 |
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
Esas No : 1996/4538
Karar No : 1996/4557
Tarih : 14.5.1996
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Taraflar arasındaki tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda" yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün suresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, davalı Kurumun maliki olduğu işyeri 11. 2. 1993 tarihli l yıl süre ile aylık 6000 Dolar bedelle kiraladığını ancak kira ilişkisinin kurulduğu tarihten buyana gecen süre içindi Doların Türk lirasına olan paritesi 8722 TL.den 30.000 TL.ye gelerek %300 lük bir artış oranına ulaşmışlığını önceden öngörülmeyen bu durum nedeniyle ödenemiyecek boyutlara ulaşan kira bedelinin Türk lirasına döndürülerek sabitleştirilmesi amacıyla dava hakkı saklı tutularak 4.3.1994 tarihli dilekçe ile davalı kurum'a başvurulduğunu bu başvuru sonucunda gönderilen 10.3.1994 tarihli yazı ile SSK Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulunun 25.2.1994 tarih ve XVI-788 sayılı kararı uyarınca 16.000 Dolar olan aylık kira bedeline %15 ilave edilmek suretiyle 18.400 Dolar üzerinden 23.2.1994 tarihli Dolar kuru (68.080.63 TL) esas alınarak aylık kira bedelinin 332.683.592 TL olarak yeniden tespit edildiği ve bu miktarın 1994 yılı Nisan ayından itibaren ödenmesinin istenildiği ve bu durumun hukuka aykırı olduğunu öne sürerek aylık kira bedeline Dolar bazında %15 artışı içeren 43.393.000 TL. karşılığında borçlu olmadıklarının tespitine Türk Lirasına çevrilme işleminde Uygulanan Dolar Kurunun ve yürürlülük tarihinin .... yenilenme tarihi olan 11.2.1994 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde uyarlaması için muarazanın giderilmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı idare vekili kira bedeline ilişkin müvekkili idarenin yaptığı işlemde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığını savunmuş davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile davacının davalıya kira sözleşmesi nedeniyle borçlu olmadığının tesbitine (%15 fark karşılığı borç olmadığının tespiti ile muarazanın önlenmesine) karar verilmiştir. Hüküm davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.
1-Taraflar arasındaki sözleşmede kira parası aylık 16.000 Dolar olarak kararlaştırılmıştır. Davalı Kurum Yönetim Kurulu, 25.2.1994 günlü genel olarak a imiş olduğu kararda, dolar olarak ödenmesi kararlaştırılan kira paralarına yine dolar olarak % 15 artış yapılarak bulunacak miktarın 25.2.1994 tarihindeki (TL) karşılığı bulunarak bundan sonra (TL) olarak ödenmesini öngörmüştür. Hemen belirtelim ki, davalı kurumun bu kararı sadece davacıya yönelik olmayıp genel nitelikli bir icap şeklindedir. Nitekim dosya içindeki delil ve belgelerden anlaşıldığına göre Türk parası karşısında, Doların hızla artması sonucu kiracıların istemleri kaale alınarak davalı Kurumun böyle bir karar almaya yöneldiği açıktır. Hal böyle olunca davacının davalı kuruma verdiği 4.3.1994 tarihli dilekçesinin
kurumun aldığı karar ile yaptığı bu icabın kabulü anlamında olduğunda kuşku ve duraksamaya yer olmamalıdır. Böylece taraflar arasında davacı ile SSK Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulunun aldığı karar doğrultusunda sözleşmenin kira bedeline ilişkin maddesinin tadil edilerek uyarlandığının kabulü zorunludur. Şu durum karşısında davanın tümden reddine karar verilmesi gerekirken yanlış değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir.
2-Bozma nedenine göre davalının ücreti vekalete ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın 1.bentde açıklanan nedenle davalı yararına BOZULMASINA, 2.bentde açıklanan nedenle Avukatlık vekalet ücretine ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, 14.5.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.