Davacılar Mustafa T... ve Zeynep K... vekilleri tarafından davalılar yüklenici Süleyman D... arsa sahipleri Nazmiye H... ve arkadaşları aleyhlerine 2.8.1993 ve 29.12.1993 günlerinde verdikleri iki ayrı dilekçe ile kişisel hakka dayanarak tapu iptali ve tescil istemeleri üzerine iki davanın birleştirilerek yapılan muhakeme sonunda Zeynep K...'nın davasını kabulüne ve Mustafa T...Dun davasının reddine dair verilen 13.7.1993 günlü hükmün Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi davacı Mustafa T... vekili Av. Aytaç S... duruşmasız incelenmesi de davalılar arsa sahipleri Mehmet Nazım H... Nazmiye H... Nurhan Y... (H...) ve Beyhan Y... (H...) tarafından istenilmekle tayin olunan 19.12.1995 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacı Mustafa T... ve Aytaç S... ile davalılar arsa sahipleri Mehmet Nazım H... ve Nazmiye H... ile karşı taraftan davacı Zeynep K... ve vekili av. Kemal Y.. geldiler. Başka gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü açıklamaları dinlenildi, duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.

Birleştirilen her iki dava, kişisel hakka dayanarak, tapu iptali ve tescil istemlerinden ibaret olup, Ankara İli Mamak  İlçesi  Demirlibahçe  Mahallesi  Uzgörenler Mahallesinde kain  ve  tapu  sicili'nin  1585  ada 8 parsel sayısında kayıtlı taşınmazda,  65/572 arsa paylı 10 No.lu meskene ilişkindir. Ayrıca Mustafa T... vekili, tescil mümkün olmadığı taktirde daire bedeli 500 Milyon ve 100 milyon lira cezai şart  olmak üzere toplam 600 (altıyüz) milyon liranın yasal ve temerrüt faizi ile birlikte davalılardan tahsilini istemiştir.

Davalı yüklenici  Süleyman D.... , Zeynep K....'nın davasını kabul etmiştir.

Mahkemece Mustafa T...'un tescil isteğinin reddine ve Zeynep K...'nın davasının kabulüne karar verilmiştir.

Hükmü, davacı Mustafa T... vekili ile davalılar arsa sahipleri Nazmiye H.... ve arkadaşları temyiz etmişlerdir.

Dosya kapsamı ve toplanan deliller itibariyle Ankara 15.Noterliğince 7.5.1990 gün ve 15638 sayı ile resen düzenlenen "kat karşılığı inşaat mukavelenamesi" ile yüklenici Süleyman D... ile arsa sahipleri Mehmet Nazım H... Beyhan Y..., Nurhan H... ve Nazmiye A... (H...) ve Nazmiye A... (H...) Ankara İli Mamak İlçesi Demirlibahçe Mahallesi Uzgörenler mevkiinde kain ve tapu sicilinin 1586 ada 8 parsel sayısında kayıtlı taşınmaza kat karşılığı inşaat yapılması hususunda anlaşmışlar yükleniciye ve arsa sahiplerine isabet edecek bağımsız bölümleri belirtmişlerdir. Yüklenici Süleyman D.. Zeynep K...'ya 25.3.1991 günü haricen tanzim edilen sözleşme ile Ankara 4.Noterliğince resen düzenlenen 23.12.1993 gün 63907 ve 27.12.1993 gün 65070 sayılı satış vaadi ve düzeltme beyanı sözleşmeleri ile eser sözleşmesi uyarınca 1586 ada 8 parsel sayılı taşınmazda yapmakta olduğu inşaatta üçüncü katta 10 numaralı daireyi satmış satış bedelini aldığını bildirmiş ve Zeynep K...'da bu satışı kabul etmiştir. Yüklenici Süleyman D..., Mustafa T... ada 4.1.1992 günlü harici sözleşme ile yukarıda sözü edilen daireyi 175 milyon liraya satmış satış bedelinin bir kısmı peşin ve oto devri suretiyle ödendiği belirtilmiş ve artı kalanı takside bağlanmış sözleşme satıcı alıcı ve tanık tarafından imzalanmıştır. Mahallinde iki kez keşif yapılmış ve uzman bilirkişiler Yüksek Mühendis Mimar İsmet H..., İnşaat Müdendisi Edip P... ve kadastro teknisyeni Ali İhsan K... düzenledikleri 13.2.1995 günlü raporlarında gerekli açıklamalardan sonra inşaatta eksik imalatın % 8,3 ve fiziki gerçekleşmenin % 91,70 olduğunu bildirmişlerdir.

Kural olarak arsa sahibi ile yüklenici kat karşılığı inşaat yapılması hususunda anlaştıklarında ve anlaşma koşulları yerine getirildiğinde yüklenici kişisel hak kazanır bu kişisel hakka dayanarak yüklenici arsa sahiplerinden inşaat anlaşması uyarınca kendisine bırakılan bağımsız bölümlerin mülkiyetlerinin adına nakledilmesini isteyebilir veyahutta Borçlar Yasasının 162 ve onu izleyen maddeleri hükmünce yazılı olmak koşulu ile arsa sahibinin rıza ve muvafakatını almaya gerek görmeden söz konusu kişisel hakkını üçüncü kişiye temlik edebilir. 3. kişi gerek akidi olan yükleniciye ve gerekse arsa sahibine karşı temellük ettiği kişisel hakkı ileri sürme olanağına sahiptir. Bu nedenle üçüncü kişi kendisine satılan bağımsız bölüm veya bölümlerin mülkiyetlerinin adına nakledilmesini isteyebilir.

