T.C. YARGITAY15. Hukuk DairesiE: 1992/2094K: 1992/2444T: 07.05.1992
Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

DAVA : Taraflar arasındaki davanın İstanbul Asliye 3. Ticaret Mahkemesince görülerek mahkeme ilâmında belirtilen gerekçelere binaen verilen 11.9.1991 tarih ve 1226 - 768 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki taraflar vekillerince istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı-karşı davalı vekilleri Avukat Metin Şekerçioğlu, Av.Ercan Egemen ile davalı-karşı davacı Asil Vehbi ünal geldiler. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davacı-karşı davalı vekilleri ile davalı-karşı davacı Asil dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle iade edilen dosya tekrar gelmekle incelendi gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : 1) Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı doğrultusunda inceleme yapılıp hüküm verilmiş olmasına, bozmanın kapsamı dışında kesinleşen yönlere ilişkin temyiz itirazlarının incelenemiyeceğine, özellikle götürü bedelin 128 daire ve buna ilaveten 499.047.310 Tl. olduğunun, fesihte iş sahibi davacı-karşı davalı kooperatifin haksızlığının, götürü bedelin 9.5.1983 olan fesih tarihine göre hesap edileceğinin, kâr mahrumiyetinin B.K.nun 125. maddesince değil, 369. maddesince hesaplanacağının, işin fiziki oran olarak % 42'sinin yapılmış olduğu, hususlarının hükmüne uyulan 16.5.1989 günlü bozma ilâmı gereğince kazanılmış hak oluşturmasına, mahkemece, alınan bilirkişi asıl ve ek raporlarında saptanan daire bedellerinin makul ve yerinde görülmesine, ilâmın icrası sırasında yapılan tahsilatın takipte ileri sürülüp İcra Müdürlüğünce nazara alınabilecek hususlardan olmasına, iş sahibi davacı-karşı davalı Kooperatifin temerrüde düşürülmemiş ve esasen munzam zararın da belgelendirilmemiş bulunmasına göre her iki yanın da aşağıdaki bendlerin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. 2) Bozma ilâmında belirtildiği ve bilirkişi raporunda da ifade edildiği gibi götürü bedelde nakit kısmı 499.047.310 TL. olduğu halde bunun mahkemece 466.400.000 TL. olarak esas alınıp alınmadığı, alınmışsa ne miktarının alındığı araştırılmadan, ancak inşaatın % 100 oranında tamamlanmasıyla kullanılması mümkün tüm kredi alınmışçasına 26.350.000 TL.nin yüklenici alacağından düşülmesi; yüklenicinin kâr mahrumiyeti hesabı yapılırken götürü bedelden yapılmayan işler tutarının % 25 inin kâr olarak varsayılması gerekirken bulunan bu miktarlardan tekrar % 25 oranında indirim yapılması yerinde değildir. 3) Davalı-karşı davacı yüklenici açmış olduğu karşılık davada bu davanın tarihi olan 15.7.1983 tarihinden itibaren reeskont faizi talep etmiş olup mahkemece de bozmadan önce verilen kararda karşı dava tarihinden itibaren reeskont faizine hükmedilmiş ve Dairemizin 16.5.1989 günlü bozma ilâmında sair temyiz itirazları reddedilmek ve mahkemece de bozmaya uyulmak suretiyle bu hususta karşı davacı yüklenici bakımından usulü kazanılmış hak oluşmuştur. Bu nedenle mahkemenin 11.9.1990 günlü karar gerekçesinde, 3095 Sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği 19.12.1984 tarihine kadar % 10 faiz hesap edilmesi gerektiği ve reeskont faizinin hesap edilmesinin yasaya aykırı olup bu yanlışlığın tasdit edilmiş olmasının kazanılmış hak olmıyacağının belirtilmiş olması doğru görülmemiştir. Kaldı ki davalıya karşı davacı yüklenici karşı dava dilekçesinde alacağına cari ticari banka faizi verilmesini talep etmiş olup o tarihde T.T.K.nun 1461. maddesi uyarınca ticari temerrüd faizi iskonto miktarına göre istenebileceğinden ve bunun mahiyeti itibariyle reeskont faizini de kapsayacağından karşı davada talep edilen ve hüküm altına alınan miktarla ilgili olarak 15.7.1983 tarihinden itibaren reeskont faizine hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde aşamalı olarak % 10 ve daha sonra reeskont oranında faize hükmedilmesi doğru değildir. 4) Davacı-karşı davalı kooperatif vekilinin temyiz itirazlarına gelince; davalı yüklenici açtığı 15.7.1983 tarihli karşı davada alacağın tamamını istememiş olması nedeniyle daha sonra açtığı 6.5.1988 tarihli davasındaki alacağı için ilk dava tarihinin temerrüde esas olamıyacağı düşünülmeden ve daha önce de davacı-karşı davalı Kooperatif, davalı-karşı davacı yüklenici tarafından B.K.nun 101. maddesi hükmü gereği temerrüde düşürülmediği halde, mahkemece temerrüd faiz başlangıcına 6.5.1988 olan ikinci dava tarihinin esas alınması gerekirken, noksan inceleme ve yanlış değerlendirme sonucunda yazılı şekilde davacı-karşı davalı Kooperatif 15.7.1983 tarihinde açılan ilk kısmi davada temerrüde düşürülmüşcesine hesap yapılarak 249.973.566 Tl. temerrüd faizinin hüküm altına alınması da usul ve yasaya aykırı bulunmuştur.

SONUÇ: : Yukarda 1. bendde yazılı nedenlerle her iki taraf vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine 2 ve 3. bendlerde yazılı sebeplerle davalı-karşı davacı yüklenici vekilinin 4. bendde yazılı olduğu üzere davacı-karşı davalı Kooperatif vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre vekalet ücretine ilişkin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına ve duruşmada vekille temsil edilen davacı-karşı davalı kooperatif yararına dava tarihine göre takdir ve tayin edilmiş olan 6500 TL. duruşma vekalet ücretinin davalı-karşı davacı yükleniciden alınarak davacı-karşı davalı kooperatife verilmesine, duruşmada vekille temsil edilmeyen davalı-karşı davacı yüklenici yararına vekalet ücreti tayinine mahal olmadığına, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, 7.5.1992 gününde oybirliğiyle karar verildi.