Hukuki.NET

T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E:1989/265
K:1989/2487
T:10.04.1989

Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


 
  • YARGILAMA KOŞULLARI
  • DAVANIN DİNLENMESİ
ÖZET : Bir davanın dinlenebilmesi, yargılama koşullarını  taşımasına  bağlıdır. Davacı hakkına  kavuşmak  için  mahkeme  kararına  gereksinim  (ihtiyaç) duymuyorsa, davanın esasına girişilemez. Mahkemebirdavada,  yargılama  koşullarının  bulunup  bulunmadığını  doğrudan (resen) gözetmek zorundadır.
(2004 s. İİK. m. 24/5)
 
Taraflararasındakialacakdavasınınyapılanyargılamasısonunda;  ilamda  yazılınedenlerden  dolayı  davanın  kabulüne  yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalıtarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı, davalıdan peşin para vermek suretiyle 56.000  adet  tuğla  satırı  aldığını,davalının  satılan  tuğlaları  teslim  etmediği  nedeniyle  Çankırı Asliye Hukuk Mahkemesi'nin25.2.1981  tarih  ve  1978/384  esas,  1981/53  karar sayılı ilamiyle aynen teslimi için kararaldığını  ve  bu  kararı  Çankırı  İcra  Memurluğu'nun  1986/1854 sayılı  dosyası  ile takibekoyduğunu  ve  fakat  davalının  elinde  tuğla  bulunmadığından  kararın  infazının mümkünolmadığını,  dava  konusu  tuğlanın  1 tanesi ortalama 25 TL. olduğundan alınamayan 56.000adet  tuğla  yerine bedeli  olan  1.400.000  TL.nın  fazlaya  ilişkin hakları saklı kalmak üzeredava tarihinden itibaren yasal faizi ile davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı,  aynı  konuda  dava  görülüp  karara bağlandığı nedeniyle ve ortada kesim hükümolduğundan davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, önceki davada tuğlaların  aynen  teslimine  hükmedilip  tuğlalar  davalı tarafından teslim  edilmediğinden  dava  tarihindeki değerleri toplamı 1.400.000 TL.nın yasal faizi  ile  davalıdan  alınarak  davacıya  verilmesine  karar  verilmiş  ve  hüküm davalı tarafçatemyiz edilmiştir.
Savda  belirlenen  olgular  doğrultusunda  davacı 56.000  adet  tuğla  için  aynen teslim kararı almış  ve  fakat  davalının  tuğlaların  teslimi  kararının  yerine  getirilmesi  istendiği aşamada tuğlacılığı bıraktığı, elinde  hiç  bir  tuğla  kalmadığı  nedeni  ile  kararın  infaz edilemediği dosya  içeriğinden  anlaşılmıştır.  Davacı  bunun üzerine  bu  davayı açmıştır. Öncelikle bu davanın dinlenip  dinlenemeyeceği  üzerinde  durulmalıdır.  Bir  davanın dinlenebilmesi, eşdeyişle davanın esasının  incelenebilmesi,  yargılama  koşullarını taşımasına bağlıdır. Dava koşullarından, dava edilene  ilişkin  olanlarından biri  de hukuksal  yararın  bulunmasıdır  (Yg. HGK.nun 10.1.1968 gün, 8/1038-8 s. Kararı) Hukuksal yarardan  amaç,  davacının  hakkına  kavuşmak için mahkeme kararına gereksinim duymasıdır(Bkz.,  Prof.  Dr.  Baki  Kuru,  Hukuk Muhakemeleri Usulü, 1979, C: 1 , sh. 884 vd.). Eğer,davacı  için  bu  yolda bir mahkeme kararı gerekmiyorsa davanın esasına girişilemez. Başkabiranlatımla  dava  dinlenebilir  nitelik  taşımadığından  reddedilir.  Mahkeme  bir  davada, yargılama koşullarının bulunup bulunmadığını,  görevinden  ötürü  doğrudan  gözetmek zorundadır  (bu  ilke  az  önce  anılan Yargıtay HGK. kararında da vurgulanmıştır ayrıca Bkz.,KURU, age., sh. 876).
Somut olaya gelince, davacı, tuğlaların aynen teslimine karar almış  ve  icra kovuşturmasına  geçmiştir.  Kararda  yazılı  56.000  tuğlanın davalının elinde bulunmamasınedenidavacıya  teslim  edilememiştir.  İİK.nun  24/5.  maddesinde  teslimi  kararlaştırılan taşınır  mal  "borçlunun"  yedinde  bulunmazsa  ilamda  yazılı değeri alınır. Vermezse ayrıcaicra  emri  tebliğine  hacet  kalmaksızın  haciz  yolu  ile  tahsil  olunur. Menkul malın değeriilamdayazılıolmadığı  veya  ihtilaflı  bulunduğu  takdirde  İcra  Memuru  tarafından  takiptarihindeki  rayice  göre  takdir  olunur  hükmü  yer  almıştır.  O halde, anılan yasa buyruğudoğrultusunda  davacının  bir  mahkeme  kararına  gereksinim  duymaksızın  teslim edilmesigereken  56.000  tuğlanın  değerinin  davalıdan  alabileceği  çok  belirgindir. Öyleyse olaydayargılama  koşulu  yoktur  dava  bu sebeple dinlenemez ve davanın reddi gerekir. Açıklananyönlerin  mahkemece  gözden  kaçırılıp  56.000  adet  tuğlanın  bu davanın açıldığı tarihtekideğeri esas alınarak ödetmeye karar vermesi usul ve yasaya aykırıdır ve bozma nedenidir.
Sonuç  :  Temyiz  olunan  kararın  yukarıda  belirtilen  nedenlerle  davalı  yararına BOZULMASINA,  peşin  harcın istek halinde iadesine, 10.4.1989 gününde oybirliğiyle karar verildi.
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • [Alacak tahsil] Vekalet sözleşmesinde zamanaşımı süresi başlangıcı 
  • 23.04.2024 00:24
  • [Mirasçılık] Abilerim babamı sokağa atıyor. Dedem tapuyu abilerimin üzerine yapmış. 
  • 22.04.2024 06:30
  • [Boşanma davaları] Vasi ataması hk. 
  • 18.04.2024 09:43
  • Beraat sonrası yurtdışı çıkış yasağı kaldırma sorunu 
  • 16.04.2024 15:18
  • [İcra takipleri] Icrada borçlunun yaptiği işlem zamanaşimini keser mi? 
  • 16.04.2024 14:18


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini