Hukuki.NET

T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 1991/4193
K: 1991/7374
T: 01.07.1991

Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


 
  • ADİ ORTAKLIK (HUKUKA AYKIRILIK)
ÖZET: Taraflar arasında eczanenin  işletilmesine  ilişkin  adi  ortaklık  sözleşmesi bulunmaktadır. Eczane işletilmesine ilişkin adi ortaklık  sözleşmesinin bizatihi ve  muhtevası  itibarıyla  eczacı  olmayan  bir  kişinin  eczane  açması  ve işletmesini  sağladığı  ve  bunu  amaçladığı,  6197  sayılı  Yasanın kamu  düzeni  düşüncesiyle  koyduğu  kuralları  değiştirmeyi  hedef  tuttuğu  çok  açıktır.  Bu  durumda,  sözleşmenin  amacı  ve  tarafların  akitle  kararlaştırdıkları  edimi  6197  sayılı  Yasanın  emredici  normlarıyla  çatıştığı  için hukuka aykıdır. Hukuka aykırı sözleşmeler butlan nedeniyle  geçersizdir. Hukuken tarafları bağlamaz, bir hak ve borç doğurmaz.
(6197 s. Ecz. K. m. 1, 2, 40)
 
Taraflar arasındaki iptal davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden  dolayı  davanın  reddine  yönelik  olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
Davacı,  eczacı  olmayan  kardeşi  davalı  ile  22.6.1979  senesinde  yaptıkları  eczanenin işletilmesine ilişkin adi  ortaklık  sözleşmesinin  kanuna  aykırı  olduğunu  öne  sürerek, iptaline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, Ankara Noterliği'nden tanzimli  22.8.1979  tarihli  "adi  ortaklık  sözleşmesi"ne göre  davacının  mesul müdürü, sevk ve idarecisi olduğu eczanenin hissedarı olduğunu, 6197 sayılı Yasada  mesul  müdür ve hissedarı eczacı olmak kaydıyla üçüncü şahısların hissedar olmayacağına dair engelleyici hiç bir hükmün bulunmadığını, bu nedenle sözleşmenin geçerli olduğunu savunmuş, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece,  mesul  müdürü eczacı olmak kaydıyla eczacı olmayanların eczaneye malik veya hissedar olmalarını engelleyen yasa hükmü bulunmadığı kabul edilmiş, davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacının  eczacı  olduğu  ve  açtığı  eczanenin  işletilmesine  ilişkin  davalı  ile  aralarında Ankara 20.  Noteri'nde  22.8.1979  tarihinde,  21373  yevmiye  numaralı  adi  ortaklık sözleşmesi  kurdukları  uyuşmazlık  konusu  değildir.  Bir  akit,  ihtiva  ettiği  hak  ve  borçlar itibariyle hukuk düzeninin  emredici  bir  normuyla  çatıştığı  taktirde  hukuka  aykırılık  söz konusudur.  Emredici  normlar  kamu  menfaat ve düzenini koruma amacını güderler. Emredici normlar herkese  hitap  eder,  herkese  ödevler  yükleyen  genel  ve  objektif  davranış kurallarıdır.  Emredici  hukuk  kuralına  aykırı  sözleşmeler  batıldır.  İlk  önce  uyuşmazlığa bu açıdan  bakılarak  incelemek  gerekir.  6197  sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun hükümleri  toplumun sağlığı ve kamu düzeni ile doğrudan ilgili hükümlerdir. Anılan Yasanın 1.  maddesinde,  eczane  açmak eczacılık tekeline bağlı tutulmuştur. 2. maddede, eczacılık yapabilmek  için  diğer  koşullar  yanında  temel  koşul olarak "Türkiye Eczacı Mektep veya Fakülteleri'nden  diplomalı olmak" öngörülmüştür. Yasanın diğer maddelerinde de yer yer ve insicamlı  bir  şekilde bu ilke korunmuş, 40. madde ile de aksine hareket edenler hakkında cezai müeyyideler getirilmiştir.
Şu  durum  karşısında,  yasanın  tüm maddelerinin metninden, yazılış şeklinden ve izlediği amaçtan  bakıldığında kamu menfaat ve düzenini amaçladığı ve toplumun sağlığı ile doğrudan ilgili  emredici  hükümler  getirdiğinde bir  an  dahi duraksamaya yer olmamalıdır. Eczane işletilmesine ilişkin  adi  ortaklık  sözleşmesinin  bizatihi  ve  muhtevası  itibariyle, eczacı olmayan  bir  kişinin  eczane  açmasını  ve  işletmesini sağladığı ve bunu amaçladığı 6197 sayılı  Yasanın  kamu  düzeni düşüncesiyle koyduğu kuralları değiştirmeyi hedef tuttuğu çok açıktır. Bu  durumda,  sözleşmenin  amacı  ve  tarafların  akitte  kararlaştırdıkları  edimi  az yukarıda açıklanan  yasanın  emredici  normlarıyla  çatıştığı  için  hukuka  aykırıdır.  Hukuka aykırı  sözleşmeler  butlan  nedeniyle  geçersizdir,  hukuken tarafları bağlamaz ve bir hak ve borç doğurmaz.
Mahkemenin, belirtilen  hukuk  kurallarını  düşünmeden  hukuki  tanım  ve  yorumlarda yanılgıya  düşerek  yazılı  şekilde  sözleşmeyi geçerli kabul edip davayı reddetmesi usule ve yasaya aykıdır. Bozma nedenidir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 1.7.1991 gününde oybirliğiyle karar verildi.
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • [Sorumluluk hukuku] Dijital Sağlık ve Yasal Düzenlemeler: Bitkisel Ürünlerin Online Satışı 
  • 01.05.2025 13:12
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini