 |
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E. 1997/9164
K. 1997/10305
T. 11.12.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- AYIPLI MAL SATIŞINDA SORUMLULUK
- TÜKETİCİNİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
KARAR ÖZETİ: 4077 sayılı Yasanın 4/2. maddesine göre, davalı şirket imalatçı üretici firma olarak, ayıplı ma1m satışından dolayı tüketiciye karşı satıcı ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.
Davacı tüketicinin seçimlik hak olarak ayıplı aracın değiştirilmesi isteminde bulunabilmesi için, ayıplı mali 15 gün içinde davalı tarafa iade etmeli veya davalı tarafın geri almaktan kaçmaması halinde, mahkemeden tevdi mahalli tayini talebinde bulunarak ayıplı aracı iade borcunu yerine getirmelidir. Buşart davacı tüketici tarafça yerine getirilmediğine göre, artık yalnızca davalıdan aracın satış bedelinden, ayıp oranında indirim yapılmasını isteyebilir.
(4077 s. TKK. m. 4/1-2)
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı şirket ve 0... Tekstil Sanayi avukatınca temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı, davalı M.... Motorlu Araçlar imal ve Satış A.Ş. hakkında açtığı davada; davacı, 5.2.1996 tarihli fatura ile M.... A.Ş.den aracı firma 0.... A.Ş. Firması marifeti ile Renault 19 1 .8:RTI; HD/AC/AB (Airbap-hava yastığı) metalik kristal renkli otomobil satın aldığını, tarafına teslim edilen otomobilin faturada belirtilen özellikleri taşıması gerekirken düşük vasıflı hava yastığı (Air Bag/AB) olmayan nitelikteki bir otomobil teslim edildiğini, ayıplı malın değiştirilmediğini hususunda davalıya yaptığı müracaatların sonuçsuz kaldığını, bunun üzerine, İstanbul İli Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlığına kendisine teslim edilen otomobilin, faturada belirtilen nitelikteki araçla değiştirilmesi talebiyle müracaat ettiğini, Hakem Heyeti Başkanlığı şikayet ve yapmış olduğu talebi doğrultusunda ayıplı malın değiştirilmesi hususunda karar verdiğini, ancak bu karara rağmen davalı tarafından aracın değiştirilmediğini öne sürerek, kendisine teslim edilmiş bulunan ayıplı otonun geri alınarak faturada özellikleri belirtilen Renault 19 1.8: RTI: HD/AC: AB (Airbag hava yastığı metalik kristal renkli yeni (0 kilometre) otomobil ile değiştirilmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, olayda ayıplı bir mal satışının söz konusu olmadığını, davacının aracı 0.... A.Ş.'den satın aldığını, kendilerine husumet düşmeyeceğini, davacının aracı halen kullandığını savunmuş, davanın reddini dilemiştir.
Davalı M.... A.Ş., 24.12.1996 tarihli dilekçesi ile satıcı şirket olan 0.... Tekstil San. A.Ş.'ne davayı ihbar etmiştir.
Mahkemece; davanın aynen kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı şirket ve dava kendisine ihbar olunan 0.... Tekstil Sanayi A.Ş. tarafından temyiz edilmiştir.
1- Kararı temyiz eden 0.... Tekstil Sanayii A.Ş., davada taraf değildir. Harcını vererek davaya asli müdahil olarak da katılmamıştır. Bu nedenle mahkeme kararını temyiz etmeye hakkı yoktur.
Temyiz dilekçesi incelenmeksizin reddi gerekir.
2- Uyuşmazlık, satılan malın ayıplı olmasından dolayı 4077 sayılı Tüketicinin korunması Hakkında Kanuna göre açılmış bir davadır. Anılan Kanunun 4. maddesi 2. .fıkrası gereğince, ayıplı malın satışından dolayı Tüketiciye karşı satıcı, bayi acente, İmalatçı-üretici ve ithalatçı müştereken ve müteselsilen sorumludurlar. Davalı M.... A.Ş. imalatçı üretici ve ithalatçı müştereken ve müteselsilen sorumludurlar. Davalı M.... A.Ş. imalatçı-üretici firma olarak satıcı ile birlikte müteselsil sorumlu bulunduğundan husumet itirazı yerinde değildir.
4077 sayılı Kanunun 4. maddesinin 1. fıkrası gereğince, satıcı tarafından' vaadedilen niteliğine aykırı şekilde mal satılmış olması nedeniyle Tüketici Hakem Heyetinin ve Mahkemenin de kabul ettiği gibi ayıplı mal olduğu kuşkusuzdur, Tüketici satılan malın ayıplı olduğunu anladığına göre, malı teslim aldığı tarihten itibaren 15 gün içerisinde bu malları satıcı firmaya geri vererek değiştirilmesini veya ödediği bedelin iadesini veya ayıbın neden olduğu değer kaybının bedelden indirimini ya da ücretsiz olarak tamirini talep edebilir. Alıcı bu seçimlik haklardan ayıpsız çeşidiyle değiştirilmesini istemiştir. Davalı davacının tercihini yerine getirmekle yükümlüdür (TKHK 4/II). Onu bir başka seçeneği tercih etmeye doğrudan ya da dolaylı olarak zorlayamaz. Ancak, davacı da bu seçimlik hakkını bildirip ayıplı malı 15 gün içinde davalı tarafa iade etmesi gerekirken iade etmemiştir veya davalı tarafın aracı geri almaktan imtina etmesi nedeni ileri sürülerek davacı mahkemeden tevdi mahalli tayini talep ederek 4077 sayılı TKHK'da kararlaştırılan iade borcundan kurtulmamıştır. Davacı aracı dava süresince kullanmaya devam etmiştir. Davacının seçimlik hak olarak talep ettiği aracın değiştirilmesini talep edebilmesi için ayıplı malın iade edilmesi şarttır Bu şart davacı tarafından yerine getirilmediğine göre artık aracın ayıpsızı ile değiştirilmesi talebinde bulunamaz. Bu durumda, davacı artık yalnızca ayıp oranında satış bedelin-de indirim yapılmasını isteyebilir. Mahkemece bu yön gözetilmeden ayıplı malın kullanıldıktan sonra yenisi ile değiştirilmesine karar verilmiş olması yasaya aykırıdır.
SONUÇ: 1. bent gereğin ve dava kendisine ihbar edilen 0.... Tekstil Sanayii A.Ş.'nin temyiz dilekçesinin reddine, temyiz olunan kararın 2. bentde açıklanan nedenle davalı M.... A.Ş. yararına (BOZULMASINA), istek halinde peşin harcın iadesine, 11.12.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.