 |
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
E: 1989/468
K: 1989/1641
T: 31.03.1989
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : (A) İnşaat ve Ticaret Kollektif Şirketi ile EGO Genel Müdürlüğü arasında çıkan davadan dolayı Ankara Asliye 4. Ticaret Mahkemesince verilen (...) hükmü onayan Dairemizin 11.2.1988 gün ve 1987/2072 - 1988//491 sayılı ilamı aleyhinde davacı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş olmakla (...) gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı yüklenici, 8.2.1982 tarihli dava dilekçesinde, Davalı E.G.O. Genel Müdürlüğüne ait Ankara - Macunköy 2. Bölge Sosyal ve İdare binaları inşaatını, 3.6.1980 tarihli sözleşme ile yüklendiğini, ağır koşullara rağmen yüklenimini yerine getirmeye çalıştığını, 4 ay süre uzatımı isteğinin idarece kabul edildiğini, işin devamı sırasında 18.3.1981 tarih 8/25774 sayılı Bakanlar Kurulunun fiyat farkı kararnamesi çıkarıldığını, bu kararnamenin 1.3.1981 tarihinden sonra yapılan işler için uygulanması isteğinin idarece kabul edilmediğinden, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydiyle 7.500.000 TL. fiyat farkının faizi ile birlikte tahsilini talep etmiş; davalı idare vekili ise taraflar arasında yapılan sözleşme ve ekleriyle, davacı fiyat farkı isteğinden feragat etmiş bulunduğundan davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, tarafların iddia ve savunmalarına itiraz olunan belgelere, 22.3.1984 tarihli bilirkişi kurulu raporuna göre davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davalının temyizi üzerine Dairemizce, taraflarca düzenlenen sözleşme ve eklerine göre, davacı yüklenici fiyat farkı istemeyeceği yönünden peşinen feragat ettiğinden, fiyat farkı verilemez gerekçesiyle bozularak iade edilmesi üzerine, davacı vekilinin karar düzeltme isteği red edilmiştir.
Mahkemece, bozma üzerine yapılan duruşmada 6.3.1987 tarihli oturumda bozma ilamına uyularak davanın reddine dair verilen karar, davacı vekilinin temyizi üzerine Dairemizce 11.2.1988 tarihinde onanarak iade edilmiştir.
Davacı yüklenici, uyuşmazlığın çözümünde Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 24.11.1986 gün 1986/2 Esas, 1986/2 Karar sayılı kararının uygulanması gerektiğinden, karar düzeltme isteğinin kabulü ile kararın bozulmasını talep etmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, sözleşmeden sonra Bakanlar Kurulunca çıkarılan 8/2574 sayılı fiyat farkı kararnamesinin, yüklenici tarafından şartlar yerine getirildiğinde, 1.3.1981 tarihinden itibaren fiilen yapılacak iş kalemlerine uygulanıp uygulanmayacağından kaynaklanmaktadır.
24.11.1986 tarih ve 1986/2 Esas, 1986/2 Karar sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu kararıyla (İdare ile yapılan eser sözleşmeleriyle taahhüt olunan işlerden doğan uyuşmazlıklar nedeniyle yükleniciler tarafından idare aleyhine, Bakanlar Kurulunca çıkarılan 8/505, 8/2574 sayılı ve benzeri kararnamelere dayanılarak açılan davalarda bu kararnamelerin genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, kamu iktisadi teşebbüsleri ve mahalli idareler açısından geçerli hukuki sonuçlar doğurabileceğine, sözü edilen kararnamelerin belirtilen davalarda uygulama koşullarının gerçekleşmediğinin olayların özellikleri dikkate alınarak hakim tarafından saptanacağı) hükmü getirilmiştir.
Adı geçen İçtihadı Birleştirme Kararı mahkemeyi bağlayıcı nitelikte olup re'sen uygulaması gerektiği halde, mahkemece tartışılmadan, İçtihadı Birleştirme Kararından önce verilen Yargıtay bozma ilamına uyularak davanın reddine karar verilmiştir.
9.5.1960 günlü, Esas 1960/21 Karar 1960/9 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında belirtildiği üzere (sonradan çıkan İçtihadı Birleştirme Kararının, temyiz mahkemesinin bozma kararına uyulmakla meydana gelen usule ait müktesep hak esasının istisnası olarak, henüz mahkemede veya temyiz mahkemesinde bulunan bütün işlere tatbikinin gerekli olduğu) kabul edilmiştir.
O halde Yargıtay İçtihadı Birleşytirme Büyük Genel Kurulunun davanın görülmesi sırasında 24.11.1986 tarihinde kabul olunan E. 1986//2-K. 1986/2 sayılı kararı gereğince Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan 8/2574 sayılı kararnamenin taraflar arasındaki sözleşmeden dolayı hukuki sonuçlar doğurabileceğinden, sözü edilen kararnamenin davaya uygulama koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğini olayın özelliği dikkate alınarak hakim tarafından saptanması gerekirken mahkemece bu husus incelenmeden, Yargıtay bozma ilamına uyularak davanın red edilmesi ve hata sonucu Dairemizce onanmış olması yanlıştır. Davacı vekilinin karar düzeltme isteğinin kabulü ile kararın bozulması gerekir.
SONUÇ : Yukarda gösterilen sebeplere göre, davacı vekilinin karar düzeltme isteğinin kabulü ile Dairemizin 11.2.1988 gün, 1987/2072 E. 1988/491 karar sayılı onama kararının kaldırılarak 6.3.1987 gün ve 1986/879 E. 1987/182 K. sayılı mahkeme kararının BOZULMASINA (...) 31.3.1989 gününde oybirliğiyle karar verildi.