Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR

Davacı, idare, davalı satıcının taahhüdünü yerine getirmeyerek sözleşmesinin feshine neden olduğunu, sözleşme konusu kıvırcık salatadan 37.500 Kg.lık bölümünü fazla bedel ödeyerek bir başkasından satın aldığını öne sürerek böylece oluşan hazine zararı 86.850.000 TL.nin 24.3.1992 tarihinden itibaren hesaplanacak reeskont faizi ile tahsiline kara verilmesini istemiştir.

Davalı davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.

Mahkemece 16.893.750 TL.nin davalıdan tahsiline fazla istemin reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.

1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekir.

2-Davalının taahhüdünde bulunan 150.000 kg. kıvırcık salatayı sözleşilen sürede teslim etmediği için sözleşmesinin Devlet İhale Yasasının 62.sözleşme eki şartnamenin 24.maddesi hükmü uyarınca haklı nedenlerle 11.2.1992 günlü onayla davacı tarafından feshedildiği 24.3.1992 tarihinde pazarlık usulü ile  yapılan ihale sonucu 37.500 kg. kıvırcık salata alındığı bu miktar salata için ödenmek zorunda kalınan fazla bedel 86.850.000 TL.nin bu davada ödendiği dosyadaki belge ve bilgilerden anlaşılmaktadır.

2886 Sayılı Devlet İhale Yasasının 62.maddesi hükmü uyarınca sözleşmenin feshi halinde yeniden yapılması gerekli ihalenin sonuçlanmasına kadar geçecek süre içindeki ihitiyaç maddelerinin alımının pazarlık suretiyle yapılması mümkün ise de bu alımın aynı yasanın 2/1 50 ve 51/d maddelerindeki düzenlemenin gerçek amacına uygun olarak yapılması zorunludur ihale komisyonları pazarlıkla alım yaparken ihtiyaçların en iyi şekilde ve uygun şartlarla zamanında karşılanması ayrıca ihale şekli ne olursa olsun ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması ilkesini gözardı etmemelidir. Her ne kadar pazarlıkta ihalede ilan zorunluluğu yok ise de özellikle işin nitelik ve gereği ilan yapılmasını gerekli kılıyor ve ihale komisyonunda o nedenle ilan yapılmasına karar vermiş ise günün gelişen teknolojisi ile seri iletişim araçlarından yararlanarak pazarlıkla alımda da açıklık ve rekabeti sağlamalı yeniden yapılacak ihalenin sonuçlanmasına kadar geçecek süre içindeki ihtiyaç karşılayacak miktarı böylece en uygun şarlarla zamanında temin etmelidir. Öte yandan sözleşme sorumluluğunda borçlusundan zarar isteme durumunda bulunan alacaklının zararın artmaması için kendisinden beklenen tüm çabayı göstermesi her türlü karda zararı tazmin edilecektir diye bir düşünceye kapılıp keyfi ve sorumsuz davranışlarda bulunamayacağı aksi halde B.K. 98/11 maddesi hükmünün yollamasıyla aynı kanun 44.maddesi uygulanarak alacakların kendi eyleminden kaynaklanan artan zararından borçlunun sorumlu olamayacağı ilke olarak kabul edilip uygulanmaktadır. Somut olayda davacı idare ihale komisyonu 24.3.1992 günlü ihale kararında ilan yapılmasını uygun görülmüş salt komisyon ilan tahtasında ilan yapmakla yetinmiştir. Askeri birlik içindeki komisyon ilan tahtasını bu işlerle iştigal eden herkesin görmesinin mümkün olmadığı ise açıktır. Kaldı ki bu ilanın hangi tarihte asıldığı hangi tarihte asıldığı hangi tarihte indirildiğine ilişkin bir kayıt ve bilgiye de kararda yer verilmemiştir. 11.3.1992 tarihinde alım emrini alan ihale komisyonunun veya 2 gün gibi kısa bir süre içinde yerel gazete medya televizyon telefon vb. gibi iletişin araçlarıyla bu alımı isteklilere duyuru yapıp ve bunun sonucu olarak geniş bir rekabet ortamı içinde yine 24.3.1992 tarihinde en uygun bedelle alım yapabilecek iken bin yapmadığı da bellidir. Aksine bir iddia ileri sürülüp kanıtlanmamıştır. Hal böyle olunca davacının ihale komisyonunun kendi kararıyla gerçekleştirdiği pazarlıkla malı alım nedeniyle ödemek zorunda kaldığı 3990 TL/kg. bedelin davacı zararının hesabında bazı alınması gerektiğinden söz edilemez. O nedenle mahkemenin 3990 TL/kg. bedelli baz alınması doğrudur. Ne varki mahkemenin zarar hesabında baz alınması gereken birim bedelin tesbitinde izlediği yol dava içeriğine, olayın özelliğine uygun düşmemektedir. Ankara Ticaret Odası ihale dosyası içinde mevcut 5.9.1991 tarihli cevabı yazısında kıvırcık salatanın birim fiyat bedelini ilk ihale hazırlığı aşamasında 2850 TL./kg. olarak açıklamış olduğu halde hükme esas cevabı yazısında 24.3.1992 tarihi itibariyle

2000-2300 TL./kg. olduğunu belirtmekle güvenilir olmadığını göstermiştir.

Bu durumda mahkemece yapılacak iş 24.3.1992 tarihi itibariyle ihaleye ilişkin "Alınacak olan 1 inci sınıf günlük ikmal maddelerine ait özel şartname" hükümleri altında 37.500 kg. kıvırcık salatasının az yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda hangi birim bedelle alınabileceğini aralarında sebze alım satım işleriyle iştigal eden kişilerinde bulunacağı bir bilirkişi kurulu tarafından düzenlenecek dayanak ve gerekçesini gösterir. Yargıtay denetimine de elverişli bir raporla tesbit etmek böylece tesbit edilecek birim bedel baz alınarak davacı zararını hesaplayıp hasıl olacak sonuca uygun bir karar vermekten ibarettir.

Mahkemenin Ticaret Odası yazısının esas alan yetersiz bilirkişi kurulu raporunu benimseyerek yazılı şekilde karar vermesi usul ve kanuna aykırı olup bozma nedenidir.

SONUÇ : 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davacının diğer temyiz itirazlarının reddine 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün davacı lehine BOZULMASINA, 9.4.1996 günüde oybirliğiyle karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972