Hukuki.NET

T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
E. 1993/1191
K. 1993/4996
T. 2.12.1993

Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


 
ESER SÖZLEŞMESİ
İHTAR
TEMERRÜDE DÜŞÜRME
AKTİN FESHİ
 
KARAR ÖZETİ Eser sözleşmesinin bir türü olan ve uygulamada kat karşılığı inşaat sözleşmesi olarak adlandırılan akitler Borçlar Kanununun 106 ve devamı maddderinde öngörülen düzenlemeye tabi tutulmuş, Yargıtay Içtihatları ve doktri nde bu şekilde benimsenmiştir.
 
Akitte kesin bir vüde konmamıştır. Sözleşmeye göre inşaat süresi, imar durumu alındıktan sonra başlayacaktır. Geçen süre ise, imarın alınması ve yola terk işlemlerinin gerçekleştirilmesi nedeniyle olmuştur. Resmi mercilerden kaynaklanan bir gecikmeden dolayı davalı yüklenici. kusurlu değildir. Ayrıca, davalıya ihtar çekilip aktin feshi de istenmemiştir.
 
Bu nedenle, BK.nun 106. maddesi gereğince mehil verilmeden ve davalının temerrüdü oluşturulmadan akUn feshi yapılanıaz. Kaldı ki mevcut gecikmenin davalıdan kaynaklanmadığı anlaşıldığından davanın reddi gerekir.
(818 s. BK. m. 20, 106, 117, 369)
 
Hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
 
Davacı arsa sahibi; davalı tarafından yapımı üstlenilen inşaatın sözleşme tarihinden itibaren 4,5 yıldan fazla zaman geçmesine rağmen bitirilemediğini, sözleşmeye göre inşaatın bitişikteki 7 parselle tevhit edilerek yapılmasının gerektiğini, bu parsel sahibinin başka bir yüklenici ile anlaşma yaptığını, bu nedenle akdin ifasının BK.nun 20/1. maddesi uyarınca imkansız hale geldiğini, mutlak butlanla batıl olduğunu bu durumun dava yoluyla tesbitinin istenebileceğifli ileri sürerek sonuçta; sözleşmenin davacı tarafından haklı şekilde ve geriye etkili biçimde feshedildiğinin tesbitini, 48.000.000 TL. zararın davalıdan tahsilini ve davalıya geçirilen arsa paylarının tekrar dayadı adına tescilini talep etmiş bilahare tazminat taleplerini atiye bırakmıştır.
 
Davalı vekili cevabında imar durumu olmayan arsada inşaat yapılabilmesi için resmi mercilerde yapılan girişimlerin süreyi uzattığını, sonunda imar durumu alınınca davacının akdi bozduğunu, feshi kabul etmediklerini savunarak davanın reddini istemiştir.
 
Mahkemece, davacının zarar ziyan talebinden vazgeçtiği ve akdi tek taraflı bozduğu görüşüyle, davalıda bulunan 60/100 paya ait tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
 
Eser sözleşmesinin bir türü olan ve uygulamada kat karşılığı inşaat sözleşmesi olarak adlandırılan akidler karşılıklı taahhütleri havi sözleşmelerden olup sonuçları da BK.nun 106 ve devamı maddelerinde öngörülen düzenlemeye tabi tutulmuş, Yargıtay içtihatları ve doktrinde de bu şekilde benimsenmiştir. O halde davalı tarafından feshi kabul edilmeyen akdin, davacının tek taraflı irade beyanı ile bozulduğunun kabulü mümkün değildir. Bu durumda akdin bozulmasında şartların oluşup oluşmadığı BK.nun 20, 106 ve devamı, 117 ve 369. maddeleri ışığında değerlendirilmelidir. Olayda akdin ifasını başlangıçta imkansız kılan bir durum bulunmadığı gibi sonradan ortaya çıkan bir engelde sözkonusu olmadığından fesihte BK.nun 20 ve 117. maddelerinin uygulama alanı yoktur. Öte yandan arsa sahibinin BK.nun 369. maddesine göre akdi tek taraflı fesih imkanı var ise de davacı davasını bu maddeye dayandırmadığından davacıya bu şekilde akdi fesih yetkisi de tanınamaz. Öyleyse dava BK.nun 106 ve devamı maddelerindeki düzenlemelere göre irdelenip çözümlenmelidir.
 
Bu durumda, akidde teslimi öngörülen kesin bir vade olmadığından vadenin geçmesi nedeniyle bir fesih sebebi düşünülemez. Sözleşmeye göre inşaat süresi imar durumu alındıktan sonra başlayacak olup, dava tarihine kadar geçen sürenin çok büyük bir bölümü, 7 parselle tevhidin mümkün olmamasının anlaşılması üzerine imar durumunun alınması ve yola terk işlemlerinin gerçekleştirilmesi yüzünden geçmiştir. Resmi mercilerden kaynaklanan bu gecikmede davalı yüklenicinin kusurlu bulunduğunun kabul edilmesi mümkün bulunmadığı gibi, dosyada davalıya çekilen ihtarlarla akdin feshedildiği de davalıya bildirilmiş değildir. Bu yüzden BK.nun 106. maddesi gereğince mehil verilmeden ve davalının temerrüdü oluşturulmadan akdin feshi yapılamaz.
Kaldı ki dosyada mevcut 23.3.1990 tarihli paylaşım planına göre inşaatın tevhitsiz yapımı taraflarca benimsenmiş olup, bu kabul yeni imar düzenlemesinden sonra olduğundan davacının yeni duruma muvafakat verdiği de ortadadır.
 
Bütün bu sebeplerle akdin ifasında mevcut gecikmenin davalıdan kaynaklanmadığı anlaşıldığından, mahkemece davanın reddi yerine tapuyu iptal etmesi doğru olmadığı gibi, kabule göre de feshin haklı yapıldığının tesbitine ilişkin talep hakkında hüküm kurulmaması da doğru görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
 
SONUÇ Yukarıda açıklanan sebeplerle hükmün temyiz eden davalı yararına (BOZULMASINA), 100.000 TL. duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak vekille temsil olunan davalıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının da istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 2.12.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.
 
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • Clicking Here TLO lookup 
  • 02.05.2025 08:42
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini