DAVA : Taraflar arasındaki davanın İstanbul Asliye 7. Ticaret Mahkemesince görülerek mahkeme ilamında belirtilen gerekçelere binaen verilen 17.2.1987 tarih ve 293-65 sayılı hükmün temyizen tetkiki davalılar Hürriyet Holding A.Ş., Hürkonut İnşaat ve Tic. A.Ş. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

 

KARAR : Yurt dışında geçici işçi olarak çalışmakta olan davacının, davalı hürriyet Holding A.Ş.nin Hürriyet Gazetesi aracılığıyla 1979 yılında başlattığı etkili bir reklam kampanyası sonucu; Türkiye'de modern konutlar yapımı ve üç yıl içinde teslimi konusunda davalı şirketlerle anlaştığı davacının sözleşmeyle yükümlendiği dövizle ödeme borçlarını tümüyle yerine getirmesine karşın davalıların dava tarihine kadar yapım işine dahi başlamadıkları, konutların artık yapılamıyacağının kesin olarak anlaşılması üzerine akdi feshederek ödemelerin iadesini ihtar ettiklerini, sonuç alınamadığından ödenen 6560 DM. karşılığı 1.475.147 TL.nin, % 9 oranında mahrum kalınan faiz geliri tutarı 3542,4 DM. karşılığı 796.579 TL. nin olmak üzere toplam 2.271.726 Tl.den bankadan kur farkı karşılığı çekilen 289.050 Tl.nin mahsubuyla kalan 1.982.676 Tl.nin banka iskonto faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Davalılardan Hürriyet Holding ve Hürkonut A.Ş.vekili, adı geçen davalıların sözleşmede taraf olmadıklarını, yalnızca Ordo A.Ş. tarafından yürütülecek konut yapımı projesinin tanıtım ve pazarlama kampanyasıyla denetimini üstlendiklerini, konutların tamamlanması hususunda herhangi bir  yükümlülüklerinin bulunmadığını, davacıya karşı bir sorumlulukları olamıyacağını, B.K. 50. md.' sininde olayda uygulama yeri bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.

Davalı Ordo A.Ş. vekili süresinde davaya cevap vermemiş duruşmalara sonraki celselerde katılarak davanın reddini istemiştir.

1- Davalılardan Ordo-Ortadoğu Şehircilik Yatırım A.Ş.nin dava konusu konutun yapım işini davacıya karşı yüklendiği ancak sözleşmede belirlenen süre içinde yapım işine başlamadığı, kusurlu davranışıyla feshe neden olduğu tartışmasız olup, yerel mahkemenin bu doğrultudaki kabul ve kararı adı geçen şirket yönünden doğrudur. Olayda uyuşmazlık davalı Hürriyet Holding ve Hürkonut A.Ş.nin sorumluluğunun kapsam ve niteliğinin belirlenmesi, sözleşmenin yüklenici kusuruyla geriye etkili biçimde bozulması sonucu, davacının geri alabileceği paranın ve tazmin edilmesi gerekli zararların içeriğinin ve tutarının hesaplanması konusunda toplanmaktadır.

Sözleşmenin (1,A.a.) maddesinde: Hürkonut A.Ş.nin "konut yapımının pazarlamasını ve kontrolünü taahhüt" ettiği (1.A.o) maddesinde Hürriyet Holding A.Ş. "konut yapımı teklifinden inşaatın sonuna kadar tüm safhalarda inşaat yükümlülüğünün yerine getirilmesini ve pazarlamasını denetlemeyi garanti ettiği, yine sözleşmenin "Hürriyet Garantisi" başlıklı 26. maddesinde " Hürriyet, Şirketin (Ordonun) yüklendiği fiilen konut yapımını gerçekleştirme faaliyetinin tüm safhalarında Hürkonut pazarlama hizmetlerini görecek ve şirketin yükümlülüklerini yerine getirişini idari ve tetkik yönden HÜRRİYET adına denetleyecektir" hükmü yer almıştır. Hürkonut A.Ş. ve Hürriyet Holding açıklanan sözleşme hükümlerine dayanarak, sorumluluklarının yalnızca denetleme görevinden ibaret olduğunu savunmakta iseler de;sözleşme öncesi, hazırlık aşamasından başlayarak sözleşme süresince gerçekleşen tutum ve davranışları bir bütün olarak değerlendirildiğinde, denetim görevi dışında konutların zamanında ve fiyat artışı olmaksızın teslimini de garanti ettikleri açık seçik anlaşılmaktadır. Böylece, Hürkonut A.Ş. ve Hürriyet Holding A.Ş. ile davacılar arasında B.K.nun 110. madde hükmüne uygun sözleşme ilişkisininin kurulduğunun kabulü gerekir. öyle ise; olayda Ordo A.Ş.nin fiilini taahhüt eden diğer davalı şirketlerde, garanti edilen teşebbüsün istenilen sonuca ulaşamamasından ve Ordo A.Ş.nin ediminin gereği gibi yerine getirilmemesinden kusurları olmasa dahi sorumlu bulunduklarından adı geçen davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sorumluluğa ilişkin ve diğer tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2- Karşılıklı edimleri içeren konut yapım sözleşmesinde taraf olan yüklenici Ordo A.Ş.nin edimini ifa edemiyeceğinin anlaşılması üzerine, davacılar B.K.nun 106. maddesinde düzenlenen seçimlik haklarından "akdin feshi" yolunu benimsemiştir. Davacı, 13.8.1985 tarihli ihtarnameyle akdi feshettiğini bildirerek sözleşme ilişkisini geriye etkili biçimde ortadan kaldırdığına göre verdiklerini geri almak ve ayrıca fesih nedeniyle uğradığı "olumsuz zararı" istemek hakkına sahiptir. Ancak, B.K.nun 101. md. hükmüne göre "muaccel bir borcun borçlusu, alacaklının ihtarı ile mütemerrit olur" Bu nedenle borçlu temerrüdü, anılan ihtarnamenin borçluya tebliğinden itibaren verilen bir haftalık sürenin bitimiyle 23.8.1985 tarihinde gerçekleşmiştir. O halde mahkemece, bu tarihteki geçerli resmi kur üzerinden ödenen dövizlerin TL. karşılıklarına göre hesaplama yapılması gerekirken dava tarihindeki kur üzerinden hüküm kurulması doğru görülmemiştir.

3- 2. bendde açıklanan B.K.nun 106. md. hükmü uyarınca akdi fesheden davacının ancak fesih nedeniyle uğradıkları "olumsuz zararı" istiyebileceklerine göre, ödenen dövizin DÇK hesabında tutulabilseydi 646.222 TL. tutarında elde edebileceği faiz geliri kaybına olumlu zarar niteliğinde bulunduğundan reddine karar verilmesi gerektiği halde kabulü yolunda hüküm kurulmuş olması da yanlıştır.

 

SONUÇ : Yukarıda 1. bendde açıklanan nedenlerle davalılar Hürkonut A.Ş. ve Hürriyet Holding A.Ş. vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2 ve 3. bendlerde gösterilen nedenlerle tüm davalıların temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, ödedikleri temyiz peşin harcın istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine, 4.4.1991 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972