Açıklanan kural uyarınca yüklenici Süleyman D... eser sözleşmesinde öngörülen   yükümlülüğünü  yerine  getirmiş ve kişisel  hak kazanmış olsaydı, Zeynep K..'nın dayandığı harici ve resmi sözleşmeler, Mustafa T...'un istinat ettiği  4.1.1992 günlü sözleşme, geçerli olurlardı. O zaman, Mustafa T... edimi yerine getirdiğini, yani yükleniciye karşı borcunu ödediğini ispat etse dahi, Zeynep K...'nın sözleşmesinin daha önce düzenlendiği ve yüklenicinin kabulü karşısında öncelik hakkının ona ait olduğu ve davasının kabulü iktiza ederdi. Davacı Mustafa T... vekilinin ikame ettiği davanın kişisel hakka dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün olmadığı takdirde 500 Milyon lira daire bedeli ve 100 milyon lira cezai şart olmak üzere toplam 600 milyon liranın yasal ve temerrüt faizi ile birlikte tahsili olmak üzere kademeli istekte bulunmuştur. Tescil mümkün olmadığında yüklenici ile ilgili olmak üçere delillerin takdiri ile 600 milyon liranın yasal ve temerrüt faizi ile birlikte tahsili olmak üzere kademeli istekte bulunmuştur. Tescil mümkün olmadığında yüklenici ile ilgili olmak üzere delilerin takdiri ile 600 milyon lira istek hakkında olumlu veya olumsuz bir hüküm kurulması bu hususta sorumlu olmayan arsa sahipleri aleyhindeki davanın da reddi iktiza ederdi.

Uzman bilirkişi kurulu raporu ile yüklenicinin edimini tam olarak yerine getirmediği ve kişisel hak kazanmadığı anlaşıldığından yüklenicinin halefleri olan davacıların davalarının dinlenebilmesi için uzman bilirkişiler aracılığıyla mahallen keşif yapılmalı onlardan inşaatın yapılan ve yapılmayan kısımlarının tespiti (%) yüzde olarak bu hususun belirtilmesi inşaatın yapılan ve yapılmayan kısımlarının değerlerinin parsel olarak da bildirilmesi arsa sahiplerinin kira mahrumiyeti ve tazminat istekleri de dahil olmak üzere uzman bilirkişilerden gerekçeli rapor istenmeli yükleniciye inşaatı tamamlaması ve arsa sahiplerinin isteklerini karşılaması için önel verilmeli yüklenici veya kendisinden bağımsız bölüm alan halefleri inşaatı tamamladıkları ve arsa sahiplerinin isteklerini karşıladıkları veya uzman bilirkişi kurulu raporundaki tüm bedeli mahkeme veznesine depo ettiklerinde veyahutta yüklenici ve halefleri sözü edilen hususları yerine getirmediklerinde uzman bilirkişi kurulu raporunda belirtilecek bedel mütehammül ise mezkür bedeli mahkeme veznesine veya tayin edilecek tevdi mahalline yatırmaları için davacılara önel verilmeli açıklanan husus her iki davacı tarafından ifa edildiğinde tüm deliller takdir edilerek ve durumları nazara alınarak davacılardan biri lehinde Mahkemece tayin edilen önel üzerine uzman bilirkişi kurulu raporunda belirtilen bedeli davacılardan herhangi biri yatırdığı takdirde onun hakkında hüküm kurulmalı işbu dava ile birleştirilmesine sonra ayrılmasına karar verilen ve 19.Asliye Hukuk Mahkemesinin esas defterine kaydedildiği belirtilen ve evvelce Ankara 4.Asliye Hukuk Mahkemesinin 1993/1095 esas numarasında kayıtlı olan dosyanın mahiyeti belirtilmeli ve davaya etkili olduğu anlaşıldığında hükümde gözönünde tutulmalı gerek yüklenici ve halefleri ile gerekse davacılar inşaat tamamlamadıklarında ve uzman bilirkişi kurulu raporunda saptanacak bedel mahkeme veznesine veya tayin edilecek tevdi mahalline yatırılmadığı takdirde yüklenicinin kişisel hak kazandığından ve temlikinden bahsedilemiyeceğinden kişisel hakka dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkin her iki davada reddedilmelidir.

Mustafa T... vekilinin tapu iptali ve tescil davası reddedildiği takdirde, deliller değerlendirilerek onun faizi ile birlikte 600 (altıyüz) milyon liranın tahsili isteği hakkında yüklenici Süleyman D... aleyhine olumlu veya olumsuz bir hüküm kurulmalı arsa sahipleri sözü edilen alacakla sorumlu olmadıklarından aleyhlerindeki bu hususta ilgili dava reddedilmelidir.

Bu itibarla eksik inceleme ve soruşturmaya mevcut delillerinde değerlendirilmesinde yanılgıya istinaden, davacı Mustafa T... vekilinin kademeli istekde bulunduğu gözetilmeden kurulan hüküm isabetli bulunmamış ve bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı Mustafa T... vekili ile davalılar arsa sahipleri Mehmet Nazın H... ve arkadaşlarının yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA istek halinde peşin alınan temyiz harçlarının yatıranlara iadesine 750.000 (yediyüzellibin) lira duruşma vekalet ücretinin davalı Süleyman D...'den tahsili ile davacı Mustafa T..'a ödenmesine 19.12.1995 gününde oybirliği ile karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972