 |
T.C
YARGITAY
13. HUKUK DAİRESİ
E: 2003/15827
K: 2004/6053
T: 26.04.2004
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- ALACAK DAVASI
- İŞLETME ZARARI
- KAZANÇ KAYBI
- HESAPLAMA YÖNTEMİ
818 s. BK/42,43
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün davalı avukatmca duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalı vekili Avukat R.Ç. ile davacı vekili Avukat E.Ç.nin gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanılmış ve hazır bulanan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra karar için başka güne bırakılmıştı. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
Davacı, davalılardan 20.3.2001 tarihli satış sözleşmesi ile 210.000 DM. Karşılığında iplik fabrikasmdaki makinaları ve aksesuarları satın aldığını, 10.000 DM. peşin ödediğini, makinaların en geç 10.4.2001 tarihinde teslim edilmesi gerekirken teslim edilmediğini belirterek, peşin olarak vermiş olduğu 10.000 DM. ile satımdan cayması halinde satıcının ödemesi gereken 50.000 DM.nin tahsil tarihindeki Türk Lirası karşılığının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuşlar, birleştirilen dava ile de, makinalan 10.4.2001 tarihinde teslime hazır hale getirerek bu durumu davalı-karşı davacıya ihtarla bildirdiklerini ancak tesisin teslim alınmadığını, bu nedenle zarara uğradıklarını öne sürerek, 5.000.000.000TL. işletmenin çalışmadığı süreye ilişkin kar kaybı, 22.500.000TL. müşteri kaybından doğan zarar olmak üzere toplam 27.500.000.000 TL. maddi, ayrıca duydukları üzüntü nedeniyle de 3.000.000.000TL. manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, birleştirilen davanın kısmen kabulüne, işletmenin çalışmadığı 20 günlük süreye ilişkin zarar nedeniyle 1.466.000.000 TL., müşteri kaybından doğan zarar nedeniyle ise 10.500.000.000 TL. olmak üzere toplam 11.966.000.000 TL. tazminatın dava tarihinden yasal faizi ile birlikte davalı-karşı davacı C.A.dan alınıp davacı-karşı davalılara verilmesine, fazlaya ilişkin ve manevi tazminata ilişkin talebin reddine, asıl dava yönünden ise; davanın kısmen kabulüne, davacı-karşı davalının peşinat olarak ödemiş olduğu 10.000 DM. karşılığı 5.200.000.000 TL.nın ödenecek tazminattan mahsubuna karar verilmiş; hüküm, davacı-karşı davalı C.A. tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerekti-rici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı-karşı davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Hükme esas alman 28.4.2003 tarihli bilirkişi raporunda davalılara ait işletmenin 2001 yılı Ocak ve Şubat ayı brüt gelirlerinin ortalaması üzerinden işletmenin çalışmadığı 20.3.2001-10.4.2001 tarihleri arasındaki 20 günlük süreye isabet eden brüt geliri 1.466.000.000 TL. olarak bulunmuş, ayrıca işletmenin müşteri kaybından doğan üç aylık gelir kaybı ise, işletmenin 2001 yılı temmuz, ağustos ve ekim aylan gelirlerinin ortalamasının üç katı alınarak " üç aylık ciro kaybı" adı altında 10.500.000.000 TL. olarak hesap edilmiştir. Oysaki çalışılmayan 20 günlük ve müşteri kaybından doğan 3 aylık süreler için davalıların uğradıkları zarar hesabı, bu sürelere ilişkin tüm giderlerin yine aynı sürelere ilişkin gayrisafı gelirden mahsubu suretiyle bulunacak net gelir üzerinden yapılması gerekirken, mahkemece açıklanan husus gözardı edilerek, brüt gelir ve ciro kaybı üzerinden işletme zararının hesaplanmış olması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
SONUÇ:
1. bent gereğince davacı-karşı davalının diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. bentte açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün temyiz eden davacı-karşı davalı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 375.000.000 lira duruşma avukatlık parasının davacıdan alınarak davalılara ödenmesine, 26.4.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.