T.C.

YARGITAY

13. Hukuk Dairesi

Esas no : 1994/10883

Karar no : 1995/554

Tarih : 26.1.1995

 

 

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı  davanın zamanaşımı nedeniyle reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı tarafından  temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi,  gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR

Davacı, 25.000.000 lira peşinat ödeyerek 39 DS 665 plaka sayılı kamyonu harici sözleşme ile davalıdan satın ve teslim aldığını, bakiye bedeli ödeyemediği için davalının aracı resmi olarak başkasına sattığını beyanla ödediği peşinatın yasal faizi ile tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Davalı, davanın l yıllık zamanaşımı süresinin geçmesinden sonra açıldığını beyanla reddine karar verilmesini savunmuştur.

Mahkemece, davanın l yıllık haksız iktisap zamanaşımı süresi geçtikten sonra açıldığı gerekçesiyle reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.

Bir davada ileri sürülen olayları doğru olarak nitelendirmek, uygulanacak yasa maddelerini arayıp bulmak ve uygulamak hakimin doğrudan görevidir. (HUMK. 76 md. )

Davacının bu davada varlığını ileri sürdüğü trafikte tescilli araç satışına ilişkin sözleşme, 2918 sayılı Karayolları Trafik Yasasının 20/d maddesi hükmü karşısında noterde yapılmadığı için geçersizdir. Ancak bu geçersizlik hükmü, tescilli aracın mülkiyetinin nakline yöneliktir. Araç mülkiyetinin nakli yönünden geçersiz bulunan bu nitelikteki sözleşmelerde, satıcının mülkiyeti nakletmediği  takdirde aldığı bedeli iade borcunu üstlenmiş olduğu, alıcının da bedeli bu koşulla ödediğinin kabulü gerekir. Alınan bedelin iade koşul ve kapsamı sözleşme metninde yazılı olabileceği gibi hal ve şartlardan veya tarafların durumundan da anlaşılabilir.

Somut olayda, ileri sürülüşe göre davalı, geçersiz sözleşme ile davacıya araç satmış 25.000.000 lira da peşinat almıştır. Geçersiz sözleşmeye konu 35 DS 665 plaka sayılı aracın mülkiyeti davacıya intikal ettirilmediğine göre davalı bu durumda aldığını iade etme durumundadır. Aldığını iade etmemek suretiyle bu konudaki borcuna aykırı davranmıştır. Davacının dava dilekçesinde davasını haksız iktisap davası olarak tavsif etmesi hakimi : ağlamaz. Hakim olaya uygun hukuki tavsifi yapmak durumundadır. (HUMK madde 76) Davada davalının aldığını iade borcuna aykırı davranışına dayanılmış olmasına göre haksız iktisaba ilişkin l yıllık zamanaşımı süresi değil, sözleşme sorumluluğundaki B.K.nün 125 maddesinde hükme bağlanan 10 yıllık zamanaşımı süresi uygulanmalıdır. Dava tarihi itibariyle bu 10 yıllık sürenin de  henüz dolmadığı sabittir. Öyle ise mahkemece davalının zamanaşımına ilişkin  itirazı reddedilip işin esasına girilerek hasıl olacak sonuca uygun bir  karar verilmelidir.

Mahkemenin nitelendirmede ve yasa maddelerinin uygulanmasında yanılgıya düşerek zamanaşımı yönünden davanın reddine karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olup, bozma nedenidir.

SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenle davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 26.1.1995 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972