 |
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 2001/12426
K: 2002/1207
T: 7.2.2002
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- UYARLAMA
- HERKESÇE BİLİNEN SEBEP
- KISA SÜRELİ KİRA SÖZLEŞMESİ
Karar özeti: Kira sözleşmesinin yenilendiği tarihten önce, Şubat 2001 krizinin ortaya çıktığı ve dövizin tırmanışa geçerek yükseldiği herkesçe bilinmesine rağmen taraflar bir araya gelip sözleşme yaptıklarına göre, sözleşme kurulurken dövizdeki artışın nazara alındığının kabulü gerekir, Kaldı ki, kira sözleşmesi bir yıl süreli olup kısa sürelidir. Kısa süreli kira sözleşmesinde, dönem sonunda tarafların kira tespit davası açma hakları olduğu için uyarlama davası açılamaz.
(818 s. BK. m. 1,19, 248)
Taraflar arasındaki uyarlama davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
Davacı, 1.4.1993 tarihli kira sözleşmesi ile, davalıya ait Esenboğa Havalimanı (B) terminalinde bulunan ofisi kiraladığını, ancak davalının tadilat nedeni ile aldığı karar gereği altı yıldır bulunduğu ofisten alınarak, diğer araba kiralanan servislerinin bulunduğu yerde Kasım 1999 tarihinden itibaren faaliyetine devam etmek zorunda kaldığını, bu yerin kiraladığı ofise nazaran daha küçük ve diğer şirketlerin en sonunda bulunması nedeniyle müşteri kaybına uğradığını, bunun ardından 2001 yılı Şubat ayında büyük ekonomik krizin patlak verdiğini, ekonomik dengelerin aleyhine bozulduğunu, kira bedelinin günün koşullarına uyarlaması gerektiğini ileri sürerek, aylık kira bedelinin 1.4.2001 tarihinden geçerli olmak üzere aylık 600.000.000 TL.na uyarlanmasını istemiştir.
Davalı, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, 1 Dolar 1.020.563 TL sabitlenerek 1300 Dolar karşılığı 1.325.000.000 TL olarak dava tarihi itibariyle kira bedelinin uyarlanmasına karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
-Taraflar arasında, 1.4.1993 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli kira sözleşmesine dayanan kiracılık ilişkisi olduğu ve kira sözleşmesinin yıldan yıla yenilenerek devam etmekteyken, tarafların 1.4.2001 tarihinde bir araya gelerek yeniden kira sözleşmesi yaptıkları ve aylık kiranın 1808 Amerikan Doları olarak kabul edildiği anlaşılmaktadır.
Davacının iddiasında ileri sürdüğü, mecurun yer değişikliği iddiası, yenilenen sözleşmeden daha önce 1999 yılı Kasım ayında olduğu taraflar arasında ihtilaf konusu değildir. Davacının kira bedelinin indirilmesi talebi üzerine, davalı idarenin 11.4.2001 tarihli cevaplarıyla, kira bedelinin döviz kuru sabitlenerek, 11.4.2001 tarihi itibariyle aylık 2.000.000.000 TL.na çevrildiğini, ancak kira bedelinin indirilme talebinin kabul edilmediğini davacıya bildirmiştir. Taraflar arasındaki sözleşmenin 1.4.2001 tarihi itibariyle yenilendiği tarihten önce Şubat 2001 krizinin ortaya çıktığı ve dövizin tırmanışa geçerek yükseldiği herkes tarafından bilinmektedir. Buna rağmen .taraflar biraraya gelip, sözleşme yaptıklarına göre, dövizdeki artışın sözleşme kurulurken nazara alındığının kabulü gerekir. Kaldı ki kira sözleşmesi bir yıl süreli olup, kısa sürelidir. Kısa süreli kira sözleşmelerinde, dönem sonunda tarafların kira tesbit davası açma hakları olduğu için uyarlama davası açılamaz. Bu nedenle, mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenle temyiz olunan kararın davalı yararına (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 7.2.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.