Hukuki.NET

T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E. 1997/2353
K. 1997/4833
T. 26.05.1997

Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


 
BEKLENİLMEYEN HAL KURALI
KİRA UYARLAMASI
 
KARAR ÖZETİ: Kural olarak hukukumuzda, sözleşmeye bağlılık ilkesi egemendir. İstisna Olarak, akit yapıldığı sırada mevcut bulunan şartlar önemli ölçüde değişmişse, sözleşmeye bağlı kalınamaz.
 
Ancak bu istisna, edimlerin henüz ifa edilmediği hallerde uygulanabileceğinden, uzun süreli kira sözleşmelerinde, kira bedelinin peşin ödendiği dönemler için uyarlama davası açılamaz.
 
(743 s. MK. m. 1,4)
(818s. BK. m. 1)
 
Taraflar arasındaki kira tespiti davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün davalı avukatınca duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
 
Davacı, mülkiyeti kendisine ait Uşak Merkez Karaağaç Mahallesi Barbaros Caddesi 2244 numarada kaim dükkanını 16.8.1988 başlangıç tarihli sözleşme ile aylığı 10.000 TL.'den on yıl süreyle davalıya kiraladığını, ancak bunun çok düşük kaldığını ileri sürerek kira parasının uyarlanması suretiyle aylık 12.000.000 liraya çıkartılmasına karar verilmesini istemiştir.
 
Davalı, davanın reddini dilemiş, mahkemece aylık kira 7.500.000 TL'ye çıkarılmasına karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
 
1.1.1989 başlangıç tarihli ve on yıl süreli kira sözleşmesinde aylık kira parası 10.000 lira olarak kabul edilmiş ve tüm kira sözleşmesi süresince herhangi bir artış öngörülmemiştir. Nevarki on yıllık kira parasının sözleşmenin ilk yedi yılı içinde ve dava açılmadan önce ödendiği de tarafların kabulündedir. Böylece davada kiracının tüm, kira borcunun henüz sözleşme sona ermeden ödendiğini ve kira parasından bir borcu kalmadığı da toplanan delillerden anlaşılmaktadır.
 
Kural olarak hukukumuzda sözleşmeye bağlılık ilkesi egemendir. Ne varki akit yapıldığı sırada mevcut bulunan şartlar önemli şekilde değişmişse tarafların akitle bağlı olmamaları bu kuralın istisnasını teşkil eder. Buna beklenilmeyen hal şartı denmektedir. Beklenilmeyen hal kuralının uygulanabilmesi için diğer şartların yanında sözleşmedeki edimlerin henüz ifa edilmemiş olması gerekmektedir. Zira bu durumda ifa edenin, yanlızca borcu varlığının değil, aynı zamanda 0 borcun ifasının kendisinden beklenebilir olduğunu da onaylamış sayılacağı da kabul edilmektedir.
 
Davalının konusu on yıllık kira sözleşmesinde kararlaştırılan kira borcunun tümü yedi yıl içinde ve dava açılmadan önce tamamen ödendiğine göre, bu olayda artık sözleşmenin uyarlanması koşullarının varlığından söz edilemez. Mahkemece bu yön gözetilmeden isteğin yazılı şekilde kabul edilmiş olması bozmayı gerektirir.
 
SONUÇ: Temyiz olunan kararın gösterilen nedenle (BOZULMASINA), 6.000.000 lira duruşma avukatlık parasının davacıdan alınarak davalıya ödenmesine, peşin harcın istek halinde iadesine, 26.5.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.
 
 
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • [Sorumluluk hukuku] Dijital Sağlık ve Yasal Düzenlemeler: Bitkisel Ürünlerin Online Satışı 
  • 01.05.2025 13:12
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini