uygun olarak ve Vilayetçe hesaplanan fiyatlara göre fiyat farkının hesap edilmediğini savunduğundan, gerek söz konusu genelge, gerekse Vilayetçe saptanan fiyatlar gözönüne alınarak gene denetime elverişli şekilde rapor düzenlenmesi gerekirken bu yönden gerekli açıklamayı içermeyen bilirkişi raporunun esas alınması da usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
Sonuç Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz eden yararına (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 13.10.1995 gününde oybirliğiyle karar verildi.