Hukuki.NET

T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
Esas No : 1998/4428
Karar No : 1998/4859
Tarih : 28.5.1998

Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


 
  • UYARLAMA
  • KİRA SÖZLEŞMESİ
ÖZETİ :Bir sözleşmenin günün koşullarına uyarlanmasında aranan koşullardan birisi ve en önemlisi değişen hal ve şartların taraflarca önceden tahmin edilebilir veya beklenebilir nitelikte olmamasıdır.
Kira sözleşmesinin düzenlendiği tarihte ülkemizde yaşanan krizlerden para değerinin giderek düştüğü bilinen bir gerçek olduğu gibi, sözleşmede kiralayanın kira artışı ile ilgili olarak uyarlama davası açmayacağı yolunda taahhüdünü içeren hüküm vardır. O halde davanın reddine karar verilmesi gerekir
 
Taraflar arasındaki uyarlama davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı  mülkiyeti  kendisine ait taşınmazı davalı Bankanın 7.12.1994 tarihli kira sözleşmesi  ile 5 yıl süreyle davalıya kiraladığını, sözleşme ile her yıl kira bedelinin Maliye Bakanlığınca tesbit edilecek oranda artırılacağının kararlaştırıldığını, bu şekilde belirlenen kira bedelinin para değerinin aşırı ölçüde düşmesi sebebiyle sözleşmede kurulmuş bulunan dengenin aşırı  ve açık biçimde bozulmasına sebep olduğunu, bu durumun meydana gelmesinde önceden tahmin edilemeyen ülkedeki ekonomik yapının neden olduğunu ileri sürerek, 7.12.1996 tarihinden  itibaren  aylık  kira bedelinin net 500.000.000 TL.'ye uyarlanmasını istemiştir
Davalı, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, dava tarihinden itibaren yıllık. brüt 3.000.000.000 TL. aylık brüt 250.000.000. TL.ye uyarlanmasına karar verilmiş; hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Sözleşmenin düzenlendiği 7.12.1994 tarihinde Türkiye'de enflasyon oranının çok yüksek seviyede seyrettiği bilinen, bir gerçek olduğu gibi, daha sonrada bunun artarak devam edeceği önceden, öngörülebilir bir durumdur. Bir sözleşmenin günün koşullarına uyarlanmasında aranan koşullardan birisi ve en önemlisi değişen hal ve şartların taraflarca önceden tahmin edilebilir veya beklenebilir nitelikte olmamasıdır. Kira sözleşmesinin düzenlendiği tarihte, memleketimizde yaşanan krizlerden para değerinin giderek düştüğü bilinen bir gerçek olduğu gibi, buna rağmen taraflar yıllık artış oranını, her yıl kira bedellerine Maliye Bakanlığınca tesbit edilecek oranda zam yapılacağını  belirlemiş  olmaları  ve sözleşmenin hususi şartlar
10. maddesi ile de "Mal sahibinin kira süresinin bitiminden önce kiralayanın  rayiç ve emsal kiralardaki artışlar ile paranın alım gücünü  kaybettiği  (aşırı enflasyon) vergi; resmi ve harçlardaki artışları, ekonomik  kriz  vs.  hususları ileri sürmek suretiyle sözleşmede   belirtilen kira bedelinin artırılması isteğinde bulunmamayı veya bu hususta kira tesbit yahut, uyum (intibak) gibi dava açmamayı  peşinen  kabul  etmişlerdir"  Kaldı  ki, sözleşmenin düzenlendiği 7.12.1994 tarihinden bu davanın açıldığı 21.3.1997 gününe kadar, sözleşmenin uyarlanmasını gerektirecek hatta edimler arasındaki dengeyi aşırı ölçüde bozabilecek nitelikte beklenilmeyen bir halin gerçekleştiği ispat edilemediği gibi, bilirkişi kuruluda 28.12.1997 tarihli raporlarında, bunun gerçekleştiği, yolunda herhangi bir görüşte bildirmemişlerdir. Hal böyle olunca, mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde davanın kısmen kabul edilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın açıklanan nedenle davalı yararına BOZULMASINA, istek halinde peşin harcın iadesine, 23.5.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.
 
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • [Sorumluluk hukuku] Dijital Sağlık ve Yasal Düzenlemeler: Bitkisel Ürünlerin Online Satışı 
  • 01.05.2025 13:12
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini