Taraflar arasındaki iptal davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davacılar avukatınca duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde taraflardan kimse gelmemiş olduğundan incelemenin evraklar üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra karar için başka güne bırakılmıştı. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

Davacılar, maliki oldukları 510 ada 54 ve 55 parseller inşaat yapmak üzere davalı belediyeye başvurduklarında, taşınmazın önünden imar planına göre geçen yolun açılması,için, kendi taşınmazlarının 480 M².lik kısmının yola bedelsiz olarak terketmelerinin, aynı yerde bulunan yol alanında kalan 21 ve 22 parsellerin kamulaştırılıp yolun bir an önce açılabilmesi için kamulaştırma bedellerinin ödenmesinin taahhüt edilmesinin davalı tarafmdan istenildiğini ve belediyenin bu isteğinin yerine getirildiğini belediyenin kamulaştırdığı 21-22 parsellerin kamulaştırma bedelleri olarak istenen 10.205.000.000 liranın da 16.7.1999 tarihli makbuzla yatırıldığını, 21 parselin üzerindeki binanın yıkıldığını, ancak 22 parsel maliklerinin açtığı dava sonucu kamulaştırma istemini idare mahkemesince iptal edildiğini, 22 parsel malikin açtığı tezyidi bedel davasında da kamulaştırma bedelinin fahiş olarak artırıldığını ve belediyenin bu bedelide istediğini bildirip, davacıların verdiği taahhütnamenin şarta bağlı olup, şartın gerçekleşmediği gibi, hukuka aykırı olduğunu ve taahhütnamede miktarında belli olmadığı gibi, gabin nedeniylede geçersiz olduğundan iptaline karar verilmesini istemiştir.

Davalı, davacıların verdiği 13.7.1999 tarihli ve belediyece 1998 yılında kamulaştırılmasına karar verilen taşınmazların kamulaştırma ve açılacak tezyidi bedel davası sonucu hükmedilen kısmı ödeyeceklerine dair taahhütnamenin şarta bağlı olmadığını ve geçerli olduğunu bildirip, davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar tarafından temyiz edilmiştir.

Davacılar tarafından iptali istenen, noterde düzenlenen 3.7.1999 tarihli taahhütname ile davacılar, 21 ve 22 parsellerin tamamı, 15.9.1992 tarihli 1/1000 ölçekli Üsküdar Merkez uygulama planında yol alanında kaldığından dolayı, kamulaştırma işlemlerinin tamamlanarak tapu sicilinden terkini için Kamulaştırma Kanunu hükümleri gereğince takdir edilecek bedelleri, ayrıca taşınmaz sahiplerince açılacak bedel artırım davası sonunda artırılacak bedelleri davalı Belediyeye ödemeyi kabul ve taahhüt etmişlerdir. Davalı belediye tarafından her iki parselin kamulaştırıldığı, 22 parsel maliklerinin açtıkları dava sonucu imar planının iptal edilmiş olması nedeniyle, kamulaştırma işleminin idare mahkemesince iptal edilip, kararın derecattan da geçerek kesinleştiği, 22 parsel maliklerinin açtığı bedel artırımı davası sonucu kamulaştırma bedelinin artırıldığı, artırılan bu bedelinde ödenmesinin davalı idare tarafından gönderilen ihtarla davacılardan istendiği, dosyadaki belgelerden anlaşılmaktadır.

Türk hukuk sisteminde kural olarak, sözleşme serbestliği ilkesi kabul edilmiştir. Kişiler özel hukuk alanında bir sözleşmeyi yapıp yapmamakta, konusunu kararlaştırmada ve sözleşme yapacakları kişileri serbestçe seçme haklarına sahiptirler. Ancak serbestiye kamu düzeni açısından bazı sınırlamalar getirilmiştir. (Anayasanın 40 ve BK. 19 ve 20. maddeleri) Buna göre kanunların kesin surette emreylediği hukuk kurallarına, kanuna veya kamu düzenine aykırı olan sözleşmeler geçerli olmayıp, BK. 20/1 maddesi hükmüne göre mutlak butlanlar malul olup geçersizdir. Şehir imar planlarının uygulanması, palandaki yol ve yeşil alan gibi kamusal alanların açılması, halkın hizmetine sunulması çağdaş belediyelerin öncelikli görevlerindendir. Belediyelerin bu görevlerini, hiçbir kimse ve kesimden teşvik ve tahrik beklemeden kendiliğinden yapması gerekir. Bu husus uyulmasında, korunmasında toplum ve devletin genel çıkarı bulunan kamu düzeni kurallarındandır. Aksinin kabulü toplumda kamu hizmetlerinden faydalanmada eşitsizliğe ve karışıklığa yol açar. Zira olayımızda olduğu gibi, kamulaştırma bedelini ödemeyi kabul etmeyen kişilerin taşınmazlarının bulunduğu kısımlara belediye hizmetlerinin gitmemesi gibi bir sonuç doğurur ki buda, kabul edilemeyecek kamu düzenine aykırılıktır. Kaldı ki davalı belediye tarafından yapılan kamulaştırma işlemi, idare mahkemesince iptal edilerek ortadan kalktığına göre, yolun açılmasıda olanaksız hale gelmiştir. Bu açıklamalardan, davacıların iptalini istedikleri taahhütname, BK. 19/2 ve 20/2 maddeleri gereği kamu düzenine aykırı olduğu gibi, taahhütnamenin yapıldığı sırada dahi imar planının aksaklığı nedeniyle plan iptal edildiğinden kamulaştırma dolayısı ile yolun açılması olanaksız olduğundan geçersizdir. Mahkemece bu nedenlerle davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, aksi düşüncelerle yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 2.7.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972