 |
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 2001/12317
K: 2002/2937
T: 21.3.2002
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
* VEKALETİN SONA ERMESİ
* GEÇERSİZ SÖZLEŞME
* TEMLİK
Karar özeti: Murisin, medeni haklan kullanma ehliyetini kaybetmesi ile vekalet sona ereceğinden, bu tarihten sonra muris adına vekilin imzaladığı satış vaadi sözleşmesi geçersizdir. Ancak, davacının dava dışı eşi ile muris arasında yapılan sözleşme, resmi şekilde yapılmadığı için geçersiz olup taraflar, geçersiz sözleşme sebebiyle verdiklerini, aynı anda iade ile yükümlüdürler. Davacının eşi, geçersiz sözleşmeden doğan haklarını davacıya temlik ettiğine göre, davacı ancak davalılardan, bu geçersiz sözleşme gereğince murise verilen kaporayı isteyebilir.
(818 s. BK. m. 213,397/1)
(4721 s. MK. m. 706)
(766 s. Tapulama K. m. 26)
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davacı avukatı tarafından duruşmalı davalılar avukatınca duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
Davacı, davalıların murisleri Yalçın'dan İzmir Narlıdere ilçesi Köyaltı A... Mah. Mevkiinde bulunan 3 ada 15, 16, 17, ve 19 parsel nolu taşınmazındaki tüm hak ve hisselerini 195.000 DM karşılığında İzmir 22. Noterliği'nin 4.3.1998 tarih 05161 Y.nolu düzenleme şeklindeki satış vaadi sözleşmesi ile satın aldığını, murisin 31.3.1998 tarihinde vefat ettiğini, davalıların bugüne kadar tapu devrinin gerçekleştirmediklerini ileri sürerek adı geçen taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile adına tesciline, tescilin mümkün olmaması halinde satış vaadi bedeli olan 195.000 DM.ın ödeme tarihindeki Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiş, bilahare tescil talebinden vazgeçerek davayı satış bedeline hasretmiştir.
Davalılardan Sabriye M... ve Şehnaz, babaları olan muris Yalçın'ın 31.3.1998 tarihinde hastahanede öldüğünü, satış vaadi sözleşmesinin muvazaalı ve dolanlı olduğunu, muris Yalçın'ın çok uzun zamandır ağır hasta olduğunu bilincinin yerinde olmadığını, murisin ehliyetsiz bulunduğunu, murisin ikinci eşi Ayşe'nin diğer mirasçılardan mal kaçırma amacıyla tertipleri sonucu satış vaadi sözleşmesinin yapıldığını, murisin hastahanede ölümle pençeleşirken vekil gösterilen Kahraman'ın 195.000 DM ödendiğine ilişkin düzmece bir ibraname düzenlendiğini, 195.000 DM verilmediği gibi bu paranın terekeden de çıkmadığını savunarak davanın reddini istemişlerdir.
Mahkemece davacının tapu iptali ve tescil talebinin feragat nedeniyle reddine, 4.3.1998 tarihli ibranameye göre davalıların murisinin 195.000 DM davacıdan aldığı anlaşıldığından 195.000 DM 4.3.1998 tarihindeki Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden hesaplanarak davalılardan alınıp davacıya verilmesine, murisin akit yapma ehliyeti olmadığı anlaşıldığından davacının faiz talebinin reddine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının tüm temyiz itirazlarının reddi gerekir.
Davalıların temyizine gelince; davalıların murisi Yalçın'ın 1.3.1998 tarihinde hastahaneye yatırılarak 31.3.1998 tarihinde hastahanede öldüğü anlaşılmaktadır. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Başkanlığı'nın 5.4.2000 günlü raporuna göre satış vaadi sözleşmenin ve ibranamenin düzenlendiği 4.3.1998 tarihi ile muvafakatname tarihi olan 5.3.1998 tarihlerinde muris Yalçın'ın ağır hastalık sonucu bilinçsel işlevlerinin ileri derecede etkilenmiş olduğu, bu nedenle medeni hakları kullanma ehliyetine haiz ılımayacağı görülmektedir. Satış vaadi sözleşmesini murise vekaleten imza-ayan vekili Kahraman'a vekaletnamenin verildiği 18.3.1997 tarihinde Yalçın'ın medeni hakları kullanma ehliyetine haiz olduğu kabul edilse dahi İK.397/1. maddesi hükmünce muris Yalçın'ın ehliyetinin kaybolması ile vekalet sona erdiğinden satış vaadi sözleşmesinin düzenlendiği 4.3.1998 tarihinde vekilin vekillik sıfatı sona ermiş bulunmaktadır. Bu nedenle satış vaadi sözleşmesi geçersizdir. Muris Yalçın'ın medeni hakları kullanma ehliyeti olmadığından 5.3.1998 günlü ibranameye de değer verilemez. Hastahanede ağır hasta yatarken medeni hakları kullanma ehliyeti bulunmayan Yalçın'ın 95.000 DM aldığının kabulü hayatın olağan akışına da uygun bulunmamaktadır. Esasen terekesinden de bu miktar bir paranın çıktığı ispat edilememiştir. Kaldı ki, davacı tarafın dava sırasındaki açıklamalarından da bu miktar paranın davalıların murisine verilmediği anlaşılmaktadır. Davacının eşi, dava dışı M. Zeki ile davalıların murisi Yalçın'ın yaptığı 18.3.1997 tarihli adi sözleşmede 4000 DM satış bedeline mahsuben kapora olarak murise ödediği dava dışı M.Zeki, Yalçın'dan gelen tüm haklarını davacı Dilek'e devretmiş olduğu anlaşılmaktadır. Muris Yalçın ile M. Zeki'nin yapmış olduğu 18.3.1997 tarihli .özleşme MK. 706, BK. 213, ve TK. 26. maddesi gereği resmi şekilde yapılmadığı için geçersizdir. Geçersiz sözleşmeye göre taraflar verdiklerini aynı anda birbirlerine iade ile yükümlüdürler. Davacının eşi M.Zeki, geçersiz sözleşmeden doğan haklarını davacıya temlik ettiğine göre davacı ancak davalardan murise verilen 4000 DM kaporayı isteyebilir. Mahkemece bu yön gözetilmeden yazılı şekilde hüküm verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç : Yukarıda 2 nolu bentte gösterilen nedenlerle kararın temyiz eden davalılar yararına (BOZULMASINA), 1 nolu bentte gösterilen nedenle tavacının tüm temyiz itirazlarının reddine, peşin harcın istek halinde iadesine, 21.3.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.