 |
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
E: 1988/2318
K: 1988/2412
T: 23.06.1988
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Doğan ile GİMAT - Bağkur Sigortalıları S.S. Ankara Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Toptancılar Toplu İşleri Kooperatifi arasında çıkan davadan dolayı Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 15.4.1987 gün ve 1984/200 - 1987/435 sayılı hükmü onayan Dairemizin 28.3.1988 gün ve 987/2517-988/1217 sayılı ilamı aleyhinde taraf vekillerince karar düzetilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü :
1 - Dosyadaki yazılara mahkeme kararında belirtilip yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere özellikle davacının davalı kooperatife gönderdiği 13.2.1984 tarihli ihtarnamesinde BK.nun 106. maddesinde öngörüldüğü şekilde makul bir süre tanınmadığı gibi hakimden de böyle bir sürenin verilmesi istenmemiş olduğundan fesih hakkı doğmamış bulunmasına, 21.2.1984 tarihli ihtirname ise doğrudan akdin feshine ilişkin olmasına öte yandan 21.2.1984 fesih tarihi itibariyle davacının davalıya karşı borçlu olduğu mahkemece yaptırılan ve teknik yönlere ilişkin bulunan bilirkişi kurulunun esas ve ek raporlarıyla saptanmış bulunmasına 10 numaralı protokolün 7. madde hükmü gereğince bilirkişilerce 1.2.1983 tarihindeki borç ve alacak durumu çıkarılmış olup davacının buna yönelttiği itirazlar raporda açıklanan gerektirici ve ayrıntılı gerekçeler karşısında tutarlı bulunmamış olmasına göre taraf vekillerinin aşağıdaki bendlerin kapsamı dışında kalan diğer karar düzeltme istemleri yerinde görülmemiştir.
2 - Hüküm fıkrasında davacının davalı kooperatiften 26.817.600 TL. alacaklı olduğu belirtilerek bu tutarın 109.019.615 TL. avans teminat mektubundan mahsubu suretiyle karşılığını teşkil eden ve serbest bırakılması geeken 26.817.600 TL. avans teminat mektubunun davacıya iadesine karar verilmiştir. Oysa, avans teminat mektubundan amaç iş sahibinin işin süresinde bitirilebilmesi için yükleniciye iktisaden yaptığı yardımların geri alınmasını garanti altına almaktadır. Böylece, iş yapıldıkça bedeli avans teminat mektubundan düşülmek suretiyle tahsili gerçekleştirilmekte ve avans teminat mektubunun tüm karşılğı iş yapılması halinde, mektup derhal yükleniciye iade edilmektedir. Görülüyor ki, avans teminat mektubunun iş sahibinin diğer alacaklarını karşılamak fonksiyonu yoktur. Böyle olunca SSK.na yüklenicinin ödemesi gereken primlerin avans teminat mektubundan mahsubu yoluna gidilemez. Diğer bi deyimle ilişiksizlik belgesinin yasa gereği aranması icabeden durumlar yüklenicinin iş sahibine verdiği kesin teminat mektubu veya bunun yerine geçen diğer teminatlarla ilgilidir.
Mahkemece bu yönler gözardı edilerek iadesine karar verilen bir kısım avans teminat mektubunun SSK. Genel Müdürlüğü'nden ilişiksizlik belgesine bağlı tutulması yanlıştır.
3 - Hüküm fıkrasının 8. bendinde davacı yüklenicinin haklı çıktığı 26.817.600 TL. alacak için dava tarihindoen itibaren % 49 iskonto faizi yürütülmüş olması da usul ve yasaya aykırıdır. Çünkü bu miktar teminat mektubunun serbest bırakılmamasından dolayı davacının zararı, avans teminat mektubunu veren bankaya bu miktar için ödemek zorunda kalacağı komisyon ve gider vergisinden ibarettir. Öte yandan temerrüt faizi BK.nun 103. maddesi hükmü gereğince ancak bir miktar parasının tediyesinde temerrüde düşülmesi halinde ödenmesi gerekir. Somut olayda ise avans teminat mektubunun iadesi söz konusudur. Mahkemece bu konuda hataya düşülmesi de bozma nedeni yapılmıştır.
SONUÇ : Yukarda 1. bendde açıklanan nedenlerle sair karar düzeltme istemlerinin reddine, 2. bendde yazılı nedenlerle davacı vekilinin, 3. bendde yazılı nedenlerle davalı vekilinin karar düzeltme istemlerinin kabulüyle Dairemizin 28.3.1988 tarih ve 2517/1217 sayılı onama kararının buna ilişkin bölümü kaldırılarak hükmün her iki taraf yararına BOZULMASINA ve temyiz peşin harçlarının istekleri halinde taraflara iadesine, 23.6.1988 gününde oybirliğiyle karar verildi.