T.C.

YARGITAY

13. Hukuk Dairesi

E. 1994/694

K. 1994/4914

T. 16.5.1994

 

 

 

KARAR ÖZETİ Bir davada ileri sürülen maddi olguları belirlemek, hukuki değerlendirmesini yapmak, uygulanacak yasa maddelerini bulmak ve uygulamak, hakimin doğrudan görevidir. İdare ajanının açıkta kaldığı sürelerde gelir temin etmek üzere başka bir işte çalışarak gelir temin etmesi halinde açıkta kalan süreye ilişkin tüm özlük haklarını iade etmekle yükümlü olup olmayacağına ilişkin hukuki sorunun taraflarla ilgili alınmış ve hukuken bağlayıcı idare mahkemesi kararı çerçevesinde değerlendirilerek çözülmesi gerekir. Bu hususları belirlemek görevi, taraflar arasındaki davaya bakan idare mahkemesinindir.

(6575. DMK. m. 141)

(10865. HUMK. m. 76)

 

Taraflar arasındaki istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

 

Davacı Ankara Büyük Şehir Belediye Tüzel Kişiliği; davalının, Park ve Bahçeler Müdürlüğü'nde amir muavini görevinde iken 1402 sayılı Kanunun 2301 sayılı Kanun ile değişik 2. maddesi gereğince 4. Kolordu Sıkıyönetim Komutanlığı'nın 2.7.1981 tarih ve 6096 sayılı yazıları üzerine 6.4.1981 tarihinde görevine son verildiğini, 5 nolu Ankara İdare Mahkemesi'nin kararı ile işlemin iptaline karar verilmesi üzerine, 12.8.1988 tarihinde yeniden görevine başlatıldığını, yine Ankara 5 Nolu idare Mahkemesi'nin 1988/727 esas, 1989/1343 sayılı kararı ile açıkta kaldığı 6.4.1981 - 12.8.1988 tarihleri arasındaki sürelere ait aylık ve özlük haklarının tanındığını, ancak bu mahkemece açıkta kaldığı sürelerde herhangi bir yerde gelir temin edilmiş ise bunun mahsubunun yapılması şeklinde bir hüküm kurulmadığını, o nedenle aylık ve Özlük hakları davalıya 4A45.1 14 TL. tam olarak Ödendiğini, daha sonra davalının açıkta kaldığı sürelerde çalışıp gelir temin ederek nedensiz zenginleştiğinin saptandığını öne sürerek, ödenen 4.445.114 TL.sından elde ettiği gelirin miktarı tesbit edilerek indirilmesi, kalan miktarın ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.

 

Davalı; bu davada ileri sürülen olguları idare Mahkemesinde davacının savunduğunu, mahkemece nazara alınmadığını ve açıkta geçen süreye ilişkin tüm Özlük haklarıyla aylıkların verilmesine karar verildiğini savunmuş, davanın reddini dilemiştir.

 

Mahkemece; açıkta kaldığı süreler zarfında çalışarak kazanç temin etmesine rağmen çalışmamış gibi Özlük haklarını idareden alan davalının nedensiz zenginleştiği kabul edilmiş, ancak çalışma süresi ve gelirin niteliği ve elde edilen kazanç miktarının kanıtlanamaması nedeni ile BK.nun 42. maddesine dayanılarak 3.000.000 TL.sının Ödetilmesine karar verilmiştir.

 

Hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir. Bir davada ileri sürülen maddi olguları belirlemek, hukuki değerlendirmesini yapmak, uygulanacak yasa maddelerini bulmak ve uygulamak hakimin doğrudan görevidir (HUMK. m. 76). Davalının; davacı Ankara büyük Şehir Belediyesi Gençlik Parkı Amir Yardımcısı kadrosunda memur olarak çalışmakta iken, 1402 sayılı Yasa uyarınca 6.4.1981 tarihinde görevine son verildiği, daha sonra bu kararın 4. Kolordu Sıkıyönetim Komutanlığı'nın 2.7.1985 tarihli yazısı ile kaldırılıp davalının 12.8.1988 tarihinde belediyedeki görevine yeniden başlatıldığı, davalının Ankara 5 Nolu idare Mahkemesi'ne başvurarak açıkta geçen süreye ilişkin aylık ve Özlük haklarının verilmesini talep ettiği, bu mahkemece açıkta geçen süreye ilişkin tüm Özlük hakları ile aylıklarının tanınmasına karar verildiği ve aylık ve Özlük hakları toplamı 4.445.114 TL.sının 8.2.1991 tarihinde Ödendiği say, savunma, toplanan delil ve belgelerden anlaşılmış, kaldı ki bu yön taraflar arasında çekişme konusu da yapılmamıştır. idare alanının açıkta kaldığı sürelerde gelir temin etmek üzere başka bir işte çalışarak gelir elde etmesi halinde açıkta geçen süreye ilişkin tüm Özlük haklarını iade etmekle yükümlü olup olmayacağına ilişkin hukuki sorunun, gelişen somut olayın Özelliği taraflarla ilgili alınmış ve hukuken bağlayıcı idare mahkemesi kararı çerçevesinde değerlendirilerek çözülmesi gerekir. Hemen belirtelim ki, davalının açıkta kaldığı sürede Ödenmeyen maaşlarının ve Özlük haklarının idare tarafından Ödenmesi 657 sayılı Kanunun 141. maddesince zorunlu olup, yapılan Ödeme hukuken bir tazminat niteliğindedir. Ne varki davalının açıkta kaldığı sürelerde başka bir işte çalışması durumunda bu tazminatın bir zenginleşme vasıtası olmaması gözden kaçırılmamalıdır. O nedenle, çalışarak elde edilen gelirin Ödenmeyen maaş ve özlük haklarına ilişkin tazminattan indirilip indirilmeyeceği hakkaniyet ve nesafet ilkelerince ve her somut olayın kendine Özgü durumu da değerlendirilerek karar verilmelidir. işte bu değerlendirmeyi yapmak; tüm Özlük haklar ile aylıkların tanınmasına ilişkin ve idare aleyhine açılmış taraflar arasında mevcut davaya bakan idare mahke-. mesi olacağında duraksamaya yer olmamalıdır. Bu bakımdan, bu davada ileri sürülen ve dayanılan olgular ancak idare mahkemesinin kararına karşı temyiz veya yargılamanın iadesi nedeni olabilir. O halde davanın hukuken dinlenme olanağı mevcut olmadığı kabul edilmeli ve reddine karar verilmelidir. Mahkemece, hukuki nitelendirmede yanılgıya düşülerek yazılı şekilde karar verilmesi usule ve yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir.

 

Sonuç :Temyiz olunan yerel mahkeme kararının açıklanan nedenlerle davalı yararına (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 16.5.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972