 |
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 2001/7463
K: 2001/9686
T: 30.10.2001
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- İKİ İHALE BEDELİ ARASINDAKİ FARK
- DAVACININ KUSURU
Karar özeti: Davalı yüklenicinin ek ceza süresi istemi olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda davacı idarenin bu süreyi vermeden normal cezalı süre sonunda sözleşmeyi feshetmesi gerekirdi. İstem olmadan idarenin ek cezalı süre vermesi kendi kusurundan kaynaklanmakta olup, ek cezalı süreye ilişkin ceza talebinde bulunamaz.
(818 s. BK. m. 44, 96, 97)
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşuldu düşünüldü.
Davacı, 1.500.000 adet 1/5 litrelik poşet meyve nektarı alımı için açtıkları ihalenin davalı üzerinde kaldığını, 19.4.1999 tarih ve 17103 sayılı noter sözleşmesinin de yapıldığını, 10 günlük normal cezalı süre dahil 29.5.1999 tarihine kadar taahhüt konusu malların teslim edilmesi gerekirken teslim edilmediğini, 31.5.1999 tarihli ihtarla 17.6.1999 tarihine kadar verilen süreye rağmende teslimat yapılmadığını, sözleşmenin feshedilerek yeniden açılan ihale sonucu başka firmadan 20.10.1999 tarihinde yapılan sözleşme ile ihtiyacın temin edildiğini, bu yüzden 13.633.750.000 lira hazine zararı doğduğunu bildirip, bu miktarın 12.11.1999 tarihinden itibaren reeskont faiziyle tahsilini istemiştir.
Davalı, davacı idarenin ihaleyi usulsüz yaptığını, fiyatı yüksek tesbit ettiğini ve ekcezalı süre için talepte bulunmadıklarını bildirip, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, 4.500.000.000 lira fiyat farkı, 28.750.000 lira ilam gideri, 9.315.000.000 lira 29 günlük ceza bedeli olmak üzere 13.663.750.000 liranın davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Taraflar arasında noterde yapıları 19.4.1999 tarihli 17103 sayılı sözleşmenin eki niteliğinde olan ihale özel şartnamesinin, gecikme halinde alınacak cezalar başlıklı 8. maddesi, "yüklenici işi süresinde bitirmediği veya teslim etmediği takdirde her geçen gün için ihale tutarının binde beşi oranında ceza verecektir. Ancak bu gecikme on günü geçemez. Ancak, idare dilediği kadar ek cezalı süre vermekte veya hiç vermemekte serbest ve yetkilidir. Ek cezalı süre verilebilmesi için, satıcının normal cezalı süre bitmeden önce yazılı olarak müracaat etmesi; bunuda idarenin uygun görmesi şarttır. Uygun görüldüğü takdirde, satıcı istemiş olduğu ek cezalı süre bedelini ve kullanmış olduğu normal cezalı süre hedefini peşinen Jandarma Defterdarlığına yatırarak buna ait alındı makbuzunu idareye teslim ettikten sonra, ek cezalı süre verilecektir. Bu süreyi geçtiği takdirde özel şartların 20. maddesi hükümleri uygulanır." Hükmünü getirmiştir. Taraflar arasında yapılan sözleşmeye göre, ihale konusu mallarını 13.5.1999 de teslim edilmesi gerekmektedir. Sözleşmenin eki olan şartnamenin 8. maddesine göre, 10 günlük cezalı süre ile birlikte teslim tarihi enson 29.5.1999 tarihidir. Bu tarihte. artık davalı yüklenicinin taahhüdünü yerine getirmediği anlaşılmıştır. Şartnamenin 8. maddesine göre, idarenin cezalı ek süre verebilmesi için, davalı yüklenicinin idareye on günlük cezalı süre bitmeden, yazılı olarak başvurup istekte bulunması, normal cezalı süre ve istediği ek cezalı süre bedelini de peşinen ödemesi gerekmektedir. Davacı tarafından davalı yüklenicinin böyle bir isteminin olduğu iddia edilmediği gibi, dosya münderecatından da davalı yüklenicinin böyle bir talebinin olmadığı anlaşılmaktadır, idarenin, davalı yüklenicinin talebi olmadığından ve şartları da yerine getirilmeyen ek cezalı süreyi vermeden, sözleşmeyi 29.5.1999 tarihinde fesih etmesi gerekirdi. İdarenin ek cezalı süre vermesi kendi kusurundan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle ek cezalı süreye ilişkin ceza talebinde bulunamaz. Mahkemece, sadece 10 günlük süreyle sınırlı olarak cezaya hükmedilmesi gerekirken, yasa ve sözleşme hükümleri yanlış değerlendirilerek, daha fazla süreyle cezaya hükmedilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
Sonuç : 1. bentte açıklanan nedenlerle davalının diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle kararın davalı yararına (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 30.10.2001 gününde oybirliğiyle karar verildi.