 |
T.C.
YARGITAY
14. Hukuk Dairesi
E:1999/702
K:1999/1412
T:26.2.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
ÖZET: 1- Erişme Kontrollü Karayolları Kanunundaki özel düzenleme hükümleri gözetilmeksizin, perdeleme duvarının kaldırılması suretiyle otobandan davalı parseline ve oradan da davacı parseline giriş çıkışa müsaade edilmesi doğru değildir.
2- Kural olarak tarım arazisi lehine ancak bir tarım aracının geçebileceği genişlikte geçit hakkı kurulabilir.
3- Lehine geçit hakkı kurulan davacıya ait parseller arasındaki bağlantının ya kararlaya da akdi irtifak hakkı kurulması suretiyle sağlanması gerektiği hususu düşünülmelidir.
(743 s. MK. m. 671)
(1593 s. EKKK. m. 3,4, 10)
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 9.4.1996 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 20.11.1998 günlü hükmün Yargıtay'ca incelenmesi 1102 nolu parsel maliki davalılar tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
Davacı, Erişme Kontrollü Karayoluna sınırı bulunan taşınmazından karayoluna giriş ve çıkışın sağlanması için davalılar parsellerinden geçit hakkı kurulmasını istemiştir.
Erişme Kontrollü Karayolları Kanununun 3. maddesine göre; "Erişme Kontrollü Karayollarına bağlantılar Karayolları Genel Müdürlüğü'nün uygun gördüğü yerlerde ve uygun gördüğü şekillerde yapılır. Erişme Kontrollü Karayolu çevresinin bu bağlantı noktalarına ulaşımı toplayıcı yollarla veya noktaya ulaşan diğer yollar vasıtasıyla sağlanır. Erişme Kontrollü Karayoluna bitişik arazi sahipleri, kiracıları veya kullananların bu yolla bitişik olmaları veya başka bir sebepten dolayı arazilerinden bitişik karayoluna giriş, çıkış hakları yoktur."
Aynı Kanunun 4. maddesinde de "Erişme Kontrollü Karayolunun şehir geçişlerinde güzergahının tayini ve karayolunun şehir ile bağlantı ve ilişkilerinin düzenlenmesi imar ve iskan Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü ve ilgili belediye başkanlığı tarafından birlikte kararlaştırılır hükmü yer almıştır.
Kanunun 10. maddesi ile de; Karayolları Genel Müdürlüğünden izin alınmaksızın Erişme Kontrollü Karayolları sınırları içinde ve sınırlarında herhangi bir toprak hareketi, inşaat ve tesisat yapılması yasaklanmıştır.
Bu özel düzenleme hükümleri gözetilmeden perdeleme duvarının kaldırılması suretiyle otobandan davalıların parselleri ve oradan davacı parseline giriş ve çıkışa müsaade edilmesi doğru görülmemiştir.
Kabule göre de;
Ancak, bir tarım aracının geçmesine imkan verecek genişlikte geçit tesisi gerekirken nedeni açıklanmaksızın 6 metre eninde yol verilmesi,
Lehine geçit kurulan davacıya ait 1068 ve 1117 numaralı parseller arasında bağlantıyı sağlayacak şekilde ya kararla bağlantı kurulması veya akdi İrtifak hakkı kurulması gerektiğinin dikkate alınmaması;
Hususları da usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (BOZULMASINA), temyiz harcının istek halinde yatırana iadesine, 26.2.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.
