 |
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
Esas No : 1996/11366
Karar No : 1997/1066
Tarih : 20.2.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- İTİRAZIN İPTALİ
- KİRACI TARAFINDAN UZUN SÜRELİ KİRA AKDİNİN FESHİ TEK TARAFLI FESİH SÜRESİ VE TAHLİYESİ SONA ERMEDEN
KARAR ÖZETİ : Bu durumda kiracı kiralananın aynı koşullarla yeniden kiraya verilmesi için geçecek süreye ilişkin kira parasından sorumludur.
Kira bedelinin değişen ekonomik koşullar nedeniyle tahammül edilemez hale geldiği ve bu nedenle kiranın yeni koşullara uyarlanması ancak dava yolu ile ileri sürülebilir.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün davalı avukatı tarafından duruşmasız ve davacı avukatınca duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vekili avukat Ferruh S... ile davalı vekili avukat Serdar Ş...'in gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanılmış ve hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra, karar için başka güne bırakılmıştı. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı kiralayan davalı kiracının 15.1.1994 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesi ile mecurda kiracı iken, keşide ettiği 30.11.1994 tarihli ihtarname ile kira aktini 15.1.1995 tarihi itibariyle fesih ettiğini bildirdiğini, fesih beyanının kabul edilmediğini 15.1.1995 tarihinde başlayan kira yılının ilk üç ayının kirasını ödemeyen davalı aleyhinde alacağın tahsili için icra takibine girişildiğini, davalının takibe itiraz ettiğini ileri sürerek, itirazın iptali ile takibin devamına ve %40 inkar tazminatının davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı, dolardaki ani artışın önceden tahmini olanaksız olduğundan beklenmeyen bu durum karşısında ve bu şartlarla sözleşmenin devamı şirket açısından imkansız hale geldiğinden davacı kiralayan ile kira bedeli' konusunda anlaşma 'sağlanmadığını bu nedenle kira aktinin haklı nedenle fesih ettiklerini bildirerek davanın reddini dilemişlerdir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile icra takibine davalının haksız itirazının takip konusu 324.105.000 Tl. için iptaline bu miktar için takibin devamına karar verilmiş; hüküm davacı ve davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektir içi nedenlere ve özellikle delillerin taktirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının tüm temyiz itirazının reddi gerekir.
2-Davalı kiracının taraflar arasında düzenlenmiş bulunan 15.1.1994 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesini henüz süre sona ermeden tek taraflı fesih ederek 15.1.1995 tarihinde kiralananı tahliye ettiği toplanan delillerden anlaşılmaktadır. Bu durumda davalı kiracı kiralananın aynı koşullarla yeniden kiraya verilmesi için geçecek süreye ilişkin kira parasından sorumludur. Bilirkişiler kiralananın aynı koşullarla yeniden ancak bir yıl içinde kiraya verilebileceğine bildirdiğine ve davacıda münhasıran üç aylık kira parası istediğine göre isteğin, kabulüne karar verilmesi gerekir. Her ne kadar mahkemece, döviz baz alınarak yapılan sözleşmenin koşulları oluştuğu için kira parasının uyarlanması gerektiği ve esasen
uyarlama isteğinin bir savunma olarak ileri sürülebileceği kabul edilmiş ise de ortada mahkemece verilmiş bir ilam bulunmadığına göre bunun savunma olarak ileri sürülmesine olanak yoktur. Kira bedelinin değişen ekonomik koşullar nedeniyle tahammül edilemez
hale geldiği ve bu nedenle kiranın yeni koşullara uyarlanması ancak dava yolu ile ileri sürülebilir. Kaldıki bunun yanında sözleşmenin uzun süreli olması ve geriye kalan sürenin çok kısa olmaması da uyarlamanın diğer bir şartıdır. Olayda bu koşullar da yoktur. Öyleyse mahkemece isteğin kabulüne karar verilmesi gerekir. Aksine düşüncelerle davanın kısmen reddedilmiş olması bozmayı gerektirir.
SONUÇ: l.bent gereğince davalının tüm temyiz itirazlarının reddine, temyiz olunan kararın, 2. bendde açıklanan nedenle davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 6.000.000 lira duruşma avukatlık parasının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, 20.2.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.