 |
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E. 1993/1447
K. 1993/2098
T. 8.4.1993
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
KİRA İLİŞKİSİ
AKDE AYKIRILIK
KARAR ÖZETİ Dava konusu zararlar davacı ile davalı arasındaki kira ilişkisinin sürdürüldüğü dönemde vukua gelmiştir.
Yeni malikin eski malik davacı zamanında yapılan akde aykırılık nedeniyle dava açabilmesi için eski malikin zamanında yapılan akte aykırılık hususundaki hakların, yeni malike açıklıkla devredilmiş olması icap eder.
(818 s. BK. m. 96, 266)
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın husumet yönünden reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşuldu:
Davacı kiraya veren, davalı kiracıdan kiralananın hor kullanmasından kaynaklanan 15.867.561.- TL. zararın giderilmesini istemiştir.
Davalı davacının kiralanan, satması nedeni, dava açma ehliyetinin ortadan kalktığını kiralananın sözleşmeye aykırı kullanılmadığını savunmuş, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın açıldığı tarih itibariyle kiralananın malikinin Ş...Turistik Tesisleri ve Sanayii Ticaret A.Ş. olup davacı olmadığını, o nedenle aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı kabul edilmiş,~ davanın husumet yönünden reddine karar verilmiştir.
Hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Kiralanan taşınmazı kiraya veren ilk malik Mustafa'dır. Bu kişi ile davalı. arasında düzenlenen 1981 tarihli kira sözleşmesinin özel bölümünün 2. bendinde kiralananın tamamlanmamış olduğu, tamamlanarak 1.1 .1983'de kiracıya teslim edileceği belirtilmiştir. Davacı, 14.2.1984 tarihinde taşınmazı Mustafa'dan almış ve var olan kira sözleşmesini taraflar ayakta tutarak sürdürmüşlerdir. Sav savunma ve toplanan delil ve belgelere göre dava konusu zararların ilk kiralayan Mustafa zamanında vücuda geldiğinin kabulü mümkün değildir. Yine kiralanandaki zararların tesbitini 10.6.1987 tarihinde mahkeme aracılığı ile yaptıran davacı 11.8.1987 tarihinde açılan ve takip edilmeyerek işlemden kaldırılan davayı açmıştır. İşte davacı kendi kiralayan ve kiralanana malik olması sıfatı hukuken var olan dönemdeki akte aykırılık nedeniyle oluşan zararının giderilmesini istemektedir. Mahkemenin kararına dayanarak Ş Turistik Tesisleri ve Sanayii Ticaret A.Ş.'nin kiralanana malik oluşu ise zararın vukuundan sonra olup, 16.5.1988 tarihidir.
Tüm açıklananların ışığı altında, dava konusu zararların davacı ile davalı arasındaki kira ilişkisinin sürdürüldüğü dönem içinde vukua geldiğinde kuşku ve duraksamaya yer olmamalıdır. Dahası yeni malik (A.Ş.)'nin eski malik davacı zamanında yapılan akte aykırılık nedeniyle dava açabilmesi için eski malikin zamanında yapılan akte aykırılık hususundaki hakların, yeni malike açıklıkla devredilmiş olması icap eder. Dosyada bu şekilde bir devir yapıldığı iddia ve ispat edilmemiştir. Yeni malik kiralananı mevcut haliyle satın almıştır. Bu nedenlerle, davacının dava açmakta aktif husumet ehliyetinin varlığının kabulü zorunlu olmaktadır.
Mahkemece hukuki yorumda ve delillerin taktirinde hataya düşülerek davanın husumet yönünden reddine karar verilmesi usule ve yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir. Davanın BK.nun 266 ve 96. maddelerine göre çözümlenmesi gerekir. İşin esasına girilmeli yanların karşılıklı delilleri toplanıp anılan yasa maddelerine uygunluğu tartışılmalı hasıl olacak sonuç çerçevesinde karar verilmelidir.
SONUÇ Yukarıda açıklanan nedenlerle yerel mahkeme kararının temyiz eden davacı yararına (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 8.4.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.