 |
T.C.
YARGITAY
14. Hukuk Dairesi
E: 2002/5796
K: 2002/7946
T: 25.11.2002
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- MERAYA VAKİ MÜDAHALENİN ÖNLENMESİ VE KAL
- DAVA AÇMA HAKKI
İÇTİHAT ÖZETİ: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın, genel mahkemelerde mera,
yaylak ve kışlaklar
hakkında onları koruma yada sahiplenmeye yönelik dava açma hakkı
yoktur.
(4342 s. Mera K. m. 4,5,6)
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 18.5.2001 gününde verilen dilekçe ile meraya
müdahalenin meni, kal ve alacak istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair
verilen 10.6.2002 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle
süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve
içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
Davacı, yazıbelen köyü 1395 sayılı mera parseline davalıların ev yapmak ve sürmek suretiyle
tecavüzde bulunduklarını belirterek müdahalenin menine karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, nizalı yerin mera olmayıp köy yerleşim alanı olduğunu belirterek davanın reddini
savunmuşlardır.
Mahkeme; nizalı 1395 sayılı mera parseli hakkında 20.12:2000 tarihinde köy yerleşim alanı
çalışması yapılarak köy tüzelkişiliği adına tescil edildiği gerekçesiyle subut bulmadığından davanın
reddine karar vermiş, hükmü davacı vekili temyize getirmiştir.
Dava ile meraya elatmanın önlenmesi istenilmiş olup davayı Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı açmıştır.
Meraya elatmanın önlenmesini isteme hakkı kural olarak, Hazine ile yararlanan köy veya belediye
tüzelkişiliklerine aittir.
4242 sayılı Mera Kanununun 4. maddesinde mera, yaylak ve kışlakların hukuki durumu belirlenmiş
5. maddede mera, yaylak ve kışlak olarak tahsis edilecek yerler sayılmış 6. maddede ise, rnera,
yaylak ve kışlakların tespit, tahsis ve tahdit işlemlerinin Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılacağı
belirtilerek komisyonunun kurulma ve çalışma şekli kurala bağlanmıştır. Anılan Yasanın 4/1
maddesinde meraların devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunduğu ve bunlardan yararlanma
hakkının bir veya birden çok köy veya belediyeye ait olacağı hüküm altına alınmış olduğundan;
Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan meralar hakkında, Hazinenin mülkün sahibi olması sıfatı ile
dava açma hakkının varlığını kabul etmek gerekir. Ayrıca Hazine dışında yukarıda belirtildiği üzere
yararlanan köy veya belediye'ninde dava açma hakkı vardır. Mera Kanunu 6. maddesinde mera,
yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisinin Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılacağı belirtilmiş
dup, bakanlığın yetkisi, tespit tahsis ve tahsisin değiştirilmesi ile sınırlı olduğundan amlan bakanlığa
genel mahkemede mera, yaylak ve kışlaklar hakkında onları koruma yada sahiplenmeye yönelik
dava açma hakkı açık bir hükümle tanınmamıştır. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı genel bütçeye dahil
idarelerden dmakia birlikte yasa ile verilen görevleri dışında mülkün sahibi olan hazineyi doğrudan
doğruya temsil yetkisi de bulunmadığından aktif dava ehliyeti yoktur. Açıklanan nedenlerle red
kararı sonucu itibariyle doğru olduğundan hükmün onanması gerekmiştir.
Sonuç: Yukarıda yazılı gerekçeyle yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile hükmün
ONANMASINA, Harçlar Kanununun 13/J maddesine göre onama harcı alınmasına yer
olmadığına, 25.11.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.
