 |
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 1990/4711
K: 1990/6337
T: 18.10.1990
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davacı avukatınca duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı, N. Ana Okulunun sahibi olduğunu 1.6.1989 tarihli noterden tastikli kira akdi ile davalıya ait mecuru 500.000 TL. bedelle ve 5 yıl süreyle ana okulu olarak kiraladığını, ana okulu olarak kullanılacak binalarda Milli Eğitim Bakanlığı tapuya şerhedilmiş kira akti aradığını, binanın iskanının alınmaması nedeniyle tapu şerhini davalının sağlayamadığını ve başkalarına kiraya vermek istediğini bu yüzden başka bir yer kiralamak zorunda kaldığından söz ederek 32.000.000 TL.sı maddi, 5.000.000 TL.sı manevi tazminatın davalıdan alınmasını istemiştir.
Davalı, davacının kötü niyetli ve kusurlu olduğunu savunmuş, davanın reddini dilemiştir.
Mahkeme, davacının ana okul yöneticisi olarak kiralanan yerin ana okulu olup olmayacağını bilebilecek durumda olduğunu, gerekli araştırmaları yaparak özen göstermediğini ve kusurlu olduğunu kabul etmiş davanın reddine karar vemiştir.
Hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
... Noterliğince imza onayı yapılan kira sözleşmesinde, davacının davalının binasını yuva ve ana okulu olarak 1.6.1988 tarihinden başlamak üzere 5 yıl için kiraladığı özel şartların 7. maddesine göre de kira sözleşmesinin tapuya şerhinin sağlanmasının kararlaştırıldığı görülmektedir. Aynı zamanda bu durum davacı ve davalının kabullerindendir. Dosya içeriğinden kiralananın bulunduğu binanın kat irtifakına dönüşmediği ve iskanının da alınmadığı anlaşılmaktadır. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik Hükümlerince, kuruluş binasının iskan raporunun alınması ve Noterlikçe tastikli kira sözleşmesinin tapuya şerh verdirilmiş olması ana koşul olarak aranmaktadır. (23 Haziran 1985 tarih ve 18790 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığına Bağlı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği ikinci bölüm ve Prd. 2-a ve d)
Kiralayan kiralananı sözleşmenin amacına uygun surette kullanmaya (ve işletmeye) elverişli bir şekilde teslime ve kira süresincede şeyi bu halde tutmaya mecburdur. (B.K. 249/1) Davalı yuva ve ana okulu olarak binasını davacıya kiraya verdiğine göre az yukarıda açıklanan binanın iskan raporunun alınmasını ve kira aktinin tapuya şerh edilmesini sağlamak gibi sözleşmenin asli edimleriyle yükümlü olduğunun kabulü gerekir. Davalı sözleşmenin amacından beklenen edimini yerine getirememiş ve kiralananı akitten maksut olacak şekilde davacıya teslim etme yönünden yasal borcunu ifa edememiştir. Bu nedenle davacı akdi fesihte haklıdır ve uğradığı zarardan davalı kiralayan sorumludur. (B.K. Md. 96) Ne varki B.K.nun 98/son fıkrası yoluyla B.K.nun 44. maddesinin olaya uygulanması gerekir.
Anılan madde uyarınca zarar gören davacının eylemi, zararın artmasına yardım ettiği hallerde tazminattan indirim yapmak zorunluğu vardır. Kusurlu imkansızlık ile sözleşmenin feshi üzerine davacı kiracı yeni bir yuva ve ana okul binası kiralamak için çaba göstermesi ve bu suretle zararın çoğalmasını önlemek gerekir. Bu durumda mahkemece, davacının akti fesih ettiği tarih olan 13.9.1988 tarihinden itibaren aynı koşullarla benzer bir binayı yeniden kiralayabilmesi için ne kadarlık bir süreye ihtiyacı bulunduğu bilirkişi aracılığı ile, gerekirse keşifte yapılarak tesbit edilmesi bu süreyi kapsayan zarara hükmedilmelidir.
Mahkemenin açıklanan hususları gözardı ederek yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi usule ve yasaya aykırıdır. Karar bu nedenlerle bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın açıklanan nedenlerle davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 100.000 lira duruşma avukatlık parasının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, 18.10.1990 gününde oybirliğiyle karar verildi.
