* GEÇİT HAKKI

* MEVCUT GEÇİDİN YETERLİ OLMAMASI

 

ÖZET : Geçit hakkı davasının mevcut geçilin yetersizliği nedeniyle açılmış olması halinde; mahkemece öncelikle bu yetersizliğin gerçekten söz konusu olup olmadığı üzerinde durulmalı, bu husus her yönüyle incelenip araştırılmalı, gerek görülürse uzman bilirkişilerin düşüncelerinden yararlanmak suretiyle bir sonuca ulaşılmalıdır.

 

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 15.5.1998 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine bozmaya uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 21.9.2001 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: Dava, geçit istemine ilişkindir.

Davalı, davacı taşınmazının yola cephesi olduğunu savunmuştur. Mahkeme, davanın kabulüne, karar vermiş, hükmü savunmadaki gerekçelerle davalı vekili temyize getirmiştir.

Yerel mahkemenin 19.2.1999 tarihli kararı Dairemizce "... davacının mevcut ve geçerli paftaya göre, kuzey ve güneydeki yola cepheli olduğu, geçit tesis edilen kısmın halen davacı taşınmazı içinde bulunduğu, imar uygulaması sonucu oluşan paftanın ölçü krokisi ve imar durumu ile uyuşmadığı bilirkişi raporlarında belirtilmişse de bu yanlışlığın giderilmesi için taraflarca herhangi bir işlem yapıldığına ilişkin dosyada belgeye rastlanmadığı, mevcut ve.geçerli paftaya göre, davacının taşınmazının kuzey ve güney yönlerdeki yollara bağlantısının araştırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği" gerekçesiyle bozulmuştur. Mahkeme bozmaya uymuş, taraflara ait taşınmazların paftası ile ölçü krokisi ve imar durumu arasında çelişki açılan başka bir-dava sonucunda giderilmiştir. Oluşan mevcut duruma göre, davacı taşınmazının güneydeki yola bağlantısı kalmamıştır. Ancak kuzeydeki yola bağlantısı vardır.

Medeni Kanunun 671. maddesine göre, genel yola çıkmak için kafi yolu bulunmayan taşınmaz sahibi komşularından geçit hakkı isteyebilir. Komşunun taşınmazından geçit isteyebilmek için, maddenin öngördüğü bu kafi yol kavramını "zaruret hali" olarak anlamak gereklidir. Çünkü, bu istem sonuçta karşı tarafın mülkiyet hakkını sınırlayıcı bir taleptir. Bu nedenledir ki, gerek öğretide gerekse uygulamada geçit zaruretinin iki şekilde ortaya çıkabileceği kabul edilmektedir. 1. hal taşınmazın hiç yolunun bulunmaması yani mutlak geçit zarureti, ikinci hal ise mevcut yolun yetersiz olması yani nispi geçit yetersizliğidir.

Geçit yetersizliğine dayalı olarak istemde bulunulması halinde, öncelikle geçit yetersizliği kavramının değerlendirilmesi gerekir. Yani mevcut yolun kafi olup olmadığının mahkemece takdiri gerekmektedir. Bu yetersizlik çeşitli nedenlere dayandırılabileceğinden, çözümde ancak dayanılan bu neden veya nedenlerin kabul edilebilir olup olmadığının etraflıca tartışılıp irdelenmesinden sonra ortaya çıkabilir. Bu nedenledir ki, geçit yetersizliğine dayalı bir istemde bulunulduğunda, Mahkemece öncelikle bu yetersizliğin gerçekten söz konusu olup olmadığı üzerinde durulmalı, bu husus her yönüyle incelenip araştırılmalı, gerekli görülürse uzman bilirkişilerin düşüncelerinden yararlanmak suretiyle bir sonuca ulaşılmalıdır.

Somut olayda, davacının kuzeydeki yola bağlantısının olduğu mevcut paftadan anlaşılmaktadır. Ancak mevcut bilirkişi raporlarında .kuzeydeki yol ile davacı taşınmazı arasında kot farkı bulunması nedeniyle bu yolun amaca uygun olarak kullanılamayacağı belirtilmiştir. Davacı taşınmazı tapuda 1 katlı kargir ev olarak kayıtlı olup paftadan da bu durum anlaşılmaktadır. Bilirkişilerce davacı evine ulaşmak için, aradaki kot farkının meyil verilerek dolgu yapılmak veya merdiven yapılmak suretiyle davacının bu geçit yetersizliğinin giderilmesinin mümkün olup olmadığı hususunda yeterince inceleme yapılmamış, savunma yeterince araştırılmamıştır. Daha önceki bozma kararında da değinildiği üzere yukarıda belirtilen hususular doğrultusunda etraflıca inceleme yapılarak ve taraf delileri toplanarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmüştür.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle, yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulüne usul ve yasaya aykırı hükmün (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 24.12.2001 gününde oybirliği ile karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972