T.C.YARGITAY15. Hukuk DairesiE. 1992/5256K. 1993/3099T. 29.6.1993
Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

SÖZLEŞMEYE KONU BİR KISIMİŞLERDEKİ HUKUKİ İMKANSIZLIK SÖZLEŞME BEDELİ İADE TALEBİÖZET:Sözleşmeyle yapılması kararlaştırılan işlerden bir kısmı için imkansızlık varsa, bu işlere davalı sözleşme hükümleri geçersiz olacağından, bu işlerle ilgili noksanların giderilmesi ya da yeniden yapılması karşılığı gereken tazminata hükmedilemez. Bunlar için ödenen bedelden ancak isabet edenin iadesi istenebilir.(818 s. BK. m. 20)(1086s. HUMK. m. 213) DERGİSİ

Taraflar arasındaki davanın, (Ankara Asliye Yirmiüçüncü Hukuk Hakimliği)nce görülerek mahkeme ilamında belirtilen gerekçelere binaen verilen 27.5.1992 tarih ve 31 4-374 sayılı hüküm taraflar vekillerince temyiz edilmiş, davalı vekili duruşma istemiş olmakla; dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği konuşulup düşünüldü:

1– Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının bütün, davalının sebeplen yerinde görülmeyen reddi hakim istemi ile aşağıdaki bendlerin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2– Yanlar arasında uyuşmazlığın doğumuna neden olan 14.9.1988 tarihli sözleşmede yapılacak işler sayılmış ve kararlaştırılan bedelin tamamen ödendiğinin belirtilmesi ile yetinilmiş miktar gösterilmemiş, yargılama süresince de yanlarca bu hususta açık bir beyanda bulunulmamış, ittifak sağlanmamıştır. Belediye Başkanlığından alınan 10.12.1991 gün ve 398 sayılı yazıda, sözleşmeye konu işlerden kafeterya ve plaj tesisinin yapılmasına yasal engel bulunduğu bildirilmiştir. Bu hali ile anılan iki iş için sözleşme geçersizdir (BK. md. 20). O halde bu iki iş için noksanların giderilmesi ya da yeniden yapılması karşılığı gereken tazminata hükmedilemez. Bunlar için davacılar ödedikleri bedelden ancak isabet edenin iadesini isteyebilirler. Bundandır ki sözleşmedeki bedelin saptanması zorunludur. Bu durumda, taraflar çağrılarak ödenen bedel ya da bedel yerine kaim devredilmiş ayni veya sair haklar var ise bunların ekonomik değerinin sorulması (HUMK. md. 213) mutabakat sağlandığı takdirde buna itibar edilmesi, değilse sözleşmeye tekaddüm eden tarihte uyuşmazlık konusu yedi çeşit işin günün rayiçlerine göre toplam bedelinin ve buna göre yapılmasına kamu düzeni bakımından engel bulunan iki kalem işe isabet eden bedelin bilirkişiler marifetiyle saptanması (HUMK. md. 357, BK. md. 366) ve bu iki kalem iş için bu bedelin iadesine karar verilmesi gerekirken, diğer işlerdeki noksanlıklar gibi söz konusu iki kalem iş içinde bir sonraki yıl rayiçleri ile tazminata hükmedilmesi doğru görülmemiştir.

3– istenilen cezai şarttan ötürü davalının direngen duruma düşmüş olması sözkonusu değilken her bir davada istenilen miktara o dava tarihinden faiz yürütülmesi gerektiği halde faiz başlangıç tarihinin uygulamada yeri olmayan biçimde başlatılmış olması isabetli görülmemiştir.

4– Sözleşme konusu yedi çeşit işten kafeterya ve plaj tesislerinden ibaret iki çeşidinin yapılması hukuken imkansız olduğu halde izne dair hükmün bunları da kapsar biçimde verilmiş olması da yasaya aykırıdır.

SONUÇ: :Yukarda 1. bendde gösterilen nedenlerle davacının bütün, davalının sair temyiz itirazlarının reddine, hükmün 2-3-4. bendlerde gösterilen nedenlerle temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, 100.000 TL. duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine, bakiye 7.000 lira ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, ödediği temyiz peşin harcının da istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, 29.6.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.