 |
T.C.
YARGITAY
14. Hukuk Dairesi
E. 1997/1889
K. 1997/2579
T. 1.4.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
GEÇİT HAKKI
ERİŞME KONTROLLÜ KARAYOLU
KARAR ÖZETİ: Erişme Kontrollü Karayolları Kanununun 3, 4 ve 10. maddelerinde düzenlenen hususlar göz önünde bulundurulmadan ve ayrıca, yanındaki diğer yoldan yararlanma imkânı düşünülmeksizin, erişme kontrollü karayolundan (otoban) bitişiğindeki davacı parseline giriş çıkışa müsaade edilmesi doğru değildir.
(1593 s. EKKK. m. 3, 4, 10)
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 12.11.1993 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı istenmesi üzerine yapılan muhakeme sonunda, davanın kabulüne dair verilen 30.1.1997 günlü hükmün, Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle; süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek, gereği düşünüldü:
Davacı, Erişme Kontrollü Karayoluna sınırı bulunan taşınmazına giriş ve çıkışına engel olan Karayolu İdaresinin bu müdahale ve muarazasının önlenmesi ile taşınmazına karayollarından giriş ve çıkış sağlanmasını dava etmiştir. Erişme Kontrolü Karayolları Kanununun 3. maddesine göre; bu tür karayollarına bağlantılar Karayolları Genel Müdürlüğü'nün uygun gördüğü yerlerde ve uygun gördüğü şekillerde yapılır. Erişme Kontrollü Karayolu çevresinin bu bağlantı noktalarına ulaşımı toplayıcı yollarla veya noktaya ulaşan diğer yollar vasıtasıyla sağlanır. Erişme Kontrollü Karayoluna bitişik arazi sahipleri, kiracı veya kullananların bu yola bitişik olmaları veya başka bir sebepten dolayı arazilerinden bitişik karayoluna giriş, çıkış hakları yoktur. Aynı Kanunun 4. maddesinde de; Erişme Kontrollü Karayolunun şehir geçişlerinde güzergahının tayini ve karayolunun şehir ile bağlantı ve ilişkilerinin düzenlenmesinin, İmar ve İskan Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü ve ilgili belediye başkanlığı tarafından birlikte kararlaştırılacağı belirtilmiştir. Ayrıca; Tüzüğe ve yerleşme planına aykırı inşaat yapılamaz. Aykırılığı, Karayolları Teşkilatı'nca tesbit edilen yapılar genel zabıta nezaretinde Karayolları Teşkilatı'nca bertaraf edilir. Ticari tesisler kurulması ve faaliyetleri de Karayolları Genel Müdürlüğü'nün müsaadesine tabidir. Tamirhane, benzin istasyonu, lokanta ve motel gibi yol ve yolculukla ilgili olanlar dışında ticaret tesisi kurulması ve işletilmesi her türlü ticaret yapılması ve benzeri faaliyetlerde bulunulması yasaktır. Kanunun 10. maddesi ile de; Karayolları Genel Müdürlüğü'nden izin alınmaksızın Erişme Kontrollü Karayolu sınırları içinde ve sınırlarında herhangi bir toprak hareketi, inşaat ve tesisat yapılması yasaklanmıştır. Bunlar gözetilmeden, perdeleme duvarının kaldırılması suretiyle otobandan davacı parseline giriş ve çıkışa müsaade edilmesi doğru görülmemiştir. Üstelik, davacının taşınmazına cephesi bulunan diğer yoldan yararlanması, giriş ve çıkışı elverişli hale getirmesi mümkündür. Bunlar gözetilmeden yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru görülmediğinden, hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (BOZULMASINA), istek halinde temyiz harcının yatırana iadesine, 1.4.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.