T.C.

YARGITAY

14. Hukuk Dairesi

E. 1994/9923

K. 1995/673

T. 27.1.1995

 

 

MERA

GEÇEN YER

 

KARAR ÖZETİ: 3194 sayılı Kanunun 11/son maddesi ile getirilen "hazırlanan imar planı sınırları içindeki.... meralar, imar planının onayı ile bu vasıflarını kendiliklerinden kaybederek, onaylanmış imar planı kararı ile getirilen kullanım amacına konu ve tabi olurlar" kuralının, onaylanmış imar planında genel hizmetler dışında bir amaca ayrılmış olması halinde, çıplak mülkiyeti Hazineye ait olan meraların belediyeye terkininin ve özel mülkiyet olarak belediyeye geçmesinin mümkün olmadığı şeklinde anlaşılması gerekir. Bu durumda, böyle bir yerin belediyece satışına da olanak yoktur.

(775s. Gecekondu K. m. 3)

 

 

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 28.9.1992 gününde verilen dilekçe ile satın almaya davalı tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda, davanın kabulüne dair verilen 9.3.1994 günlü hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı Hazine vekili tarafından istenilmekle; süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek, gereği düşünüldü:

 

1335 sayılı parsel başlangıçta mera olarak sınırlandırılmışken bilahare üçe ifraz edilerek 5017, 5018 ve 5384 parsel numaralarını almıştır. Bunlardan 5384 numaralı olanı, dosyadan anlaşıldığına göre özel mülke konu diğer parsellerle önce tevhid, sonra ifraz yapılmak suretiyle tekrar parsellere ayrılmış, 122 ada 1 parsel sayısı ile ve arsa olarak Hazine adına 15077 m² yüzölçümüyle yazılmıştır.

 

Bu parselin içinden nizalı kesimi belediye meclisi Osman'a satması için encümene yetki vermiş, encümen de 122 ada 1 parselin 10 dönümünü bu kez Osman ile belediye meclis üyesi Sami'ye satmayı kararlaştırmıştır. İşte davacı Osman, 122 ada 1 parsel sayılı taşınmazın satın aldığı 10 dönümlük kesiminin Hazine adına olan tapusunun iptali ile ifrazen adına tescilini istemiştir.

 

Yerel mahkeme davayı kabul etmiş; hükmü, Hazine temyize getirmiştir.

 

Dosya kapsamıyla 1335 parsel sayılı taşınmazın aslının mera olduğu sabittir. Bu taşınmazın örneği, dosya içerisinde bulunmamakla birlikte bir belediye meclis ve encümen kararı ile ve akar haline getirilmek amacıyla belediyenin özel mülküne dönüştürüldüğü anlaşılmaktadır. Bunu takiben de belde ihtiyacını karşılamak için benzin istasyonu yapılmak üzere, meclis ve encümence karar alınmak suretiyle davacıya satılmıştır. Bu işlemlerin tekemmülünde de taşınmazın imar içerisine alınıp, 3194 sayılı İmar Yasasının 11. maddesinin son fıkrası uyarınca bu yerin meralıktan çıkartılması yönteminden yararlanıldığı sezilmiştir.

 

Her ne kadar 3194 sayılı Kanunun 11/son maddesi "hazırlanan imar planı sınırları içindeki... meralar, imar planının onayı ile bu vasıflarını kendiliklerinden kaybederek onaylanmış imar planı kararı ile getirilen kullanım amacına konu ve tabi olurlar" hükmünü amir ise de; bu kuralın Danıştay 1. Dairesi'nin 10.2.1989/326-19 sayılı mütalaalarında da vurgulandığı üzere, "İmar planı sınırları içinde meraların, planın onayı ile birlikte hukuki bakımdan meralık niteliğini yitireceği, bu yerlerden genel hizmetlere ayrılanların belediye veya özel idareye bedelsiz terkinin gerekeceği, genel hizmetler dışında özel mülkiyete konu olabilecek bir amaca ayrılan yerlerin onaylanmış imar planı ile getirilen kullanma amacına konu ve tabi olacakları, ancak bu durumun meralardan elde edilen yerlerin belediyeler adına tescili gerektirmeyeceği" biçiminde anlaşılması gerekir. Başka bir anlatımla meralar, onaylanmış imar planında genel hizmetler dışında bir amaca ayrılmışsa, belediyelere terkini söz konusu olamaz. Bu nedenlerledir ki, çıplak mülkiyeti Hazineye ait olan meraların özel mülk olarak belediyelere geçmesi mümkün değildir. O halde böyle bir yerin belediyece satışı da düşünülemez.

 

 

Bu durumda mahkemece öncelikle yapılacak iş; 1335 sayılı mera parseliyle, tevhid ve ifraz gördüğü parselleri önceki durumlarıyla birlikte gösteren kayıtlar ile paftadan yararlanmak suretiyle uzman bilirkişi aracılığıyla, çekişmeli yerin, tevhid ve ifraz öncesinden hangi parselde kaldığını tesbit etmek ve denetime elverişli bir kroki düzenletmek olmalıdır.

 

Bu inceleme sonunda, çekişmeli kesimin mer'a olarak sınırlandırılan ve daha sonra 5017, 5018 ve 5384 numaralı ifraz gören 1335 sayılı parsel içersinde kaldığı belirlenirse, yukarda açıklanan sebeplerle, aslı mera olan bu yerin belediyenin özel mülkü haline getirilmesi mümkün olamayacağından davanın reddine karar verilmelidir.

 

Çekişmeli yerin mera parseli içersinde kalmadığının saptanması halinde ise; taşınmazın Hazine adına tapulu bulunduğu gözönüne alınarak, bu Hazine arazisinin 775 sayılı Yasanın 3; maddesi hükmü uyarınca doğrudan belediyelere geçen taşınmazlardan olup, olmadığı üzerinde durulmalı ve belediyelere geçen yerlerden bulunduğunun anlaşılması halinde de, belediye meclisinin kararı üzerine encümence açık arttırma yoluyla bu yerin satışa çıkartılması, en fazla fiyat verene ihale edilmesi, ondan sonra da, ihale üzerinde kalan kişi ile belediye başkanının noterden sözleşme yapması gerektiği değerlendirilmek suretiyle varılacak sonuç dairesinde bir hüküm kurulmalıdır.

 

Bunlar yapılmadan eksik inceleme, araştırma ve uygulamayla karar verilmesi doğru görülmemiştir.

 

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün (BOZULMASINA), 27.1.1995 gününde oybirliği ile karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972