 |
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
Esas No : 1998/9529
Karar No : 1999/3213
Tarih : 22.4.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
GEÇİM YARDIMI
SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME
ÖZET : Türkiye'deki varlık ve gelirleri hakkında bilgi vermeyerek Genel Geçim Yasasına aykırı davranan davalıların, davacı tarafından tesbit edilip bildirilen Türkiye'deki mal varlığı ve gelirlerinin, Sosyal Yardım Yasasına göre Hollanda'daki yaşamlarını sürdürebilecek, sosyal yardım almalarını engelleyecek miktarda olup olmadığı, uzman bilirkişiler aracılığı ile araştırılıp, zamanaşımı süreleri de nazara alınarak, sonucuna göre bir karar verilmelidir.
(2675 s. MÖUHK. m. 26)
(Hollanda Genel Geçim K. m. 7, 17,47,51,52,54,65, 69, 81)
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatı tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
Davacı Belediye, davalıların Hollanda'da kendi belediye sınırları içinde yaşadıklarını, sosyal yardım dairesine başvurarak "sosyal yardım ödeneği geçim yardımı" isteyip, 1986 yılından beri her yıl için doldurduğu beyannamelerde gerçeğe aykırı beyanda bulunarak, mal varlığını ve gelirlerini bildirmeyerek, Genel Geçim Yasasına göre yardım almamaları gerektiği halde geçim yardımı aldıklarını bildirip, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 150.000 Hollanda Florininin aynen, olmadığında fiili ödeme günündeki kur üzerinden Türk Lirası olarak faiziyle tahsilini istemiştir.
Davalılar davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, davalıların Hollanda Genel Geçim Yasasına göre gerçeğe aykırı beyanda bulunarak, mal varlıklarını ve gelirlerini bildirmeyerek hakları olmadığı halde aldıkları geçim yardımına karşılık 150.000 Hollanda Florininin tahsilini istemiştir. Davalılar zaman aşımı definde bulunup, ayrıca yapılan ödemelerin bağış olduğunu geri istenemeyeceğini, beyannamede Türkiye'deki mal varlığının ve gelirin bildirilmesini isteyen bir sütun olmadığını, bu nedenle bildirmediklerini, gerçeğe aykırı beyanda bulunmadıklarını bildirip davanın reddini savunmuştur.
Taraflar arasındaki ihtilaf sebepsiz zenginleşmeye dayanmakta ve 2675 sayılı Milletler Arası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun 26. maddesine göre ihtilafın, sebepsiz zenginleşmenin gerçekleştiği yer olan Hollanda kanunlarına göre çözümü gerekir. Dosyada tercümesi bulunan Hollanda Genel Geçim Yasasının 7. maddesinde Hollanda da yaşayan Hollandalı ve oturma izni olan kişilerin yaşayabilecek kadar geçimini sağlayamayacak durumda ise, devlet tarafından kendisine geçim yardımı ödeneği ödeneceğini, 17. maddesinde kişinin hukuki olarak sahip olduğu bütün mal varlıkları ve gelirlerinin geçim kaynakları sayılacağı 47. maddesinde nelerin gelir sayılabileceği, 51 ve 52. maddelerinde nelerin servet sayılıp sayılmayacağı, 54. maddesinde geçim yardımı alınmasına mani olan servet sınırları belirtilmiş, 65. maddesinde ise sosyal geçim yardımı alan kişilerin tüm bilgi ve durumların bildirmeleri gerektiği, 69. maddesinde gerekli bilgilerin bildirilmemesi halinde yardımın durdurulacağı, 81. maddesinde yapılan geçim yardımının hangi hallerde geri alınabileceği ve zamanaşımı süresi belirtilmiştir. Davalıların geçim yardımı almak için verdikleri beyannamelerde, Türkiye'deki mal varlıklarını ve gelirlerini bildirmedikleri taraflar arasında ihtilafsızdır. Davalılar Türkiye'deki mal varlıkları ve gelirleri ile ilgili beyannamede sütun olmadığından bildirmediklerini savunmuşlarsa da, Geçim Yasasının 17. maddesinde kişi ve ailelerin bütün mal varlıkları ve gelirlerinin kendilerine geçim kaynağı sayılacağı bildirilmiş olması, dosyadaki bildirim formunda sadece Hollandadaki varlığı ve gelirin değil, evrensel olarak sorulup, davalıların Türkiye'deki varlık ve gelirleri hakkında da bilgi vermeleri gerektiği halde vermedikleri ve Genel Geçim Yasasına aykırı davrandıkları sabittir. Mahkemece, davacı tarafından tesbit edilip bildirilen Türkiye'deki davalıların mal varlığı ve gelirlerinin sosyal yardım yasasına göre Hollandadaki yaşamlarını sürdürebilecek, yardım almalarını engelleyecek miktarda olup, olmadığı uzman bilirkişiler aracılığı ile araştırılıp zaman aşımı sürelerinde nazara alınarak hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi Usul ve Yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle davacı tarafından temyiz edilen kararın (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 20.000.000 lira duruşma avukatlık parasının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, 22.4.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.