 |
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E. 1993/6769
K. 1993/6722
T. 21.9.1993
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI
KARAR ÖZETİ HUMK.nun 409. maddesinin 2. fıkrasının uygulanabilmesi için, dosyanın Yargıtay'dan döndüğü tarihin saptanması gerekir. Bundan haberi olmayan taraf aleyhine bu hüküm uygulanamaz. O nedenle, merci tayini kararının taraflara tebliği ve öğrenme olgusunun bu şekilde belirlenmesinden sonra sürenin başlaması kabul edilmelidir.
(1086 s. HUMK. m. 409/2).
Taraflar arasındaki tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı dosyanın işlemden kaldırılmasına yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Sulh hukuk mahkemesince görevsizlik kararı ile gönderilen dava hakkında asliye mahkemesince de görevsizlik kararı verilmiş ve bu kararda talep halinde dosyanın merci tayini için Yargıtay yetkili Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesine işaret edilmiştir.
Bu karar, taraflarca temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir. Daha sonra mahkemece, HUMK.nun 25. maddesi hükmünce taraflardan birinin müracaatı üzerine mercii tayini için dosyanın Yargıtay yetkili Hukuk Dairesine gönderilmesi gerektiği, anılan maddede bir süre tayin edilmediği gerekçesiyle HUMK. nun 409. maddesi uyarınca tarafların .müracaatına kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına kendiliğinden karar verilmiştir.
Karar, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1711 sayılı Kanunla değişen Usulün 409. maddesinin 1-2. fıkralarında; "oturum gününün belli edilmesi için tarafların başvurması gereken hallerde, gün tesbit edilmemiş ise; son işlem gününden başlayarak bir ay geçmekle" dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir denilmektedir. Anılan madde fıkrası hükmünce dosyanın işlemden kaldırılması gereken hallerden biri de "oturum gününün belli edilmesi için tarafların başvurması gereken hallerde gün tesbit ettirilmemiş olması" vakaasıdır.
Mahkemece, Usulün 25. maddesine dayanılarak merci tayini için dosyanın tarafların birinin müracaatı halinde Yargıtay'a gönderilmesine karar verilmiş ve tarafların müracaatı olmaması üzerine dosya işlemden kaldırılmıştır.
Bu aşamada kalan dava dosyasının durumu HUMK.nun 409/2. fıkrasındaki "oturum gününün belli edilmesi için tarafların başvurması" gereken durum gibi kabul edilemez. Ancak, yargı yerini belirten (merci tayini) kararının (HUMK.md. 25-26) mahkemeye gelmesinden itibaren bir ay içinde taraflardan hiç biri yargı yeri olarak belirtilen mahkemeye başvurarak duruşma gününü istemezse dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilebilir (HUMK. md. 409/ II). Ne var ki burada gözden kaçırılmaması gereken hususta şu olmalıdır. 409. maddenin 2. fıkrasının uygulanabilmesi için tarafın dava dosyasının Yargıtay'dan döndüğünü öğrendiği tarihin saptanması zorunluluğu vardır. Bundan haberi olmayan taraf aleyhine bu hüküm uygulanamaz. O nedenle, mercii tayini kararının taraflara tebliği ve böylece öğrenme olgusunun bu şekilde belirlenmesinden sonra sürenin başlaması kabul edilmelidir.
Mahkemece, Usulün 409. maddesi yanlış yorumlanarak yazılı şekilde karar verilmesi usule ve yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir.
SONUÇ Mahkeme kararının açıklanan nedenlerle hükmü temyiz eden davalı yararına (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 21.9.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.