 |
T.C.
YARGITAY
14. Hukuk Dairesi
E: 1999/8156
K:1999/8789
T: 7.12.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
GEÇİT HAKKI
YARAR - ZARAR DENGESİ
ÖZET : 1- Geçit hakları kurulurken tarafların yarar ve zarar dengesi, fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesine göre belirlenmeli; genel yola çıkmak için davacının ihtiyacını karşılayacak birden fazla seçenek varsa, mutlaka ona en yararlı ve en az masraflı olacak yerden değil, geçit hakkı vermekle yükümlü olanlardan en az zarar görecek olanın veya olanların da durumu dikkate alınarak ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
2- Hükmedilen geçit bedeline faiz işletilmez.
(743 s. MK. m. 671)
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 17.10.1996 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 9.9.1999 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi dayalı Emine vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz
dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içensindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
Davacı, maliki olduğu 119 ada 4 sayılı parseline davalılara ait 119 ada 3, 5 ve 11 sayılı parsellerden geçit hakkı istemiş. Mahkemece, yapılan keşif sonucu dava dışı 139 ada 1 sayılı parselden geçecek yolun daha uygun olduğu anlaşılınca bu parsel maliki aleyhine açılan dava eldeki dava ile birleştirilmiştir.
Mahkemece, 119 ada 5 ve 11 sayılı parsellerden geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davacı vekili ilk davalı 119 ada 11 sayılı parsel maliki Emine vekili temyize getirmiştir.
Medeni Kanunun 671. maddesi "tariki amme çıkmak için kafi bir yolu bulunmayan gayrimenkul sahibi tam bir ivaz mukabilinde komşularından kendisine geçmek için münasip bir yerin terkini talep edebilir. Bu hak mülklerin ve onlara giden yolların evvelki hallerine göre bu yolun nereden geçmesi lazım geliyorsa oranın malikine ve icabında bu yolun açılmasından en az mutazarrır olan kimseye karşı kullanılır. Bu yolun tayininde iki tarafın menfaatleri gözetilir." hükmünü içermektedir.
Geçit hakları kurulurken tarafların yarar ve zarar dengesi, fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesine göre belirlemeli; genel yola çıkmak için davacının ihtiyacını karşılayacak birden fazla seçenek varsa, mutlaka ona en yararlı ve en az masraflı olacak yerden değil, geçit hakkı vermekle yükümlü olanlardan da en az zarar görecek olanın veya olanların da durumu dikkate alınarak ulaşılacak sonuca göre bu ihtiyaç karşılanmalıdır.
Somut olayda; Mahkemece alınan 30.4.1999 tarihli fen bilirkişi raporunda en az zarar görecek ve en uygun parselin 119 ada 7 sayılı parsel olduğu belirlendiği halde, davacının köyüne en yakın ve parseline en yararlı geçitin 119 ada 5 ve 11 sayılı parseller olduğu gerekçesi ile bu parsellerden geçit hakkı kurulması yerinde görülmemiştir.
Kabule göre de; hükmedilen geçit bedeline faiz işletilmesi doğru bulunmamıştır.
S o n u ç: Yukarıda yazılı nedenlerle; davacı ve davalı vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (BOZULMASINA), istek halinde temyiz harcının yatıranlara iadesine, 7.12.1999 gününde oybirliği ile karar verildi.