 |
T.C.
YARGITAY
14. Hukuk Dairesi
E:1989/2993
K:1989/5876
T:16.06.1989
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- ELATMANIN ÖNLENMESİ
- KOMŞULUK HAKKI
- BELEDİYE İLE ÖZEL KİŞİLER ARASINDAKİ İLİŞKİLER
ÖZET : Belediye ile özel kişiler arasında özel hukuk ilişkilerinin bulunduğu durumlarda, Medeni Yasanın özel hükümlerinin uygulanması olanağı vardır.
(743 s. MK. m. 661)
Davacılar tarafından, davalı aleyhine 11 .9.1987 gününde verilen dilekçe ile meni müdahale istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen28.12.1987 günlü hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle,süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya veiçerisindeki bütün kağıtlar incelenerek, gereği düşünüldü:
Elazığ Belediyesi'nce şehirden toplanan çöplerin 1800 Evler karşısı Sürsürü Mahallesi'nin güneyindeki Meryem Dağı eteklerine yolboyunca yaklaşık bir kilometreuzunluğunda rastgele döküldüğü, şehir merkezinden temizlenen hayvan leşleri, kemik, teneke, kağıt, şişe vs. gibi katı ve sıvı artıkların birikmesiyle oluşan yığınlarhalindekiçöplerin rüzgar ve yağmur suyunun etkisiyle araziye yayıldığı, çöp dökülenalanın haşere, kara sinek, sivri sinek, fare ve kemiricilerin üreme ortamı olduğu en yakınmeskün mahalle 500, demir yoluna 700 m., en yakın davacı evine 1300 ve en uzak davacıevine 1800 m. mesafede bulunduğu, çöp alanından gelen koku ve haşereler nedeniyle etraftaki arazinin kullanılamaz hale geldiği, bu çöplükten sızarak gelen suların yer altısuyunu da kirleteceği, çöplerin muntazaman toplanarak en yakın meskun mahalden 4-5kilometreuzaklıkta,yakmaya,ilaçlamayaelverişlibirtaraftayer seçimi yapılarakatılması gerektiği uzman bilirkişilerin ayrıntılı raporları ile saptanmıştır.
Belediye, belde halkına hizmet eden yetkili ve sorumlu bir müessesedir; hükmü kişiliğivardır. Belediye, amme hizmetinin işleyişinde yasa ve tüzüklerin öngördüğü istikamette gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. Örneğin, bir alanı çöplük olarak kullanırken çevredeki unsurlara zarar vermemelidir. MK.nun komşuluk ilişkilerine dair hükümlerinin gerektiğinde kullanılması belediye ile davacılar arasında sözkonusu olabilir. Bir başka deyimle, belediye ile özel kişiler arasında özel hukuk ilişkileri olabilir. Bu konuda olayımızda da olduğu üzere MK.nun hususi hükümlerinin tatbik yeri vardır. Davacılar,intizamsız çöp döküşün ve tedbir alınmamasının husule getirdiği zararın izalesini ileri sürülebilir ve isteye bilirken işin icabı çöp dökme faaliyetinin önlenmesine müncer olarak hukuki sonuçlar doğabilir. Davacılar sözü edilen zararın giderilmesi için çeşitli yollara başvurmuş, bir sonuç alamamışlardır. Bu kez adli yargı yerine müracaat ile konuyu meni müdahale ve muaraza açısından ortaya getirmişlerdir. Davanın idari yargı yerinde görülmesi sözkonusu olamaz. Dava kanıtlanmıştır.
Sonuç : Yukarıda gösterilen nedenlerle temyiz itirazlarının reddi ile usul veyasaya uygun olan hükmün (ONANMASINA), onama harcının temyiz edene yükletilmesine, 16.6.1989 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
Dava, kentin çöplerinin döküldüğü yerde koku meydana geldiği, haşarat ürettiği, sağlığa zararlı durumyaratıldığı ileri sürülerek davalı belediyenin bunu önlemesi ve çöpün dökülmesine engel olunması isteğineilişkindir.
Mahkemece, yerinde görülerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
Belirlemelere göre, bütün bir kentin çöplerinin döküldüğü yer geniş bir alan kaplayıp davacıların evlerine1300-1800 metre mesafede bulunmaktadır. Bütün bir çevrenin sağlığının korunması söz konusudur. Olayıitibariyle Medeni Kanunun komşuluk hukukuna ilişkin 661. maddesi hükmünün uygulanması ile bir ilgisibulunmamaktadır. Doğrudan davacılara yönelik bir zarar mevcut değildir. Belediye hizmetinin kusurlu olarakyürütülmesinin durdurulması, çevre sağlığını önleyici tedbirlerin alınması adliye mahkemesinden istenemez. Birbaşka deyimle doğrudan kişiye yönelik bir zararlandırma olmadıkça idareyi zorlayıcı nitelikle karar vermegörev ve yetki adli yargıya ait değildir.
KARŞI OY YAZISI
Açıklanan nedenlerle hükmün onanmasına ilişkin çoğunluk görüşüne katılmıyoruz.
Hamdi ÖZGÜÇA Başkan
Tacettin SEÇKİN Üye