*SATIŞ VAADİ SÖZLEŞMESİNE DAYALI TESCİL

*BEDELİN NOKSAN ÖDENMESİ

*MAHKEMENİN GÖREVİ

Davacı (K. davalı) vekili tarafından, davalı (K. davacı) aleyhine 28.4.1999 tarihli dilekçe ile satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil istenmesi, karşı davacı tarafından da K. davalı aleyhine 23.6.1999 gününde verilen dilekçe ile satış vadi sözleşmesinin iptali istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; tapu iptali ve tescil isteminin reddine, sözleşmenin iptali davası yönünden de mahkemenin görevsizliğine dair verilen 29.6.1999 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı (K. davalı) vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne duruşma isteminin tapu iptali tescil davası yönünden değerden, görevsizlik kararı yönünden de mahiyeti gereği reddine karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

Davacı, davalıdan 4.1.1991 tarihli noterde resen düzenlenen satış vaadi sözleşmesi uyarınca 1/2 payını satın aldığı 13 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki 5 nolu bağımsız bölümdeki, davalı payının iptali ile adına tescilini istemiştir.

Davalı, satış bedelinin ödenmediğini savunmuş ve usulünce açtığı karşı dava ile de aynı nedenle sözleşmenin iptalini istemiştir.

Mahkemece, satış bedeli tam olarak ödenmediği gerekçesiyle tapu iptali ve tescil istemini reddetmiş, taşınmazın değerinin 5 milyar olduğu gerekçesiyle de karşı dava yönünden görevsizlik kararı vermiştir.

Hükmü davacı temyize getirmiştir.

1- İlk dava satış vaadi sözleşmesi uyarınca açılan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Satış vaadi sözleşmeleri tam iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerdendir. Alıcının edimini yerine getirmesi koşuluyla, karşı taraftan tescil isteme hakkı vardır. Ancak satış bedeli eksik ödenmiş ise bunun Borçlar Kanunun 81. maddesi uyarınca tamamlanarak ifanın istenmesi mümkündür. Somut olayda, davacı, senet bedeli 32.500.000 TL.nın ödendiğini, bu nedenle diğer alıcıya payının verildiğini, davalı elinde sözleşmede sözü edilen 31.3.1992 tarihli bononunda olmadığını savunmuş ise de ödemeyi belgeleyememiştir. Bu durumda davacıya eksik bedeli ödeme olanağı tanınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle red kararı verilmesi doğru görülmemiştir.

2- Karşı dava, satış vaadi sözleşmesinin iptali davasıdır. Sözleşmeden kaynaklanan davalarda, görevi tarafların özgür iradeleri ile belirledikleri sözleşmede gösterilen değer oluşturur. Hukuk Genel Kurulunun 14.2.1996 tarih ve 1995/14-963 - 1996/69 sayılı içtihadı da bu yöndedir. Mahkemece, bu yönler gözetilmeden görevsizlik kararı verilmesi ayrıca bozmayı gerektirmiştir.

3- Kabule göre de;

Davacının açtığı tapu iptali tescil davasına karşılık, davalı aynı mahkemede ve aynı dava dosyasında davacıya karşı sözleşmenin iptali davası açmıştır. Yani açılan bir karşılık dava mevcuttur. HUMK. nün 5. maddesine göre "mütekabil davanın miktar veya kıymeti asıl davanın miktar veya kıymetinden çok ise, mütekabil davanın kıymeti esastır" Bu durumda görevli mahkeme, hangi davanın değeri yüksek ise ona göre belirlenecektir. Yani Sulh Mahkemesinde açılan bir davada, asıl dava ile karşılık davayı ayırarak, asıl davaya bakılıp, karşı dava için görevsizlik kararı verilemeyecektir. Mahkemenin her iki dava içinde görevsizlik kararı vermesi gerekir. Somut' olayda anılan madde hükmüne aykırı olarak, asıl davanın sonuçlandırılması ve karşılık dava yönünden görevsizlik kararı verilmesi doğru görülmemiştir.

Sonuç: Yukarıda yazılı nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, 15.11.1999 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972