ÖZET :  Kadim köy yolu iddiasını içeren  laptı iptali davalarında, buradan yararlanan köylülerden her birinin davacılık sıfatının varlığını kabul etmek gerekir,

 

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 25.4.2000 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve yol olarak terkin istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın sıfat yokluğundan reddine dair verilen 5.7.2001 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

Davacı, Kadim köy yolunun davalı adına tespit ve tescil edilen 2 parsel sayılı taşınmaz kapsamında kaldığını ileri sürerek, bu yerin tapusunun iptali ile yol olarak terkinini istemiştir.

Davalı, davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, köy yolu olduğu iddasını içeren tapu iptali davalarının ancak köy muhtarı tarafından açılabileceği, davacının, davacılık sıfatı bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı temyiz etmiştir.

Dava, tapu iptali ve köy yolu olarak terkin isteğine ilişkindir. Kadim köy yolları, zamanla tüm köy halkının kullanımına terkedilmiş yerlerdir. Bu gibi yerler tescile de tabi değildir. Tüm köyün ve köylünün yaşama düzenini, yerleşimini yakından ilgilendiren köylünün kullanımına açık kamu niteliğinde bulunan kadim yolların, haksız bir şekilde tapuya bağlanarak bir kişinin kullanımına verilmesi halinde de köylünün menfaati ihlal edilmiş olur.

Somut olaydaki sorun ise, kadim yol olduğu ileri sürülen yerin özel mülkiyete konu olacak şekilde tescili halinde buradan yol olarak yararlanacak kişinin davacılık sıfatının bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.

Taraf ehliyeti, davada taraf olabilme yeteneğidir. Medeni haklardan yararlanma ehliyeti (hakkı) bulunan herkes taraf ehliyetine de sahiptir. Ancak taraf ehliyetine sahip bulunmak davacı olabilmek için yeterli değildir. Aynı zamanda davacılık sıfatına da (aktif husumet ehliyeti) sahip olmak gerekir.

Dava, sübjektif hakkı ihlal edilen kişinin mahkemeden hukuki koruma istemesidir. Davayı da ihlal edilen hakkın sahibi açabilir. Davacılık sıfatına sahip olabilmek için kısaca hukuki yararın bulunması gerekir. Kişinin dava açmakta korunmaya değer hukuki yararının bulunmaması halinde, bu yön den esasa girilmeden dava reddedilir.

Yukarıda da açıklandığı gibi, tüm köylünün kullanımına açık kadim yolun özel mülkiyete konu edilmesi halinde, buradan yararlanan kişilerin meşru, kişisel ve güncel yararlarının kısaca hukuki yararları ihlal edilmiş olmaktadır. Bu durumda da köylülerden bir yada bir kaçının özel mülkiyete konu edilen yerin yeniden yol olarak terkini istemekte korumaya değer hukuki yararları bulunmaktadır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 2001/14-443 esas, 2001/458 karar sayılı ve 30.5.2001 tarihli ilamında da aynı görüş benimsenmiştir (Yargıtay Kararları Dergisi Eylül 2001 s. 9 Sf. 1329 vd.).

Mahkemece, açıklanan nedenlerle davacının davacılık sıfatının bulunduğunun kabulü ile işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu şekilde davanın reddi doğru görülmemiştir.

Sonuç : Yukarıda yazılı nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, 27.12.2001 gününde oybirliği ile karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972